Επακόλουθο αυτής της δραστηριότητας δεν είναι μόνο το μέλι που παράγουν, αλλά η συμβολή τους στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων και της επισιτιστικής ασφάλειας, ακόμη και στο να γίνονται τα φρούτα και τα λαχανικά μεγαλύτερα και νοστιμότερα!

Πρόκειται, βέβαια, για τις μέλισσες, τον ρόλο και τη σημασία των οποίων αναγνώρισε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κηρύσσοντας την 20ή Μαΐου (σ.σ. χθες Κυριακή) Παγκόσμια Ημέρα των Μελισσών. Στο ψήφισμα της 20ής Δεκεμβρίου 2017 τονίζεται η επείγουσα ανάγκη να προστατευτούν οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές και επισημαίνονται οι κίνδυνοι που συνεπάγεται ενδεχόμενη εξαφάνισή τους.

Σημειώνεται ότι, καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός ειδών επικονιαστών παγκοσμίως οδηγούνται προς εξαφάνιση από διάφορες πιέσεις, πολλές από τις οποίες προκαλούνται από ανθρώπους, απειλούνται εκατομμύρια πόροι διαβίωσης και ποσότητες τροφίμων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Υπολογίζεται ότι σχεδόν 35% των επικονιαστών ασπόνδυλων, ιδιαίτερα των μελισσών και των πεταλούδων, και περίπου 17% των επικονιαστών σπονδυλωτών, όπως οι νυχτερίδες, αντιμετωπίζουν την εξαφάνιση παγκοσμίως. Κύριες αιτίες είναι οι εντατικές γεωργικές πρακτικές, οι αλλαγές στη χρήση της γης, τα παρασιτοκτόνα (συμπεριλαμβανομένων των νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων), οι ασθένειες, τα παράσιτα και η κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με την πρώτη παγκόσμια έρευνα για τους επικονιαστές, που διενήργησε η Διακυβερνητική Πλατφόρμα για την Επιστήμη και την Πολιτική, για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων (IPBES), η ετήσια αξία παγκόσμιων καλλιεργειών που επηρεάζονται άμεσα από επικονιαστές κυμαίνεται μεταξύ 235 και 577 δισ. δολ. Υπολογίζει επίσης σε 300% την αύξηση του όγκου της γεωργικής παραγωγής, που εξαρτάται από την επικονίαση, τα τελευταία 50 χρόνια.

Από την επικονίαση εξαρτώνται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό 75% των καλλιεργειών τροφίμων και 90% των φυτών ανθοφορίας, παγκοσμίως. Οι επικονιαστές, όπως οι μέλισσες, οι πεταλούδες, τα πουλιά, οι σκώροι, τα σκαθάρια, ακόμη και οι νυχτερίδες, βοηθούν τα φυτά να αναπαραχθούν και οι μέλισσες είναι ο βασικός λόγος που έχουμε ποικιλία σπόρων, καρπών, φρούτων και ορισμένων λαχανικών.

Όμως τι ακριβώς προσφέρουν οι επικονιαστές και ειδικότερα οι μέλισσες και τι μπορούμε να κάνουμε για να τους βοηθήσουμε; Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Μελισσών, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ παραθέτει έξι λόγους για τους οποίους πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για τους επικονιαστές, αλλά και συμβουλές για το πώς μπορούμε αυτό να τους το ανταποδώσουμε:

1. Βελτιώνουν τη διατροφή μας παρέχοντας τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Δεν είναι όλες οι καλλιέργειες τροφίμων που χρειάζονται επικονίαση. Το ρύζι, το σιτάρι και οι πατάτες, για παράδειγμα, θα επιβίωναν ακόμη και αν δεν υπήρχαν οι επικονιαστές. Ωστόσο, πολλά από τα πολύ θρεπτικά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, ορισμένα λαχανικά, σπόροι, καρύδια και έλαια, θα εξαφανιστούν χωρίς επικονιαστές.

Συμβουλή: Ανταποδώστε! Προσφέρετε στις μέλισσες τρόφιμα που τους αρέσουν, αυξάνοντας τα φυτά στον κήπο σας. Τα φυτά και οι επικονιαστές έχουν μια αμοιβαία επωφελή σχέση συμβίωσης. Χρειάζονται ο ένας τον άλλον για να επιβιώσουν και ως εκ τούτου έχουν εξελιχθεί με αυτόν τον τρόπο. Η φύτευση ενός ποικίλου συνόλου ιθαγενών φυτών και λουλουδιών σε διαφορετικές περιόδους του έτους μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά για τους επικονιαστές.

2. Μας δίνουν μέλι! Από περίπου 20.000 είδη μελισσών μόνο 7 παράγουν μέλι. Οι δυτικές μέλισσες παράγουν 1,6 εκατ. τόνους μελιού ετησίως! Αυτό το υπέροχο προϊόν είναι ένα φυσικό γλυκαντικό, που έχει επίσης αντιβακτηριακές και αντισηπτικές ιδιότητες. Μην ξεχνάτε ότι το μέλι είναι μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού για χιλιετίες.

Συμβουλή: Αγοράστε μέλι από τους τοπικούς αγρότες.

3. Έχουν μεγάλη “επαγγελματική” ηθική. Μια μεμονωμένη μέλισσα συνήθως επισκέπτεται περίπου 7.000 λουλούδια την ημέρα και χρειάζεται 4 εκατομμύρια επισκέψεις σε λουλούδια για να παραγάγει ένα κιλό μέλι. Κάθε μεμονωμένη μέλισσα αποτελεί μέρος μιας ομάδας που εργάζεται ακούραστα για να στηρίξει την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της κυψέλης, συγκεντρώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερη γύρη, ενώ παράλληλα επικονιάζει πολλά φυτικά είδη.

Συμβουλή: Επιβραβεύστε αυτά τα πολυάσχολα έντομα, προσφέροντάς τους νερό, το οποίο χρειάζονται έπειτα από το πέταγμά τους όλη την ημέρα. Ένας καλός τρόπος για να δώσετε στις μέλισσες ένα σημείο ανάπαυσης και ανανέωσης είναι να αφήσετε ένα καθαρό, ρηχό μπολ με νερό, με πέτρες ή ράβδους μέσα σε αυτό, ώστε οι μέλισσες να το προσεγγίσουν χωρίς να κινδυνεύουν να πνιγούν.

4. Κάνουν πιο νόστιμα τα τρόφιμά μας. Καλά γονιμοποιημένα φυτά παράγουν μεγαλύτερα, πιο ομοιόμορφα και πιο γευστικά φρούτα και λαχανικά. Τα φυτά υπολογίζουν πόση προσπάθεια απαιτείται για την παραγωγή των καρπών τους. Αν ένα φρούτο ή λαχανικό δεν έχει καλά γονιμοποιηθεί, τα φυτά δε θα επενδύουν απαραίτητα τους πόρους ομοιόμορφα στην παραγωγή τους, με αποτέλεσμα παραμορφωμένα ή μικρά και άνοστα φρούτα και λαχανικά. Ένα παραμορφωμένο μήλο, για παράδειγμα, θα μπορούσε να σημαίνει ότι το φυτό είχε ανεπαρκή ή μη ισορροπημένη επικονίαση!

Συμβουλή: Αποφύγετε τα φυτοφάρμακα, τα μυκητοκτόνα ή τα ζιζανιοκτόνα στους κήπους σας. Μπορούν να σκοτώσουν τους επικονιαστές και να δηλητηριάσουν τις κυψέλες με μολυσμένο νέκταρ ή γύρη που έφεραν οι μέλισσες από τα φυτά. Προσπαθήστε να βρείτε φυσικές λύσεις για τα παράσιτα των φυτών στον κήπο σας.

5. Αυξάνουν την παραγωγή τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια. Σε μια μελέτη, στη διάρκεια της οποίας η γονιμοποίηση ήταν καλά διαχειριζόμενη σε μικρές, ποικίλες, εκμεταλλεύσεις, οι καλλιεργητικές αποδόσεις αυξήθηκαν κατά ένα σημαντικό μέσο όρο 24%! Οι μέλισσες και άλλα επικονιαστικά έντομα βελτιώνουν την παραγωγή τροφίμων σε 2 δισεκατομμύρια μικρούς αγρότες παγκοσμίως, συμβάλλοντας στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας για τον παγκόσμιο πληθυσμό.

Συμβουλή για τους αγρότες: Δημιουργήστε έναν καλό βιότοπο για τις μέλισσες για να εξασφαλίσετε την επικονίαση. Αφήστε ορισμένες περιοχές του αγροκτήματος ως φυσικό οικότοπο. Μειώστε τη χρήση φυτοφαρμάκων και αφήστε ανέγγιχτες τις περιοχές φωλεοποίησης.

6. Διατηρούν τη βιοποικιλότητα. Η επικονίαση είναι μια από τις σημαντικότερες διαδικασίες της φύσης που συμβάλλουν στη βιοποικιλότητα. Βοηθά στην παραγωγή μεγάλης ποικιλίας φυτών, πολλά από τα οποία καταναλώνονται από τους ανθρώπους. Και αν και συχνά παραβλέπεται, οι μέλισσες και η μελισσοκομία των δασών συμβάλλουν επίσης στη διατήρηση των δασικών οικοσυστημάτων, καθώς η επικονίαση βοηθά στην αναγέννηση των δέντρων, γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει στη διατήρηση της δασικής βιοποικιλότητας.

Συμβουλή: Μάθετε περισσότερα για τις μέλισσες και ξεπεράστε τον ενδεχόμενο φόβο σας. Εξετάζοντας αυτά τα πλάσματα, θα δείτε ότι οι μέλισσες δεν είναι γενικά επικίνδυνες. Δεν τσιμπούν όλες οι μέλισσες και εκείνες που το κάνουν, έχουν κάποιον λόγο. Κατανοώντας καλύτερα αυτά τα πλάσματα, μπορεί κανείς να τα σεβαστεί και να μάθει να ζει ειρηνικά μαζί τους.

neakriti.gr