Γράφει ο Σαββάκης Γιάννης*

Υπάρχουν πολλές πληροφορίες διαθέσιμες και σίγουρα υπάρχουν λέξεις που σχετίζονται με την διάγνωση και προκαλούν άγχος και φόβο, όπως η «προοδευτικά εκφυλιστική νόσος», η «απώλεια» ή η «παράλυση». Πως μπορεί να αισθάνεται κάποιος διαβάζοντας αυτές τις λέξεις και προσπαθώντας να τις κατανοήσει;  

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν παρεμβάσεις στη διάθεση των ανθρώπων με Πάρκινσον σε οποιοδήποτε στάδιο της νόσου.  Η πιο κοινή μορφή θεραπείας είναι η φαρμακευτική αγωγή, η οποία έχει να κάνει με την αναπλήρωση της ντοπαμίνης στον οργανισμό με πολύ καλά αποτελέσματα στον τρόμο, στην κινητικότητα και την μυϊκή δυσκαμψία. Σε κάποιες περιπτώσεις ασθενείς με ανθεκτικότητα στην χορήγηση φαρμάκων ίσως να είναι υποψήφιοι για χειρουργική επέμβαση η οποία ονομάζεται εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου. 

Εκτός από τα φάρμακα και την χειρουργική επέμβαση, η άσκηση και η φυσιοθεραπεία είναι σημαντικότατες επιλογές θεραπείας για τους πάσχοντες. Αν και υπάρχουν αναρίθμητες έρευνες που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της άσκησης και της φυσιοθεραπείας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων αυτών, συχνά δεν αναφέρονται ως μια επιλογή θεραπείας. 

Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να αναπτύξει ένα πρόγραμμα άσκησης εξειδικευμένο στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του κάθε ασθενή, ανεξάρτητα σε ποιο στάδιο της νόσου βρίσκεται. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η εξατομίκευση της προσέγγισης των ατόμων αυτών καθώς η νόσος έχει πολλά και διαφορετικά συμπτώματα και εκφράζεται στον καθένα με διαφορετικό τρόπο. Κάποιος μπορεί να έχει πρόβλημα στην ισορροπία ενώ κάποιος άλλος μπορεί να παρουσιάζει αδυναμία ή δυσκολία στην εκκίνηση εκτέλεσης δραστηριοτήτων. Έτσι το ιδανικό είναι, μαζί με την χορήγηση φαρμάκων όπου κρίνει ο νευρολόγος, να δίδεται η επιλογή της φυσιοθεραπείας.   

Ο κύριος στόχος της φυσιοθεραπευτικής παρέμβασης είναι να μεγιστοποιήσει την λειτουργική ικανότητα και να ελαχιστοποιήσει τις επιπλοκές. 

Τα κλινικά χαρακτηριστικά ή νευρολογικά συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν δυσκολία στην έναρξη της κίνησης (ακινησία), βραδύτητα και δυσκολία στη διατήρηση της κίνησης (βραδυκινησία), μειωμένη ικανότητα συντονισμού των κινήσεων, δυσκαμψία στα χέρια, τα πόδια και τον κορμό (ακαμψία), αστάθεια και παθολογικός τρόμος. 

Μέσω της εκπαίδευσης της κίνησης και της ολιστικής προσέγγισης, ο φυσιοθεραπευτής έχει σκοπό την πρόληψη ή την μείωση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με νόσο του Πάρκινσον. 

Ένας ενημερωμένος με τις τελευταίες εξελίξεις στα δεδομένα φυσιοθεραπευτής θα βοηθήσει από τα αρχικά στάδια της νόσου, με θεραπευτικά προγράμματα κατάλληλα, για να έχει το άτομο ένα σωματικά δραστήριο τρόπο ζωής, προλαμβάνοντας την δυσκαμψία. Κατά τη διάρκεια της πορείας της νόσου, ο φυσιοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των πτώσεων και στην μείωση της βραδυκινησίας κατά τη βάδιση, δουλεύοντας ιδανικά με την ισορροπία και την εκπαίδευση βάδισης.  Σημαντική βοήθεια ενός φυσιοθεραπευτή είναι οι αναπνευστικές ασκήσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες του ατόμου και η εκπαίδευση που μπορεί να παρέχει, έτσι ώστε το άτομο να εκτελεί με ασφάλεια ασκήσεις στο σπίτι.  

Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει κάποιος την άσκηση. Η διαχείριση της αποκατάστασης σε άτομα με την νόσο του πάρκινσον θα πρέπει κατά προτίμηση να είναι μια διεπιστημονική προσπάθεια, στην οποία οι επαγγελματίες να συνεργάζονται για την αντιμετώπιση των γνωστικών και σωματικών προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της πορείας της νόσου.  Ως εκ τούτου, ο φυσιοθεραπευτής είναι μεταξύ των βασικών μελών της διεπιστημονικής ομάδας διαχείρισης και συμμετέχει ενεργά από την πρώτη κιόλας μέρα της διάγνωσης.

* Ο Γιάννης Σαββάκης ειναι: 

Φυσιοθεραπευτής, MSc, CMP

P.N.F. , Bobath

www.kinesthisis.gr