'Άρθρο του Υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού  

Ταυτόχρονα, η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας πλήττουν περισσότερο το επίπεδο υγείας των φτωχότερων στρωμάτων, που συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Η προοδευτική πολιτική απάντηση στην κρίση των Συστημάτων Υγείας και στις υγειονομικές ανισότητες είναι η προτεραιότητα στην καθολική κάλυψη του πληθυσμού, η προνομιακή ενίσχυση του δημόσιου τομέα, η στροφή στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), την πρόληψη και τη Δημόσια Υγεία και, φυσικά, οι μεταρρυθμίσεις στην οργάνωση και διοίκηση του Συστήματος.

Αυτό ακριβώς υλοποιεί με σοβαρότητα και συνέπεια η κυβέρνηση. Διασφάλισε, σε περίοδο λιτότητας, τη δωρεάν και ισότιμη πρόσβαση όλων των ανασφάλιστων στο ΕΣΥ, αύξησε τις δημόσιες δαπάνες υγείας, στήριξε τα νοσοκομεία με προσωπικό, αναβαθμίζει σιγά σιγά τις υποδομές και τον εξοπλισμό τους, άνοιξε μέτωπο με τη διαφθορά και, κυρίως, προωθεί με σταθερά βήματα την πιο σημαντική και αναγκαία μεταρρύθμιση στο Σύστημα Υγείας, τη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ. Η Υγεία αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο τηρήθηκαν στο ακέραιο οι βασικές πολιτικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης (καθολική κάλυψη, προτεραιότητα στο ΕΣΥ, «ηθικοποίηση») και είναι ένας τομέας που εξασφαλίζει την κοινωνική ανταποδοτικότητα των αυξημένων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων των πολιτών.

Θεωρούμε ότι ο πρόσφατος νόμος για την ΠΦΥ συνιστά παρέμβαση-τομή στην οργάνωση και λειτουργία του ΕΣΥ, καλύπτοντας ένα διαρθρωτικό έλλειμμα στην ανάπτυξη δημόσιων υπηρεσιών ΠΦΥ, με έμφαση στην οικογενειακή ιατρική, την πρόληψη και την ολιστική φροντίδα. Μέχρι σήμερα είχαμε υπηρεσίες εξωνοσοκομειακής περίθαλψης (ΚΥ, Μονάδες ΠΕΔΥ), αλλά ΠΦΥ δεν είχαμε. Δεν είχαμε, δηλαδή, οργανωμένες δημόσιες υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που να έχουν την κουλτούρα της ΠΦΥ και να μετατοπίζουν το «κέντρο βάρους» του Συστήματος από την περίθαλψη στην πρόληψη της ασθένειας. Το έλλειμμα της ΠΦΥ αποτέλεσε και την «αχίλλειο πτέρνα» του ΕΣΥ, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στο να διαιωνιστούν και να γιγαντωθούν οι βασικές παθογένειες και στρεβλώσεις του, καθώς και η ανεξέλεγκτη και ατεκμηρίωτη ζήτηση εξετάσεων, φαρμάκων και υπηρεσιών. Η αναδιοργάνωση της ΠΦΥ, ειδικά στα κέντρα, είναι επιβεβλημένη και λόγω της πρωτοφανούς διαλυτικής παρέμβασης που προηγήθηκε με τον Ν. 4238/2014 και οδήγησε στη μαζική έξοδο 3.000 ειδικευμένων γιατρών από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.

Ετσι λοιπόν, έστω και με ιστορική καθυστέρηση, το πρώτο βήμα μιας πολύ κρίσιμης αλλαγής στο Σύστημα Υγείας έγινε. Είναι βήμα ανάπτυξης και αναβάθμισης του ΕΣΥ, που υλοποιείται με την τεχνική – επιστημονική υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά, κυρίως, ένα βήμα με εγγυημένη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα και εθνικούς πόρους (ΠΔΕ), με μια απολύτως διαφανή και αξιοκρατική διαδικασία επιλογής του προσωπικού και με αυξημένα οικονομικά κίνητρα για τους γιατρούς (αμοιβές Επιμελητή Α΄ ΕΣΥ).

Οι Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) που θα αναπτυχθούν σταδιακά, με βάση την τελική κατανομή των οικογενειακών γιατρών και τη διαθεσιμότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων, είναι νέες δημόσιες δομές που προστίθενται στο ΕΣΥ -αυτό έχει να συμβεί εδώ και 20 χρόνια-, ενισχύοντας τη «χωρητικότητά» του και τη δυνατότητά του να καλύψει περισσότερες ανάγκες αξιόπιστης υγειονομικής φροντίδας των πολιτών.

Το σχέδιο της αντιπολίτευσης είναι ένα ανεπαρκές και μίζερο δίκτυο δημόσιων δομών και υπηρεσιών, που θα δημιουργεί «ζωτικό χώρο» για τον ιδιωτικό τομέα, ενισχύοντας την «παθητική ιδιωτικοποίηση» του Συστήματος Υγείας και τις ανισότητες στην Υγεία.

Το δικό μας πολιτικό σχέδιο, στο ίδιο μνημονιακό περιβάλλον, είναι τελείως διαφορετικό: η ΠΦΥ είναι επιλογή που συμβάλλει στη στρατηγική της καθολικότητας, της ισότητας και της αποτελεσματικότητας στη φροντίδα Υγείας. Είναι επένδυση σε μια νέα, ανθρωποκεντρική αντίληψη στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, περιορίζοντας τον ιατροκεντρικό του χαρακτήρα και αναπτύσσοντας τη διατομεακή και διεπαγγελματική συνεργασία, δίνοντας προτεραιότητα στην τεκμηριωμένη φροντίδα, στην ενσωμάτωση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, στον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, στην παρακολούθηση συγκεκριμένων δεικτών υγείας του πληθυσμού, στα δικαιώματα των ασθενών, στην αξιολόγηση των δομών και της ποιότητας των υπηρεσιών τους, στη δημόσια λογοδοσία και στον έλεγχο από τις τοπικές κοινωνίες.

Οσοι επενδύουν στην αποτυχία της μεταρρύθμισης ή κινδυνολογούν για τη βιωσιμότητά της θα διαψευστούν. Επειδή η υγειονομική και κοινωνική ωφελιμότητά της θα είναι πολύ γρήγορα ορατή και μετρήσιμη. Οπως όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί στο παρελθόν που χρηματοδοτήθηκαν στην αρχή με ευρωπαϊκούς πόρους (ΚΕΠ, «Βοήθεια στο Σπίτι», ΚΗΦΗ, ΑΜΚΕ Ψυχικής Υγείας), έτσι και οι ΤΟΜΥ θα κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και θα διασφαλιστεί η συνέχεια της λειτουργίας τους μετά τη λήξη του τετραετούς προγράμματος.