Γράφει ο Θεόδωρος Αθανασάκης, ορθοπαιδικός χειρούργος*

ΧΑΛΑΡΗ ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ (FLEXIBLE FLAT-FOOT)

Xαλαρή πλατυποδία εμφανίζεται σε βρέφη και θεωρείται στάδιο της φυσιολογικής ανάπτυξης.  Πολλά απ' αυτά τα παιδιά έχουν χαλαρούς συνδέσμους και μπορεί να υπάρχει και οικογενειακό ιστορικό πλατυποδίας και υπερκινητικότητας των αρθρώσεων.

ΣΠΑΣΤΙΚΗ Η ΔΥΣΚΑΜΠΤΗ ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ

Η διαταραχή αυτή δεν διορθώνεται παθητικά και σε αυτή την περίπτωση πρέπει κανείς να σκεφτεί τον κάθετο αστράγαλο και σε μεγαλύτερα παιδιά τη συνοστέωση των οστών του ταρσού, φλεγμονώδη αρθρίτιδα ή κάποια νευρολογική διαταραχή.

ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΗ ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ

Πρόκειται για μια παραμόρφωση όχι πρωτοπαθής, αλλά δευτεροπαθής σε κάποια άλλη διαταραχή, όπως βράχυνση Αχίλλειου τένοντα, ήπια δύσκαμπτη ιπποποδία ή κάτω άκρα σε εξωτερική στροφή (the Charlie Chaplin look).

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Συνήθως το μόνο που χρειάζεται είναι ο εφησυχασμός των γονέων. Παρόλα αυτά πρέπει να γίνει κανονική εξέταση του παιδιού αρχίζοντας από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Οι ακτινογραφίες δεν είναι αναγκαίες για ασυμπτωματική, χαλαρή πλατυποδία. Για παθολογική πλατυποδία που συνήθως είναι δύσκαμπτη και επώδυνη χρειάζονται ακτινογραφίες πρόσθιο, οπίσθιες, σε όρθια θέση, πλαγιές και λοξές. Χρήσιμες είναι επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αξονική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα των οστών.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τα παιδιά με χαλαρή πλατυποδία δεν χρειάζονται καμία θεραπεία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφιερώσει κανείς λίγο χρόνο για να καθησυχάσει τους γονείς λέγοντας τους ότι η παραμόρφωση θα διορθωθεί, αλλά και ακόμα αν δεν διορθωθεί πλήρως είναι απίθανο να προκαλεί οποιοδήποτε πρόβλημα στο μέλλον. Όσον αφορά παιδιά με πλατυποδία με βραχύ Αχίλλειο τένοντα (δεν μπορούν να περπατήσουν στις φτέρνες τους) που προκαλεί περιορισμένη ραχιαία κάμψη της ποδοκνημικής, μπορεί να ωφεληθούν με ασκήσεις εκτάσεως του τένοντα.

Χαλαρή πλατυποδία με προεκβολή ασυνήθους επώδυνου ογκίδιου στην μεσότητα της έσω επιφάνειας του ποδιού είναι τα κύρια γνωρίσματα του επικουρικού σκαφοειδούς. Οι ακτινογραφίες μπορεί να αναδείξουν την ανατομική παραλλαγή. Τα συμπτώματα οφείλονται συνήθως σε ορογονοθυλακίτιδα από την πίεση πάνω από την οστική προεκβολή ή σε επανειλημμένη καταπόνηση της συγχόνδρωσης μεταξύ του επικουρικού σκαφοειδούς και του κανονικού. Αν τα συμπτώματα είναι έντονα το επικουρικό σκαφοειδές μπορεί να αφαιρεθεί και παράλληλα αν υπάρχει πρόβλημα πλατυποδίας να γίνει ειδική πλαστική στον οπίσθιο κνημιαίο τένοντα.

ΕΝΗΛΙΚΩΝ..Συνήθως είναι ιδιοπαθής, δηλαδή. δε βρίσκουμε σαφή αιτιολογία για την εμφάνισή της και όπως και στα παιδιά πρόκειται για εύκαμπτη πλατυποδία. Ο θεράπων ιατρός όμως πρέπει να διερευνήσει την πιθανότητα συνδεσμικής χαλάρωσης, συνοστέωσης οστών ταρσού, διαταραχές του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα, μετατραυματική παραμόρφωση, εκφυλιστικές και φλεγμονώδεις αρθρίτιδες και νευρομυϊκές διαταραχές

Χαλαρή πλατυποδία
 
Το μόνο σύμπτωμα μπορεί να είναι άλγος μετά από παρατεταμένη ορθοστασία ή περπάτημα. Όταν ο ασθενής στέκεται όρθιος η πλατυποδία είναι φανερή και η πτέρνα είναι σε έξω στροφή, ενώ το αντίθετο συμβαίνει όταν στέκεται στις μύτες των ποδιών του
 
Δύσκαμπτη πλατυποδία
 
Είναι συχνά επώδυνη και δεν διορθώνεται όταν ο ασθενής στέκεται στις μύτες των ποδιών του και τότε πρέπει κανείς να ψάξει για προβλήματα που τυχόν υποκρύπτονται. Πόνος υπάρχει στην έσω πλευρά της ποδοκνημικής, αλλά σε προχωρημένα στάδια και στην έξω πλευρά. Υπάρχει διαταραχή του τρόπου βαδίσματος λόγω του πόνου.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Η ασυμπτωματική πλατυποδία δεν χρειάζεται θεραπεία και δεν υπάρχει λόγος να περιορισθούν οι δραστηριότητες. Η συμπτωματική πλατυποδία πρέπει να θεραπεύεται συντηρητικά, με προσαρμογή πάτων μετά πελματογράφημα, υποδημάτων, με στηρίγματα της έσω καμάρας και με ασκήσεις ενδυνάμωσης μυών, ενώ πάντα ωφελεί η απώλεια βάρους. Η συμπτωματική άκαμπτη πλατυποδία αν οφείλεται σε συνοστέωση οστών του ταρσού (πτερνο-σκαφοειδής) μπορεί να ωφεληθεί από επέμβαση αφαίρεσης της συνοστέωσης.

Η Πλατυποδία λόγω δυσλειτουργίας του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα θεραπεύεται με αντιφλεγμονώδη, τοπική έγχυση στεροειδών και ακινητοποίηση σε νάρθηκα. Ρήξη του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα δεν είναι πάντα εμφανής ειδικά σε περιπτώσεις που η πλατυποδία εμφανίζεται απότομα στο ένα πόδι. Σε νέους ασθενείς χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση ή μεταφορά τενόντων όπως πχ. του μακρού καμπτήρα των δακτύλων ή του μεγάλου δακτύλου.

*Αθανασάκης Θεόδωρος
Ορθοπαιδικός χειρούργος
Εξειδικεύσεις στις παθήσεις ποδιού και ποδοκνημικής
Εξειδιεκέυσεις στην ορθοπαιδική παιδιών
Clinical fellow scullthess clinic Zurich Swiss
Clinical fellow Balgrist University Hosp Zurich Swiss
Παίδων Αγία Σοφία Β ορθ. Κλινική
Ιατρίο Κνωσσού 236 & Καστέλλι Πεδιάδος
ΤΗΛ 2810 327 988   ΚΑΣΤΕΛΛΙ  28910 29300  ΚΙΝ. 6937 363 880
www.creteorthopedics.gr
email.athanasakis8@yahoo.gr