Δεν είναι λίγοι οι Ηρακλειώτες, που εδώ και χρόνια, τέτοια εποχή, λένε το νερό... νεράκι, κοιτάζοντας και ξανακοιτάζοντας τις βρύσες των σπιτιών τους.

Οι διακοπές υδροδότησης  σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες δημιουργούν μια αποπνικτική ατμόσφαιρα σε πολλές περιοχές της πόλης, με τη Λότζια να προσπαθεί να λύσει το πιο απαιτητικό γρίφο που εμφανίζεται κάθε καλοκαίρι.

Αρνητικός σύμμαχος είναι οι -κατά γενική ομολογία- λίγες βροχοπτώσεις που έχουμε σαν νησί, συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας, τους χειμερινούς μήνες.

Χαμένοι... βγαίνουν και οι αγρότες απ' όλη αυτή την υπόθεση, βλέποντας τις καλλιέργειές τους να κινδυνεύουν να «πεθάνουν» από... αφυδάτωση! Πώς αλλιώς, λοιπόν, να μην έχει πάρει την... κάτω βόλτα η γεωργική παραγωγή;

Οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ποικίλες. Άλλες αισιόδοξες και άλλες το ακριβώς αντίθετο, με τις δεύτερες εκτιμήσεις να απηχούν περισσότερο την ευρεία άποψη που έχει η τοπική κοινωνία γύρω από αυτό το «καυτό» και αμιγώς... καλοκαιρινό θέμα!

«Χάνουμε... νερό»!

Τα προβλήματα, τις προκλήσεις και τις προτάσεις της για τη διαχείριση του νερού στη μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης παρουσιάζει με ανακοίνωσή της η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, παίρνοντας θέση για την πρόταση της αφαλάτωσης που έχει πέσει εδώ και χρόνια στο τραπέζι...

Αναλυτικότερα:

«Η φετινή ανομβρία, εκτός από τις δραματικές επιπτώσεις της στη γεωργική παραγωγή, έβγαλε στην επιφάνεια το μεγαλύτερο πρόβλημα του Δήμου Ηρακλείου που δεν είναι άλλο από την κακή διαχείριση του νερού και τις διαρροές των δικτύων ύδρευσης της πόλης.

Οι απώλειες νερού του δικτύου ύδρευσης στο Δήμο Ηρακλείου ξεπερνούν το 50%! Πρόκειται για 9-10 εκατομμύρια κυβικών νερού κάθε χρόνο! Είναι μια παράλογη κατάσταση που επιδεινώνεται εδώ και δεκαετίες χωρίς να έχει αντιμετωπιστεί από καμία δημοτική αρχή μέχρι σήμερα. Οι όποιες επεμβάσεις έχουν γίνει μέχρι τώρα δεν έχουν περιορίσει το πρόβλημα, αντίθετα δόθηκε διαχρονικά μεγαλύτερη έμφαση στην εξεύρεση και εκμετάλλευση όλο και περισσότερων νέων πόρων νερού, πρακτική που έχει κοστίσει πολύ περισσότερο από όσο θα κόστιζε ένα πρόγραμμα για την αντικατάσταση και την επισκευή των δικτύων. 

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η κατασκευή του έργου του φράγματος στον Αποσελέμη, το κόστος του οποίου έχει ξεπεράσει τα 230 εκ. ευρώ χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Δεν έχει συνυπολογιστεί ποτέ ούτε το υψηλό περιβαλλοντικό κόστος του έργου ούτε το γεγονός ότι οι δήμοι αγοράζουν, και μάλιστα ακριβά, το δημόσιο αυτό νερό.

Οι απώλειες νερού ή αλλιώς το «μη ανταποδοτικό νερό» έχουν πολλές αιτίες. Η ΔΕΥΑΗ φαίνεται ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα ακριβή ποσοστά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος θα φέρει μεγάλη εξοικονόμηση νερού και χρημάτων. Από την έλλειψη και των δύο υποφέρει η ΔΕΥΑΗ.

Οι επιπτώσεις

Οι επιπτώσεις από την κατασπατάληση του διαθέσιμου νερού λόγων των απωλειών του δικτύου στην πόλη του Ηρακλείου, αλλά και από τη διακεκομμένη παροχή του, είναι δραματικές: 

Η φθορά των δικτύων έχει σαν αποτέλεσμα τη ρύπανση ή και τη μόλυνση του νερού που φτάνει στις βρύσες μας και την επιβάρυνση της υγείας των πολιτών.

Οι πολίτες υποχρεώνονται να καταφεύγουν στην εγκατάσταση αντλιών και στην αποθήκευση νερού σε δεξαμενές με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του νερού μέσα σε αυτές αλλά και το αυξημένο κόστος ύδρευσης.

Οι πολίτες υποχρεώνονται να αγοράζουν το πόσιμο νερό σε φιάλες ή στην εγκατάσταση φίλτρων με αποτέλεσμα την οικονομική τους επιβάρυνση, την αμφίβολη ποιότητα νερού και την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων.

Η υπεράντληση από τις γεωτρήσεις έχει σαν αποτέλεσμα τη μεγάλη υφαλμύρινση και την ταπείνωση των παράκτιων υδροφορέων.

Η στέρηση του νερού από οικοσυστήματα σε ακτίνα δεκάδων χιλιομέτρων έχει σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση οικοσυστημάτων (Αποσελέμης) αλλά και τη διάλυση του κοινωνικού ιστού (Σφεντύλι).

Περί αφαλάτωσης

Στην ίδια λογική της εξεύρεσης νέων πόρων νερού, αντί της αντιμετώπισης των απωλειών, κινείται και η παρούσα δημοτική αρχή με το να επικεντρώνεται στη λύση της αφαλάτωσης του νερού του Αλμυρού, σε συνεργασία με το Δήμο Μαλεβιζίου.

Εμείς θεωρούμε ότι η επιλογή αυτή είναι σε λάθος κατεύθυνση διότι:

θα εκτρέψει οικονομικούς πόρους από την αντιμετώπιση των διαρροών του δικτύου ύδρευσης που πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα,

θα αυξήσει ακόμα περισσότερο το κόστος ύδρευσης λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας της μονάδας αφαλάτωσης,

θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη περιβαλλοντική ζημιά στον πολύπαθο υγρότοπο του Αλμυρού από την εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας και 

θα έχει επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή στον επίσης πολύπαθο κόλπο του Ηρακλείου από την απόρριψη της -επιβαρυμένης και με χημικά- άλμης.

Προτάσεις

Η ευθύνη της ΔΕΥΑΗ και των δημοτικών αρχών της πόλης του Ηρακλείου τις δύο τελευταίες δεκαετίες είναι τεράστια. Η νέα σχετικά δημοτική αρχή έχει ακόμα την ευκαιρία να πραγματοποιήσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις και να δείξει τη βούλησή της να λύσει το μεγαλύτερο πρόβλημα της πόλης. Προτείνουμε στον Δήμαρχο να αναγνωρίσει το πρόβλημα των απωλειών νερού ως τη μεγαλύτερη πρόκληση της θητείας του και να προχωρήσει στις παρακάτω ενέργειες:

Να ξεκινήσει επειγόντως ένα πρόγραμμα αντικατάστασης των φθαρμένων δικτύων ύδρευσης και εγκατάσταση συστήματος τηλεμέτρησης με στόχο να περιοριστεί το «μη ανταποδοτικό νερό» στο 25% μέχρι το 2021.

Να  ξεκινήσουν προγράμματα τακτικής ενημέρωσης των δημοτών και ιδιαίτερα εκπαίδευσης από την παιδική ηλικία για τον κύκλο του νερού. Σε συνδυασμό με τη δέσμευση του Δήμου ότι θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα των απωλειών, να εφαρμοστούν μέτρα εξοικονόμησης και εξορθολογισμού της χρήσης νερού, σύμφωνα με διεθνώς καθιερωμένες πρακτικές.

Να εγκαταλείψει τα σχέδια της αφαλάτωσης του νερού του Αλμυρού και να στραφεί στην χαμηλού κόστους αξιοποίηση του γλυκού νερού που παρουσιάζεται στην πηγή για λίγο διάστημα τον χειμώνα. Το νερό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σταδιακή αποκατάσταση των υφαλμυρισμένων γεωτρήσεων αλλά και για την παροχή του απευθείας στο δίκτυο ώστε να εξοικονομηθεί νερό από άλλες πηγές.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αν αντιμετωπίσουμε τις απώλειες νερού αποτελεσματικά, δεν θα χρειάζεται στο μέλλον να αναζητούμε τη λύση σε περισσότερες πηγές νερού, με τις ανάλογες επιπτώσεις στο περιβάλλον, την οικονομία και στην επάρκεια του φυσικού αυτού πόρου.

Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου».