Η παρέμβαση του Μανώλη Συντυχάκη για την επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή:

"Κύριε Υπουργέ, κάθε χρόνο και χειρότερα! 

1ον Την τελευταία 5ετία έχουν γίνει σημαντικές περικοπές των δαπανών για τη Δακοκτονία που επιβλήθηκαν λόγω της καπιταλιστικής κρίσης. Αν συγκρίνουμε τον Π/Υ του 2015 με αυτόν του 2009 θα διαπιστώσουμε περίπου υποτριπλασιασμό. Τόσο τα «πετσοκομμένα» κονδύλια όσο και η καθυστέρηση των διαδικασιών δακοκτονίας, θέτουν σε υψηλό κίνδυνο την ποιότητα του αποτελέσματος, την ίδια την αποτελεσματικότητα της μεθόδου - μιας και οι δολωματικοί ψεκασμοί είναι η μόνη φιλική μέθοδος στο περιβάλλον και οι πλέον αποτελεσματικοί. Όλα αυτά επιφέρουν σοβαρές συνέπειες στην ποιότητα και κατά συνέπεια στο εισόδημα των παραγωγών.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές, όπως η περιφέρεια Κρήτης, η Λέσβος και άλλες περιοχές της χώρας, όπου μειώθηκαν σημαντικά τα κονδύλια και για το 2015. Στην περιφέρεια Κρήτης (βάση του οικονομικού απολογισμού 2014) δόθηκαν τελικά 2,5 εκ. ευρώ ενώ προβλέπονταν 6,6 εκ. ευρώ. Για φέτος θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη ότι η ελαιοκομική χρονιά έχει βεντέμα άρα απαιτούνται πολύ περισσότερα κονδύλια.

Κι όλα αυτά, όταν το κόστος έχει ανέβει δραματικά.

2ον Υπάρχει απαράδεκτη, απελπιστική καθυστέρηση στη διαδικασία της δακοκτονίας και για την φετινή ελαιοπαραγωγή. Κινδυνεύει να μην πραγματοποιηθεί ή να ξεκινήσει με μεγάλη καθυστέρηση, που την καθιστά αναποτελεσματική με συνέπεια την καταστροφή και υποβάθμιση της παραγωγής και με επιπτώσεις στο εισόδημα των μικρομεσαίων ελαιοπαραγωγών. 

α. Στην Κρήτη, λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση παραγωγή κυμαίνεται στους 100.000 – 120.000 τόνους ετησίως και η μέση τιμή ελαιόλαδου (για 0,3 βαθμούς) κυμαίνεται στα 3 ευρώ, μπορεί να εκτιμηθεί ότι οι απώλειες στην παραγωγή είναι της τάξεως των 15 εκ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, οι απώλειες από την υποβάθμιση της ποιότητας, με βάση την κλιμακούμενη μείωση των τιμών κατά 0,03 ευρώ ανά 0,1 βαθμό αύξησης της οξύτητας, ανέρχονται 9 εκ. ευρώ. Προκαλούνται, επομένως, απώλειες συνολικά 24 εκ. ευρώ ετησίως από την μειωμένη αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της Δακοκτονίας στην Κρήτη, ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ τις συνολικές δαπάνες δακοκτονίας για το νησί ετησίως.

β. Το ίδιο και στο νησί της Θάσου της ΠΕ Καβάλας, οι ψεκασμοί που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη χρονιά δεν ξεκίνησαν έγκαιρα και δεν ήταν επαρκείς. Το 2013 ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές, λόγω ακαρπίας εξαιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων κατά την περίοδο ωρίμανσης της ελιάς και της προσβολής της από δάκο. Οι ελαιοπαραγωγοί και εξαιτίας της προσβολής από δάκο, έχασαν το 70-80% της παραγωγής. 

γ. Στο Νομό Φθιώτιδας που παράγει πάνω από το 50% τη βρώσιμης ελιάς στην Ελλάδα, από το 2009 μέχρι το 2013, η διαδικασία της δακοκτονίας γίνεται με ιδιαίτερα πλημμελή τρόπο και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υφίσταται καν. Αποτέλεσμα η μείωση της παραγωγής όσο και η κατακόρυφη ποιοτική υποβάθμιση της ελιάς είτε είναι βρώσιμη, είτε ελαιοποιήσιμη.

Παίρνοντας υπόψη ότι οι προκηρύξεις του διαγωνισμού θα ξεκινήσουν τέλη Απριλίου και θα κρατήσουν 40 ημέρες, φθάνουμε στις αρχές Ιουνίου. Πρέπει, όμως, να περάσει από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Διαδικασία δηλ. που θα πάρει περίπου 1,5-2 μήνες, τουλάχιστον. Έτσι φθάνουμε στα μέσα με τέλη Ιουλίου. Αν υπάρξει και κάποια ένσταση φθάνουμε «αισίως» στα μέσα Αυγούστου.

Ολόκληρο το σύστημα της δακοκτονίας θα πρέπει κανονικά να είναι έτοιμο από το Μάιο. Δηλαδή να έχουν τοποθετηθεί οι τομεάρχες, οι παγιδοθέτες και οι εργολάβοι δακοκτονίας να υπάρχουν χρήματα και φάρμακα. Έτσι ώστε, να γίνεται έλεγχος των πληθυσμών του εντόμου και μόλις διαπιστωθούν υψηλοί πληθυσμοί, να γίνονται στην ώρα τους οι πρώτοι ψεκασμοί.

Αν δεν γίνει ο πρώτος ψεκασμός αρχές με μέσα Ιουνίου, το αργότερο, ο δάκος φουντώνει και είναι αδύνατη η καταπολέμησή του.  Φέτος η ζημιά σε ποσότητα και ποιότητα πιθανά να είναι ακόμη μεγαλύτερη και αυτό γιατί είχαμε πολλές βροχοπτώσεις και τα χόρτα κάτω από τις ελιές (εκτροφεία του δάκου) έχουν θεριέψει.

Η μόνη λύση συνεπώς για να αποφευχθεί η μεγάλη καθυστέρηση, η χρονοτριβή των διαγωνισμών και να εξασφαλίζεται το αναγκαίο προσωπικό άρα και η απώλεια της σοδειάς να είναι περιορισμένη, είναι να γίνεται από την κάθε Περιφέρεια όπως γινόταν παλαιότερα. 

 Έτσι εξάλλου γινόταν μέχρι το 2011 και έτσι πρέπει, από κάθε άποψη και όπως χρόνια τώρα να γίνεται.

3ον Έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των τομεαρχών, εργατοτεχνιτών και παγιδοθετών, κ.λ.π. 

Η παγιδοθεσία, πρέπει να ξεκινά από τις αρχές Μαίου και να παρακολουθεί την εξέλιξη μέχρι την ωρίμανση της ελιάς και μετά να ξεκινούν οι ψεκασμοί. Η παγιδοθεσία είναι ο μπούσουλας για τον ψεκασμό. Παρ' όλα αυτά ο αριθμός των παγιδοθετών έχει συρρικνωθεί, με αποτέλεσμα η διαδικασία να είναι υποβαθμισμένη και ανεπαρκής. 

Το ίδιο με τους τομεάρχες (Γεωτεχνικούς). Δεν υπήρχαν άνθρωποι να ελέγξουν παντού τους πληθυσμούς του δάκου και γενικότερα τη διαδικασία. Στην Π.Ε. Ηρακλείου για πάνω από 200 δημοτικές κοινότητες και διαμερίσματα εφαρμόστηκε το πρόγραμμα δακοκτονίας πέρυσι και διατέθηκαν μόλις 6 τομεάρχες, ενώ θα έπρεπε να υπάρχουν τουλάχιστον  35.

Επιπλέον, μειώνονται και τα οδοιπορικά των γεωπόνων για αυτοψίες στους ελαιώνες. Οι περισσότεροι γεωπόνοι δεν έπαιρναν αποζημιώσεις εκτός έδρας και γενικότερα όλο το σύστημα βασίστηκε στη φιλοτιμία τους. 

Η εικόνα της έλλειψης προσωπικού φαίνεται και από τη διαχρονική δραματική μείωση :

2008 : 10.159  άτομα πανελλαδικά (τομεάρχες - εργάτες)

2010 :   4.316     

2011 :   2.165  (151 γεωπόνοι – τομεάρχες και 2014 εργάτες)

2012 :   1.500   (75 γεωπόνοι – τομεάρχες και 1425 εργάτες)

2013 :   1.074   (150 γεωπόνοι– τομεάρχες και 924 εργάτες)

2014 :      713   (150 γεωπόνοι – τομεάρχες και 563 εργάτες) 

Μείωση σε 6 χρόνια κατά 93% !!!!

Στην Κρήτη το 2014

Π.Ε. Ηρακλείου :   13 γεωπόνοι και 3 εργάτες 

Π.Ε. Χανίων : 11 γεωπόνοι και 14 εργάτες 

Π.Ε. Λασιθίου:         8 γεωπόνοι και 5 εργάτες 

Π.Ε. Ρεθύμνου:       6 γεωπόνοι και 42 εργάτες 

Σύνολο Κρήτης:    38 γεωπόνοι και 64 εργάτες

4ον Οι εργολάβοι δακοκτονίας είναι σημαντικός "κρίκος της αλυσίδας". Λόγω κρίσης, υπάρχει υψηλός ανταγωνισμός, με αποτέλεσμα πολλές εργολαβίες να δοθούν με ιδιαιτέρως χαμηλά ποσά. Επιπλέον, τώρα και πολλά χρόνια οι εργολάβοι δεν πληρώνονται στην ώρα τους. Π.χ. στην Π.Ε. Ηρακλείου για το 2014 πληρώθηκαν το Μάρτη του 2015. Κατά συνέπεια και λόγω των μειωμένων ελέγχων, πολλοί από τους εργολάβους λειτουργούν τυπικά και όχι ουσιαστικά. Λένε χαρακτηριστικά : «Δεν μπορούμε να αγοράσουμε το πετρέλαιο για να πάμε στα λιόφυτα. Με τι καρδιά να κάνουμε Δακοκτονία ;”.

5ον Σε σχέση με τις πληρωμές : Μεγάλη καθυστέρηση σημειώνεται αναφορικά με την πληρωμή του περσινού προγράμματος, με τις οφειλές να ανέρχονται στα 750.000 ευρώ περίπου, λόγω έλλειψης πόρων και κωλυσιεργία στην έναρξη της διαδικασίας πληρωμών από την προηγούμενη ηγεσία. Τους προηγούμενους μήνες είχε δοθεί προτεραιότητα στην αποπληρωμή προγραμμάτων δακοκτονίας χαμηλού προϋπολογισμού, ενώ έμειναν πίσω αυτά με μεγάλο προϋπολογισμό, όπως της Λέσβου, του Ηρακλείου και των Χανίων. Π.χ. στη Λέσβο οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί τα 2/3 των ημερομισθίων που έχουν εργαστεί, αφού η κυβέρνηση και η Περιφέρεια δεν έχουν καταβάλει τα οφειλόμενα στην εταιρεία που είχε αναλάβει τη Δακοκτονία. 

Συμπέρασμα

Στην πλειοψηφία τους οι ελαιοπαραγωγοί είναι μικρομεσαίοι παραγωγοί. Ευρωπαϊκή Ένωση και ελληνικές κυβερνήσεις δε θέλουν μικρομεσαίους αγρότες, παρά μόνο λίγους μεγαλοεπιχειρηματίες που θα κάνουν μόνοι τους Δακοκτονία με επιπτώσεις στο Περιβάλλον, διότι κάνουν ψεκασμούς καλύψεως (6πλάσιο φάρμακο και ψεκασμό) με επιπτώσεις στην ποιότητα του προϊόντος. Η εκτίμησή μας αυτή επιτείνεται και από το γεγονός ότι η παρακράτηση του 2% του ελαιολάδου για τη Δακοκτονία είναι ασύμφορη για τον μικρό παραγωγό, γι' αυτό και αναγκάζεται να την κάνει μόνος του.  Δεν μπορεί πλέον αντικειμενικά. Η Δακοκτονία επιπλέον δεν μπορεί να αποτελέσει ατομική ευθύνη καθενός παραγωγού διότι έχει υψηλό κόστος, καθίσταται δε αναποτελεσματική αν δεν γίνει έγκαιρα, μαζικά, σχεδιασμένα και επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η καθυστέρηση και οι ελλείψεις στη Δακοκτονία μαζί με τα υπόλοιπα προβλήματα (χαράτσια, χαμηλές τιμές παραγωγού - όπως τώρα και με τα εσπεριδοειδή - υψηλό κόστος παραγωγής, μείωση επιδοτήσεων στην ελαιοκαλλιέργεια με τη νέα ΚΑΠ κλπ.) επιταχύνει το ξεκλήρισμά τους. Κατά την άποψή μας, συνειδητά, κάθε χρόνο το κράτος περικόπτει τα κονδύλια και μαζί με όλες τις υπηρεσίες του και συνειδητά δεν κάνει έγκαιρα όλες τις ενέργειες για να ξεκινήσει όταν πρέπει η Δακοκτονία, με σκοπό να απαλλαχθεί από τη Δακοκτονία.

ΕΡΩΤΑΤΑΙ ο κ. Υπουργός τι μέτρα θα πάρει για:

1. Να αυξηθούν οι πόροι για τη Δακοκτονία και να γίνεται από την κάθε Περιφέρεια όπως γινόταν παλαιότερα. 

2. Την πρόσληψη αναγκαίου προσωπικού με συνεργεία εδάφους, αρχιεργάτες – ψεκαστές, γεωπόνους και άλλο προσωπικό.

3. Να προχωρήσουν τα προγράμματα δακοκτονίας χωρίς καθυστέρηση, αφού είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η πρώτη επέμβαση αν δεν πραγματοποιηθεί στην ώρα της (τέλος Μάη-αρχές Ιούνη) καθιστά αναποτελεσματικό όλο το πρόγραμμα αντιμετώπισης."