Όπως το είχε ήδη προαναγγείλει, ο ποντίφικας τήρησε απόλυτη σιωπή κατά την επίσκεψή του στο κολαστήριο. «Κύριε, ελέησον τον λαό του, Κύριε, συγχώρεσέ τον για την τόση βαρβαρότητα» έγραψε στο βιβλίο επισκεπτών στο στρατόπεδο θανάτου...

Σχεδόν αμέσως μόλις μπήκε στο στρατόπεδο κάθισε σε ένα παγκάκι για να προσευχηθεί σιωπηλά, με το κεφάλι σκυφτό και τα μάτια κλειστά, επί περίπου δέκα λεπτά.

Ένα ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο τον μετέφερε κατόπιν κοντά στον Τοίχο του θανάτου, όπου οι ναζί εκτέλεσαν χιλιάδες κρατούμενους με μια σφαίρα στο κεφάλι. Εκεί τον περίμενε μια ομάδα ηλικιωμένων: δώδεκα άνθρωποι που σώθηκαν από το Άουσβιτς, Πολωνοί, Εβραίοι και Ρομά, μεταξύ των οποίων και η βιολίστρια της ορχήστρας του στρατοπέδου, η Ελένα Ντούνιτς-Νιβίνσκα, 101 ετών. Ο Πάπας συνομίλησε με όλους για λίγα λεπτά και άναψε μια λαμπάδα μπροστά στον Τοίχο, τον οποίο άγγιξε με το χέρι του.

Μία γυναίκα που επέζησε από το κολαστήριο, η 86χρονη Γιανίνα Ιβάνσκα, είπε ότι «συγκινήθηκε πολύ». «Ήθελα να γονατίσω μπροστά του αλλά με πήρε στην αγκαλιά του και με φίλησε στα μάγουλα» είπε τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο λίγα λεπτά μετά τη συνάντηση. Ο Πάπας της φάνηκε «όχι μόνο πολύ θλιμμένος αλλά και πολύ κουρασμένος» προσέθεσε.

Η Ιβάνσκα είχε δηλώσει χθες ότι είχε την αίσθηση πως ο Πάπας Φραγκίσκος θα πήγαινε στο Άουσβιτς για να συναντηθεί με τους επιζώντες. «Οι άλλοι ποντίφικες έρχονταν για να επισκεφθούν το στρατόπεδο και, με την ευκαιρία αυτή να γνωρίσουν τους επιζώντες, αυτός έρχεται για να συναντηθεί μαζί τους. Του είπα ότι η συνάντηση μαζί του είναι ένα δώρο για όλα όσα μου συνέβησαν στη ζωή του. Του μετέφρασαν τα λόγια μου και μου χαμογέλασε» πρόσθεσε.

Ένας άλλος επιζώντας, ο Αλόιζι Φρος, που θα κλείσει τα 100 τον Δεκέμβριο, ήθελε να του πει ο Πάπας τι πιστεύει για την κατάσταση στην Ευρώπη και τη μεταναστευτική κρίση. «Φρικτά πράγματα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο. Μερικές φορές η φρίκη είναι χειρότερη και από εκείνη του Άουσβιτς, όπως έγινε με τον ιερέα που τον έσφαξαν μέσα στην εκκλησία του» στη Γαλλία, εξήγησε.

Ο Φρος θυμάται πάντως πολύ καλά τη φρίκη που βίωσε στο ναζιστικό στρατόπεδο θανάτου. «Λίγες ημέρες μετά την άφιξή μου εδώ πήγα στο αναρρωτήριο. Πίσω από μια μισάνοιχτη πόρτα είδα γυμνά πτώματα, στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, σαν καυσόξυλα. Ο σωρός ήταν ύψους περίπου ενός μέτρου. Ήταν άνθρωποι που τα Ες-Ες θεωρούσαν ανίκανους για εργασία και τους σκότωσαν με μια ένεση στην καρδιά. Όταν κλείνω τα μάτια που βλέπω πάντα αυτήν την εικόνα» είπε.

Ο Πάπας Φραγκίσκος προσευχήθηκε επίσης στο κελί του Πολωνού αγίου Μαξιμίλιαν Κόλμπε, ενός ιερέα που θυσιάστηκε ο ίδιος για να σώσει έναν οικογενειάρχη. Στη συνέχεια πήγε στο διπλανό στρατόπεδο Άουσβιτς 2-Μπιρκενάου και έκανε με αυτοκίνητο την ίδια διαδρομή που ακολουθούσαν τα τρένα που οδηγούσαν τους κρατούμενους κατευθείαν στα κρεματόρια. Εκεί επέδωσε μετάλλια σε περίπου 25 Πολωνούς καθολικούς που διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να βοηθήσουν Εβραίους και για τον λόγο αυτό τους έχει απονεμηθεί ο τίτλος των «Δικαίων των Εθνών» από το ισραηλινό ινστιτούτο Γιαντ Βάσεμ.

Στο μνημείο του Μπιρκενάου ο μεγάλος ραββίνος της Πολωνίας Μίχαελ Σούντριχ έψαλε στα εβραϊκά τον Ψαλμό ΡΛ' του Δαυίδ. Ο ίδιος ψαλμός διαβάστηκε κατόπιν από έναν ιερέα που προέρχεται από μια πόλη όπου μια ολόκληρη οικογένεια καθολικών εξολοθρεύτηκε επειδή έκρυβε Εβραίους.

Περίπου 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι εκτελέστηκαν στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου και το ένα εκατομμύριο από αυτούς ήταν Εβραίοι.