Τάδε έφη ο Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου και Ελαιουργών Κρήτης, πριν από μερικούς μήνες, σε επιστολή του με σκοπό να ληφθούν άμεσα μέτρα για την καταπολέμηση του φαινομένου της ρύπανσης του νομού από τον κατσίγαρο.

*γράφει ο Victor Ν. Κουμαντάκης

• Τι συμβαίνει όμως, όταν στους 500 χιλιάδες τόνους νερού (αναλογικά για την Κρήτη) προστεθούν και τα μεγαλύτερα ποσοστά βροχόπτωσης των τελευταίων 15-16 χρόνων;
• Επίσης τι μπορεί να συμβεί όταν για χρονιές όπως η φετινή, η παραγωγή ελαιολάδου στην Κρήτη υπερδιπλασιάζεται, από 135.000 τόνους (ενδεικτικά) αγγίζει τους 270.000 τόνους, συμπαρασύροντας παράλληλα και το ποσοστό εναπόθεσης του κατσιγάρου εις διπλούν;
• Τέλος, σε όλα τα παραπάνω αρκεί να προσθέσουμε όλα τα ζωικά υπολείμματα μιας άκρως κτηνοτροφικής περιοχής όπως η δική μας, τα οποία εναποθέτονται σε αυτοσχέδιους λάκκους και με την αύξηση των βροχών ξεχειλίζουν.

Δείτε χαρακτηριστικά τα στοιχεία των βροχοπτώσεων όπως καταγράφονται για φέτος

Κατσίγαρος και κτηνοτροφικά απόβλητα… δημιουργούν ανυπολόγιστη ζημιά!

Συνδυαζόμενα τα προηγούμενα στοιχεία και συνυπολογίζοντας την θερμή περίοδο του καλοκαιριού, που σύμφωνα με τις προβλέψεις αναμένεται να κορυφωθεί σε τιμές ρεκόρ πέρα από κάθε άλλη χρονιά, συνδυάζεται ένα σκηνικό τρόμου για τις αγροτικές περιοχές!

Μερικές από τις δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την υπερχείλιση των δεξαμενών κατσιγάρου, οι οποίες ως επί το πλείστον δεν διαθέτουν κανένα φίλτρο και καμία προστασία είναι οι εξής:

• Η παραγωγή δυσάρεστων οσμών και η παρουσία εντόμων , τα οποία  απειλούν την υγεία των πολιτών.

• Ο κίνδυνος μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα από απρόβλεπτες διηθήσεις 

• Το μικρό βάθος των δεξαμενών ,έχει ως αποτέλεσμα την υπερχείλιση και τη ρύπανση των ποταμών και τελικά της θάλασσας

Πριν από δύο μήνες περίπου μάλιστα, οι κάτοικοι της Βιάννου έζησαν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την παρουσία του συγκεκριμένου φαινομένου, όταν ο ποταμός Αναποδάρης «φούσκωσε» και μαζί του μετέφερε όλο το ρυπογόνο φορτίο κατσιγάρου, πέρα από τα παράκτια σημεία και εντός της θάλασσας, δημιουργώντας ανυπολόγιστη ζημιά στη λειτουργία του οικοσυστήματος και έντονη δυσοσμία η οποία γινόταν αντιληπτή χιλιόμετρα μακριά.

Η συγκέντρωση των μικροοργανισμών στον κατσίγαρο, είναι της τάξης των 105/ml, όπως αναφέρει έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Οι πιο κοινοί είναι οι ψευδομονάδες ή μικροοργανισμοί που συνδέονται με την αποδόμηση και το μετασχηματισμό των πιο δύσκολα βιοαποδομήσιμων συστατιών.

Έχουν επίσης βρεθεί ζύμες του είδους των σακχαρομυκητών, μύκητες όπως ο «Penicillium glaucum» και ο «Aspergillus niger». Ηπαρουσία των φαινολικών συστατικών, έχει σαν αποτέλεσμα την αντιμικροβιακή  δραστηριότητα του κατσιγάρου, πράγμα που επηρεάζει τις βιολογικές διαδικασίες επεξεργασίας του αποβλήτου.

Η διάθεση του κατσιγάρου σε υδάτινους αποδέκτες αλλά και στο έδαφος έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα ρύπανσης και έχουν γίνει πολλές μελέτες για τις επιπτώσεις του στους οργανισμούς που ζουν στο νερό και στο έδαφος ή στις καλλιέργειες στα εδάφη αυτά.

Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν από την εναπόθεση του κατσιγάρου στο περιβάλλον είναι ο χρωματισμός των φυσικών νερών. Το χρώμα του κατσιγάρου οφείλεται στις τανίνες που περιέχονται στο φλοιό του ελαιοκάρπου και στον πολυμερισμό φαινολών χαμηλού μοριακού βάρους.

Οι τανίνες δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τους ανθρώπους, τα ζώα ή τα φυτά, αλλά δημιουργούν οπτική ρύπανση, όταν τα απόβλητα διοχετεύονται σε ποτάμια, χειμάρους ή στην επιφάνεια αφού έχουν την ικανότητα να βάφουν το χώμα… σχεδόν ανεξίτηλα!

Το 1 μέτρο νερό της βροχής στη Μεσαρά… ξεχειλίζει τον «μαύρο» χείμαρρο!

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι στην περιοχή του Ηρακλείου και συγκεκριμένα στην Αγία Βαρβάρα και κοντά στο Δήμο Γόρτυνας, τα χιλιοστά της βροχής για φέτος έφτασαν τα 944 (!), αγγίζοντας ουσιαστικά το ένα μέτρο!

Ένα μέτρο βροχή αποτελεί όπως είναι φυσικό, ρεκόρ για την περιοχή, η οποία μπορεί να πει κανείς ότι θεωρείται και ως η πηγή -λόγω υψομέτρου- απ’ όπου ξεκινάει το νερό που οδηγείται στη Μεσαρά. Πόσο μάλλον όταν το νερό αυτό μπορεί να αποτελέσει εστία ρύπανσης μέσω του κατσιγάρου ή άλλων αγροτικών υπολειμμάτων.

Εν τέλει, σε συνολικό επίπεδο κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το μέγεθος της περιβαλλοντικής ζημιάς που μπορεί να προκληθεί στο ν. Ηρακλείου από το φετινό ρυπογόνο momentum, που χαρακτηρίζεται κάλλιστα και ως η σύγκλιση των αρνητικών δυνάμεων ή ως «Η τέλεια καταιγίδα» κατά του οικοσυστήματος. Το ότι θα έχει προεκτάσεις στην κοινωνία ή κατ’ επέκταση στον Τουρισμό μας αυτό είναι σίγουρο. 

Αρκεί να φανταστούμε την έντονη οσμή του κατσιγάρου σε μια απλή ημέρα με 38 βαθμούς Κελσίου ή την αλλαγή όψης στο νερό που πίνουμε ή στο χώμα που φυτεύουμε…