Το υπ’ αριθμ. 33 τεύχος της Νέας Χριστιανικής Κρήτης είναι αφιερωμένο στα εκατό χρόνια από την Ένωση της Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα και περιλαμβάνει κατά βάση εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν σε Ημερίδες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κατά το έτος 2013 στο Ρέθυμνο και το Μελιδόνι για να τιμήσουν το μεγάλο αυτό ιστορικό γεγονός.

Στην πρώτη από αυτές, με τίτλο «Η Εκκλησία στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης», καλωσορίζοντας τους συνέδρους της, ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος είχε αναφέρει ότι: «το μεγάλο ιστορικό γεγονός της συμπληρώσεως εκατόν χρόνων από την Ένωση της Κρήτης μας με την Μητέρα Ελλάδα σήμανε την οριστική επίλυση του περίφημου Κρητικού Ζητήματος, έτσι ακριβώς όπως την είχαν οραματισθεί οι ηρωϊκοί προπάτορές μας, συμπυκνώνοντας αυτόν τον πανεθνικό πόθο στην παροιμιώδη φράση “Ένωσις ή Θάνατος”. Ένα πόθο που ενέπνευσε τους μεγάλους πατριωτικούς αγώνες, τις επανειλημμένες επαναστάσεις του Κρητικού Λαού, του οποίου το φρόνημα για Ελευθερία και Ανεξαρτησία δεν είχαν κάμψει ούτε κατ’ ελάχιστον οι πολλοί αιώνες της παρατεταμένης υποδούλωσης στους διάφορους κατακτητές». Και είχε τότε επισημάνει ότι «η συμβολή της Εκκλησίας της Κρήτης στους διαρκείς και ακατάβλητους αγώνες για την απελευθέρωση του νησιού και την ένωσή του με την Ελλάδα είναι ιστορικώς καταγεγραμμένη και αδιαμφισβήτητη. Αυτή η συμβολή δεν εκδηλώθηκε ως απλή ευδοκία και ευλογία της Μάνας Εκκλησίας στα ασφυκτιώντα κάτω από τον ζυγό της δουλείας παιδιά Της, αλλά ως προσφορά αίματος και προσωπικών θυσιών και αυτοθυσιών κληρικών και μοναχών στον βωμό της Ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Το Ολοκαύτωμα της δικής μας Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αρκαδίου αποτελεί μία διαχρονική βροντώδη κραυγή υγιούς φιλοπατρίας και ανιδιοτελούς ηρωϊσμού».

Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο 33ο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Νέα Χριστιανική Κρήτη κατά τη σειρά που παρατίθενται είναι: α) Του κ. Μιχαήλ Τρούλη πέντε εισηγήσεις στα 100 χρόνια από την Ένωση, σελ. 9-65, με τίτλους: 1. «Διονύσιος Καστρινογιαννάκης, Επίσκοπος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου», 2. «Αρκάδι: Ιστορία – Σύμβολο – Μνήμη», 3. «Τα Μοναστήρια της Κρήτης και ειδικότερα το Αρκάδι ως φάροι πολιτισμού», 4. «Ιωάννης Ιω. Σταθάκης, αγιογράφος: Η γνωριμία του με τους Οσίους Παρθένιο και Ευμένιο» και 5. «Ο Μυλοπόταμος στην πορεία προς την Ένωση της Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα: «Ιστορικές» προσωπικότητες Μελιδονίου Μυλοποτάμου Ρεθύμνου». β) Του κ. Γιάννη Μιχ. Γρυντάκη μία εισήγηση με θέμα: «Μελιδόνι και Αυτονομία» στις σελ. 67-87. γ) Του κ. Μανόλη Γ. Δρακάκη μία εισήγηση με θέμα: «Νομικά κείμενα της πορείας προς την Ένωση» στις σελ. 89-95. δ) Του κ. Μανόλη Γ. Πεπονάκη μία εισήγηση με θέμα: «Οι αρμοδιότητες των ιεροδικείων της Κρήτης στην περίοδο της Κρητικής Πολιτείας» στις σελ. 97-117. ε) Του κ. Μάνου Περάκη μία εισήγηση με θέμα: «Πληθυσμός και οικονομικές δραστηριότητες στον Μυλοπόταμο από την Επανάσταση του 1821 μέχρι τον Μεσοπόλεμο» στις σελ. 119-202.

Στο Παράρτημα περιλαμβάνονται ακόμη τέσσερεις πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες με διαφορετική θεματολογία, καθώς και βιβλιογραφικά σημειώματα: α) Του κ. Νίκου Παπαγιαννάκου με θέμα: «Ρέθυμνο: νέα θεώρηση του μνημειακού παραλιακού μετώπου» στις σελ. 205-237. β) Του κ. Κωστή Ηλ. Παπαδάκη με θέμα: «Εκκλησίες και Μονές (Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών) της πόλης του Ρεθύμνου, κατά την Ενετοκρατία, αναφερόμενες στα Κατάστιχα των Νοταρίων» στις σελ. 239-272. γ) Της κ. Δέσποινας Αθανασιάδου-Στεφανουδάκη με θέμα: «Κήρυγμα και «παιδαγωγία» του ποιμένα και του ποιμνίου, κατά τον Κρητικό ιεροκήρυκα Νείλο-Ναθαναήλ Μπέρτο» στις σελ. 273-277. δ) Του κ. Μανόλη Α. Βουρλιώτη με θέμα: «Οι πρώιμες αφηγηματικές πηγές για την επανάσταση του 1821 στην Κρήτη» στις σελ. 279-320.

Ευχαριστούμε τους συγγραφείς και τους συγχαίρομε για τον πολύ κόπο της αγάπης τους, ο οποίος απέδωσε αυτούς τους καρπούς των πνευματικών τους ενασχολήσεων. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Διευθυντή Συντάξεως κ. Μιχαήλ Τρούλη για την καθοριστική συμβολή του στην έκδοση και αυτού του τεύχους, όπως ευχαριστούμε και όλους τους συνεργούς του στην επιμέλειά του.

Η Νέα Χριστιανική Κρήτη, από το τεύχος αυτό, εντάσσεται στις εκδόσεις του Επισήμου Δελτίου της Εκκλησίας Κρήτης «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΙΤΟΣ» και θα διατίθεται δωρεάν. Ευχαριστούμε με ευγνωμοσύνη την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, η οποία αποδέχθηκε την πρόταση του Σεβ. Μητροπολίτου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγενίου να περιλαμβάνει την έκδοση της Νέας Χριστιανικής Κρήτης στις εκδόσεις του Επισήμου Δελτίου της.

Ο Επίσκοπός μας κ. Ευγένιος, στο τέλος του Προλογικού του Σημειώματος στην έκδοση αυτή εύχεται σε όλους τους αναγνώστες, «να λάβουν από τη μελέτη του μηνύματα απαραίτητα για την ορθή τοποθέτησή τους απέναντι στην Ιστορία, την Παράδοση και τον Πολιτισμό του τόπου μας, της Κρήτης μας και της Ελλάδας ολόκληρης. Να διδαχθούν και να ωφεληθούν. Να γίνουν, ιδιαίτερα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, πιο αισιόδοξοι, έχοντας ενστερνισθεί την μεγάλη αλήθεια ότι η ιστορική μνήμη αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την διατήρηση της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας και του πολιτισμού μας. Δηλαδή του αληθινού μας πλούτου, που κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας αφαιρέσει, εάν εμείς δεν τα απεμπολήσομε οικειοθελώς. Το νησί μας, η Κρήτη μας, που με αγώνες και θυσίες έφθασε στην Ένωσή της με την ελεύθερη Ελλάδα, δύναται να πιστωθεί με τον δίκαιο έπαινο που της αποδίδει τον τίτλο της Μάνας της Πνευματικής Ελευθερίας με το εξής δίστιχο του λαού μας, με το οποίο και κλείνομε το προλογικό μας αυτό σημείωμα: «Τη λευτεριά ρωτήξανε ποιάς μάνας είναι γέννα, κι είπε πως την εγέννησε το κρητικό το αίμα». Ο Θεός να μας αναδεικνύει καθημερινά αξίους αυτής της ελευθερίας».