«2017  -  Ύδρευση  της  πόλης  ... ένα  άσχημο καλοκαίρι  που δεν πρέπει  να  ξαναζήσουμε 

Η υδροδότηση της πόλης μας το φετινό καλοκαίρι  (κάτι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα),  προσγείωσε τα όνειρα, τις εξαγγελίες της Δημοτικής Αρχής για επάρκεια, για συνεχή ροή των δικτύων και ικανοποίηση όλων των αναγκών.   

Στην πραγματικότητα ανέδειξε την ανεπάρκεια της Δημοτικής Αρχής να διαχειριστεί και να σχεδιάσει ουσιαστική λύση στο πρόβλημα έχοντας δεύτερες και τρίτες επιλογές στο συγκεκριμένο θέμα.

Με την σημερινή μας παρέμβαση θέλουμε:  

Α. να αναδείξουμε πλευρές του προβλήματος για τις οποίες παρατηρείται στασιμότητα και δεν γίνεται καμία προσπάθεια επίλυσης 

Β. να διατυπώσουμε εναλλακτικές και συμπληρωματικές λύσεις οι οποίες θα συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος 

Θέμα  πρώτο  - Διαρροές …. 

Εδώ και πολλά χρόνια η πόλη για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της απαιτεί καθημερινή τροφοδοσία με  50.000 κυβικά δηλαδή πάνω από 18,5  εκατομμύρια  μ3 ετησίως.  

Όμως ….

Οι ποσότητες που τιμολογούνται από τη ΔΕΥΑΗ και χρεώνονται στη συνέχεια στους λογαριασμούς δεν ξεπερνάνε τα 8,5 εκατομμύρια κυβικά ετησίως. 

Δηλαδή χάνεται, δεν καταγράφεται ή υποκλέπτεται πάνω από το 50% της ημερήσιας παροχής  νερού.    

Το παραπάνω πρόβλημα είναι διαχρονικό – ( το 55% των απωλειών  δηλαδή  )  γι αυτό συζητάμε από την δεκαετία του 1990 και παρ’ ότι αντικαταστάθηκαν περίπου 400 χιλιόμετρα εσωτερικών δικτύων και 65 χιλιόμετρα εξωτερικού δικτύου, από τότε ,  οι απώλειες  παραμένουν υψηλές  με ότι αυτό συνεπάγεται. 

Το αποτέλεσμα είναι  

να αυξάνει το κόστος για τον Δημότη, 

 να χάνονται έσοδα για την επιχείρηση (τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται για συνεχή έργα βελτίωσης και αναβάθμισης του δικτύου και των  γεωτρήσεων) 

και μη ορθολογική διαχείριση του  πολύτιμου αυτού αγαθού.    

Ο προσδιορισμός των αιτιών για την ύπαρξη ενός τόσο μεγάλου ποσοστού μη τιμολογούμενου νερού είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα – το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζεται 

- ως πρώτη προτεραιότητα –

 από την εκάστοτε Δημοτική Αρχή, και είναι ανεπίτρεπτο για περίπου 30 χρόνια να μην έχει υπάρξει κάποια βελτίωση. Ενώ ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζουμε ούτε τη βαρύτητα του κάθε πιθανού αιτίου. Είναι διαρροές, είναι κλοπή, είναι λάθος καταγραφή και πόσο επηρεάζει το καθένα; Για παράδειγμα αν αλλάζαμε όλα τα παλαιά  υδρόμετρα  τι ποσοστό θα κερδίζαμε;  Τι κόστος θα είχε, σε πόσο χρόνο θα έκανε η επιχείρηση απόσβεση αν τα άλλαζε και ποιο θα είναι το κέρδος ( άρα και η δυνατότητα μείωσης  τιμής )   

Υπάρχει μια σημαντική καθυστέρηση  όλα αυτά τα χρόνια. 

Η σημερινή Δημοτική Αρχή αν και το θέμα των απωλειών το είχε στα πλάνα της τι έκανε ,τι  σχεδίασε αυτά τα τρία χρόνια και ποιο είναι άραγε το αποτέλεσμα ;  

Οι εισερχόμενες ποσότητες νερού, από όλες τις πηγές τροφοδοσίας (γεωτρήσεις, φράγμα Αποσελέμη, κλπ) μπορούν και  πρέπει να είναι γνωστές. Είναι όμως ;  

Οι ποσότητες που  φθάνουν από τις πηγές στις κεντρικές δεξαμενές και αυτές εύκολα μπορούν να καταμετρηθούν . Καταμετρώνται ;  

Η ποσότητα του νερού που αντλείται φτάνει ολόκληρη στις κεντρικές δεξαμενές;  

Πιθανή απόκλιση πρέπει να εντοπίζεται εύκολα. 

Για παράδειγμα ας αναρωτηθούμε, η άντληση από τις γεωτρήσεις στα Μάλια (400 μ3/ώρα παροχή έχουν οι γεωτρήσεις δηλαδή ημερήσια 9.600 μ3  - 3,5 εκ μ3 ετησίως) είναι ίδια με αυτή που φθάνει στις δεξαμενές ΠΑΠΑ-ΤΙΤΟΥ (καταγράφεται εκεί η ποσότητα εισαγωγής).

Και αν χάνεται ή φθάνει λιγότερη ποσότητα, αυτή ξέρουμε που πάει;  Και αν όχι τι έχει γίνει, όλα αυτά τα χρόνια για την αντιμετώπιση του φαινομένου;  

Άλλο παράδειγμα οι γεωτρήσεις Αρχανών με παροχή περίπου 2200 μ3 και καταμέτρηση 800 μ3. Ελέγχθηκαν επισταμένα και με προσοχή αυτά τα προβλήματα; 

Οι αναφορές σε τέτοια παραδείγματα  μπορεί ναι είναι πολλές και δείχνουν ότι είναι το πρώτο βήμα για τον εντοπισμό των αιτίων της μη ορθής καταγραφής.   

Ένα δεύτερο βήμα είναι η καταγραφή των εξόδων (προς καταναλώσεις) από όλες τις δεξαμενές προς τα τμήματα των δικτύων που εξυπηρετούν.  

Τρίτο βήμα θα ήταν ο διαχωρισμός των τμημάτων κατανάλωσης σε μικρότερα (ελεγχόμενα)  τμήματα, ιδιαίτερα στα καινούργια δίκτυα .  

Τέταρτο βήμα η συσχέτιση της καταγεγραμμένης ποσότητας, από τα υδρόμετρα, ανά  τμήμα με αυτή των συγκεντρωτικών μετρητών. Τα βήματα 1-3 σήμερα μπορούν να είναι αυτόματα και τα αποτελέσματα σύγκρισης μετά τις μετρήσεις των υδρομέτρων να γίνονται  με απλό λογισμικό. Η εφαρμογή των παραπάνω θα μας δώσει χρήσιμα συμπεράσματα  για τον προσδιορισμό των απωλειών. 

Θέμα  Δεύτερο  

… επάρκεια του υδάτινου δυναμικού - ανεπάρκεια σχεδιασμού Δημοτικής  Αρχής 

Μέχρι πριν την έναρξη τροφοδοσίας του δικτύου από τον Αποσελέμη οι πηγές νερού της  ΔΕΥΑΗ  - επτά υδροφόρα πεδία - τροφοδοτούσαν την πόλη με ποσότητες από 17 εκ έως 19 εκ  κυβικά ετησίως και κάλυπταν τόσο τις πραγματικές ανάγκες όσο και τις απώλειες. 

Στο σύστημα τα χρόνια 2016 και 2017 μπήκαν και οι ποσότητες από το φράγμα (2016 7,9 ΕΚ  κυβικά και 2017 μέχρι και τον Σεπτέμβριο 2,56  εκ. κυβικά). 

Βλέποντας κάποιος τα νούμερα αυτά και τις επιπλέον δυνατότητες, αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν  να δημιουργείται τέτοιας μεγάλης έντασης πρόβλημα με την έλλειψη ροής νερού σε πολλά σημεία της πόλης και με μεγάλη χρονική διάρκεια κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών. Ενώ δηλαδή αυξήθηκε η δυναμικότητα της άντλησης σε σχέση με τα παλαιότερα έτη, εντούτοις το πρόβλημα της ομαλότητας στην παροχή, εμφανιζόταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα.    

Οι πηγές τροφοδοσίας, οι ποσότητες νερού από κάθε μία από αυτές, η ανάγκη συντηρήσεων, η «ξεκούραση» κάποιων  γεωτρήσεων, η επιλογή της πηγής ανάλογα την εποχή και τη ζήτηση, ο τρόπος τροφοδότησης των περιοχών της πόλης και όποιος άλλος παράγοντας υπεισέρχεται έπρεπε να έχουν γίνει στοιχεία σχεδιασμού από την ΔΕΥΑΗ,   ώστε να είναι σε θέση να εξασφαλίζει την ροή των απαραίτητων ποσοτήτων σε όλους τους καταναλωτές.   

Τα προβλήματα αυτά, οι ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ σε συνάντηση με την διοίκηση της ΔΕΥΑΗ στην αρχή του χρόνου (ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ  2017) τα έθεσαν, διατύπωσαν τα ερωτήματα τους  και  τις ανησυχίες τους για την επάρκεια την περίοδο που έρχεται. Δυστυχώς τα γεγονότα επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες μας.

Διαπιστώνει επίσης κάποιος, ότι το προηγούμενο θέμα που θίξαμε των απωλειών, σχετίζεται άμεσα και με την επάρκεια του υδάτινου δυναμικού. Παρόλο που τα τελευταία δύο χρόνια προστέθηκε μία νέα πηγή τροφοδοσίας νερού (Αποσελέμης), εντούτοις βασικά προβλήματα δεν επιλύθηκαν, καθότι λόγω των υψομετρικών διαφορών στο δίκτυο και την μικρή δυνατότητα μεταφοράς μέσω των κεντρικών δεξαμενών (από την μία στην άλλη) και έτσι αρκετές περιοχές αντιμετώπιζα προβλήματα.   

Η εξαγγελία από το Σεπτέμβρη του 2016, από τον κ. Δήμαρχο για την κατασκευή  εργοστασίου αφαλάτωσης, (με τη γνωστή συνέχεια, την εγκατάλειψη του θέματος – σωστά κατά τη γνώμη μας - καλοκαίρι 2017) ουσιαστικά δημιούργησε - στην ουσία - ένα  αδικαιολόγητο εφησυχασμό στην προσπάθεια εξεύρεσης άμεσων εναλλακτικών λύσεων,  οι οποίες θα μπορούσαν να προετοιμαστούν και να είναι σε θέση να δώσουν διέξοδο στο πρόβλημα.  

Ποιες είναι αυτές  ;

Θέμα Τρίτο ….  Εναλλακτικές λύσεις και  εφεδρείες    

Νέες γεωτρήσεις.

Να γίνουν επιτέλους οι  5 – 8 γεωτρήσεις στις περιοχές των Δαφνών του Γιούχτα και του  Αγ. Μύρωνα με συνολικό κόστος περίπου 1 εκ και απόδοση (10.000 κυβικά τη μέρα -, δηλαδή πάνω από 3,5 εκ. κυβικά νερό ετησίως). Η ποσότητα αυτή δημιουργεί ένα πολύ καλό  υπόβαθρο και συντελεί σημαντικά στην λύση.

Αξιοποίηση γλυκού νερού από ΑΛΜΥΡΟ

Είναι  γνωστό το πρόβλημα με τις τεράστιες ποσότητες κατάλληλου νερού που χάνονται κατά την διάρκεια του χειμώνα από τον Αλμυρό. Οι μέρες που  το νερό αυτό είναι κατάλληλο (με αυστηρό κριτήριο < 300 ppm CL) είναι περίπου 60 – 70. Οι ποσότητες απεριόριστες.Ανάλογα δε με το όριο η ποσότητα αυτή πολλαπλασιάζεται. Το  θέμα  ΑΛΜΥΡΟΣ πρέπει να εξεταστεί από δύο πλευρές. 

Πρώτον την άμεση αξιοποίηση των ποσοτήτων τις ημέρες του «γλυκού νερού». Αυτό ζητά κάποια μικρά έργα - δίκτυο μέχρι το σημείο των κεντρικών αγωγών που έρχονται  από Τύλισσο   και σύνδεση  με αυτά - Με τα σημερινά δεδομένα η ποσότητα αυτή μπορεί να  ξεπεράσει τα 2,0 εκ κυβικά. Δεύτερο τον σχεδιασμό για την καλύτερη αξιοποίηση συνολικά του ΑΛΜΥΡΟΥ μεσομακροπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Και αυτό, όπως διατυπώνουν οι ειδικοί επιστήμονες, μπορεί να γίνει:  Α. με την  ανύψωση του φράγματος κατά 10 μέτρα. Το αποτέλεσμα, από άποψη μεγεθών είναι πολύ σημαντικό. Β. με την κατασκευή ενός μικρού φράγματος στη περιοχή  «Ταθέρωνα » με κέρδος τη συλλογή 8 εκ. κυβικά ετησίως.  Γ. την ολοκλήρωση της μελέτης για την υδρομαστευτική στοάς και την έναρξη εργασιών. Οι εκτιμήσεις για τις ποσότητες, νερού άμεσης χρήσης είναι για κάθε hm  στοάς θα  έχουμε  2000 μ3/Η  ή 48.000 μ3/ημέρα  (δηλαδή όσο είναι η καθημερινή τροφοδοσία της πόλης συνολικά) Δ. Κατασκευή παράλληλου δικτύου μέχρι δεξαμενές  για μεγαλύτερη αξιοποίηση.    

Θραψανός

Τελευταία έχει επαναδιατυπωθεί η πρόταση για αξιοποίηση της λεκάνης Θραψανού. Μια ερευνητική γεώτρηση στην λεκάνη θα αποδείξει για το ορθό ή όχι των ισχυρισμών για ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων νερού, κάτι που θα προσφέρει λύση και στις κοινότητες του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, αλλά και στις περιοχές της πόλης που τροφοδοτούνται από εκεί.

Θέμα  Τέταρτο  ………   παράλληλες   ενέργειες  σε  πολλά επίπεδα       

Πολλές φορές το καλοκαίρι στις περιόδους που είχαμε διακοπές υδροδότησης αυτές  κυρίως εμφανιζόταν στις  ίδιες περιοχές. 

Εύλογα λοιπόν  τα ερωτήματα  των κατοίκων, γιατί πάντα εμείς ;  

Κατά την γνώμη μας, το συνολικό σύστημα αποθήκευσης (δεξαμενές) και τροφοδοσία (δίκτυα), θα έπρεπε να έχει ενιαία διαχείριση. Τι εννοούμε με αυτή την πρόταση.  

Α. Οι δεξαμενές όλες να είναι διασυνδεμένες μεταξύ τους και να επιτρέπεται η  αλληλοτροφοδοσία τους, ώστε πάντα να έχουμε ποσότητα νερού προς κατανάλωση από όλες τις  δεξαμενές τροφοδοσίας, άρα και προς όλους τους καταναλωτές. 

 Β. Καταμέτρηση εισροών από όλες τις τροφοδοσίες και εκροών από κάθε δεξαμενή με δυνατότητα αυτόματου ελέγχου και χειρισμού για την άμεση ικανοποίηση τροφοδοσίας άλλων περιοχών μέσα από διαφορετικές δεξαμενές. Το έργο αυτό θα μπορούσε να γίνει τμηματικά και κυρίως προς τις περιοχές που έχουν προβλήματα (ψηλές περιοχές)   

Γ. Μια  τέτοια λύση, σε συνδυασμό με τα προηγούμενα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα  συνολικό σχέδιο εκμετάλλευσης -αξιοποίησης των πηγών τροφοδοσίας με τον καλύτερο τρόπο (επάρκειας – μη υπεράντλησης – καλή ποιότητα – οικονομία κλπ)  

Κλείνουμε με αναφορά πάλι στο πρώτο θέμα – Αντιμετώπιση των  απωλειών 

Το θέμα του μη τιμολογούμενου νερού δεν είναι φαινόμενο μόνο του Ηρακλείου. Αυτό όμως που είναι μοναδικό για την πόλη μας είναι η μη, έστω και μερική αντιμετώπιση του και επίλυση του προβλήματος εδώ και 30 χρόνια. Και άλλες πόλεις είχαν αυτό το φαινόμενο και το αντιμετώπισαν  μειώνοντας  τις απώλειες τους από 50%  σε  35% ( Λαμία ) ή 25%  ( Λάρισα)  κ.α.  τεχνολογία και εμπειρία  υπάρχει. Εξ άλλου και  στη ΔΕΥΑΗ υπάρχει ένα σύστημα (scada) μέσω του οποίου γίνεται κάποια καταγραφή  και έλεγχος  γεωτρήσεων και των μεγάλων καταναλωτών. Θα είχε ενδιαφέρον να ανακοινωθούν τα σχετικά αποτελέσματα και ποιες πιθανές επεκτάσεις θα μπορούσε να «σηκώσει» το σύστημα αυτό.  Επίσης απαιτείται, έστω και με τα σημερινά δεδομένα να γίνει προσδιορισμός των απωλειών ανά πηγή τροφοδοσίας στις δεξαμενές και ομαδοποίηση τελικών καταναλωτών   για να στατιστικά στοιχεία που είναι απαραίτητα   για το σχεδιασμό της λύσης.

Σήμερα  η ΔΕΥΑΗ  βρίσκεται  μπροστά  στο σχεδιασμό  και  υλοποίηση  αντικατάστασης  ενός σημαντικού μέρους των δικτύων ύδρευσης στην πόλη μας. Η  χρηματοδότηση αυτών των παρεμβάσεων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι ένα θετικό βήμα στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Νομίζουμε ότι σε επίπεδο μελετών και στοιχείων δημοπράτησης η  ΔΕΥΑΗ  θα πρέπει να  ενσωματώσει όλα τα απαραίτητα έργα και εξοπλισμό, ώστε να  κάνουμε ένα σοβαρό βήμα στον τηλέλεγχο και τηλεχειρισμό των δικτύων. Η περίοδος προσφέρεται για κάτι τέτοιο… Μην ξαναγίνει το προηγούμενο λάθος....(φανταστείτε μόνο   όταν κατασκεύαζαν τα προηγούμενα δίκτυα, δίκτυα στους αγωγούς να υπήρχε  μια οπτική ίνα ….τι θα είχαμε σήμερα. Αυτό πρέπει να μπει άμεσα στο σχεδιασμό κατασκευής των νέων δικτύων).Τα παραπάνω είναι πλευρές της πολιτικής μας για την επίλυση του προβλήματος της συνεχούς και ομαλούς ροής. Σκιαγραφούν και τις  θέσεις  μας  για το  πρόβλημα ύδρευσης  της πόλης. Στην ημερίδα που κάναμε πέρυσι αναφερθήκαμε και στα υπόλοιπα θέματα της  ΔΕΑΥΗ.Στην συνέχεια σε τακτά διαστήματα θα ανακοινώνουμε πλευρές της πολιτικής μας  σε διάφορα ζητήματα που απασχολούν τον Δήμο και τους Δημότες.  Οι επόμενες παρεμβάσεις μας θα αφορούν, κυκλοφοριακό – πολιτιστικό - προτάσεις για παρεμβάσεις σε διάφορες περιοχές της πόλης – στερεά απόβλητα  – κοινωνική πολιτική  - πολιτισμός  -  αναπλάσεις, ποιότητα ζωής, πράσινο κλπ».

ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ