Του Μανώλη Γ. Ψαρουδάκη

Αντιδημάρχου και Πρόεδρου Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Αμαρίου 

Πριν από την παρέμβαση του Προμηθέα «οι άνθρωποι ζούσαν όπως τα μυρμήγκια στις σπηλιές. Χάρη σε αυτόν, έγιναν πολιτισμένα όντα διαφορετικά από τα ζώα και διαφορετικά από τους Θεούς». Από τον μύθο, όλοι γνωρίζουμε ότι ο Δίας έκρυψε την φωτιά, και ότι ο Προμηθέας του την έκλεψε.

  Για να εκδικηθεί λοιπόν ο Δίας, στήνει στον άνθρωπο μια μοιραία παγίδα. Πλάθει την πρώτη γυναίκα, την Πανδώρα. Το θηλυκό στοιχείο υπήρχε ήδη αφού υπήρχαν Θεές, όμως και η Πανδώρα έχει την ομορφιά των αθάνατων γυναικείων θεοτήτων: είναι λαμπρή όπως η Αφροδίτη και μοιάζοντας με θυγατέρα της Νύχτας, άπαντες, Θεοί και άνθρωποι υποτάσσονται στην ομορφιά της. 

Ο Προμηθέας βλέπει τον κίνδυνο και καταλαβαίνει αμέσως τι κίνδυνο διατρέχει το άμοιρο ανθρώπινο γένος που ήθελε να βοηθήσει. Όπως το όνομά του, Προ-μηθέας σημαίνει αυτός που αντιλαμβάνεται εκ των προτέρων, που προβλέπει, ενώ ο αδερφός του ονόματι Επι-μηθέας είναι αυτός που καταλαβαίνει εκ των υστέρων και πολύ αργά, αυτός που συνεχώς εξαπατάται και ηττάται, που δεν είδε τίποτα να έρχεται. 

Έτσι αρχίζει η τραγωδία της ζωής, οι αγωνίες του κόσμου. Ο Προμηθέας καταλαβαίνει τι θα γίνει και προειδοποιεί τον αδερφό του: - «Άκουσε με Επιμηθέα αν ποτέ οι Θεοί σου στείλουν κάποιο δώρο πρόσεξε πολύ να μη το δεχτείς και στείλε το  από κει που ήρθε». Ο Επιμηθέας του ορκίζεται ότι δεν θα το δεχτεί. Να όμως που οι Θεοί συνεδριάζουν και του στέλνουν το ομορφότερο πλάσμα που υπάρχει. Είναι η Πανδώρα, το δώρο των Θεών στον άνθρωπο. Χτυπά την πόρτα του, την βάζει στο σπίτι του και την επόμενη, άναυδος και θαμπωμένος, την παντρεύεται και κάπως έτσι η Πανδώρα εγκαθίσταται ως η πρώτη σύζυγος ανάμεσα στους θνητούς. Έτσι όμως αρχίζουν όλες οι συμφορές. 

Η γυναίκα, συνεχίζει ο Vernant, στο σχολιασμό του μύθου, «έχει δύο όψεις, η Πανδώρα ενσαρκώνει τη γονιμότητα που παράγει και την απληστία που καταστρέφει».

Το Αμάρι αποτελεί ένα τυπικό παράδειγμα μειονεκτικής περιοχής με μεγάλες όμως δυνατότητες βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, όπως έχω αρκετές φορές γράψει και πει. Πιο συγκεκριμένα, η περιοχή μας διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά που θα της επέτρεπαν να αναπτύξει τουρισμό επιπέδου, εστιασμένου σε εναλλακτικές τουριστικές δραστηριότητες. Τέτοιες δραστηριότητες είναι η τουριστικές κατοικίες, ο τουρισμός ευεξίας, ο αγροτουρισμός καθώς και ο τουρισμός φυσιολατρίας, ο θρησκευτικός – προσκυνηματικός και ακόμα ο τουρισμός υπαίθριων δραστηριοτήτων (κυνήγι, αθλητισμός, ποδηλασία, action sports κ.α). 

Πέρα από την αναγκαία ανάπτυξη τέτοιων, αειφόρων μορφών τουρισμού που σε αυτές η δημοτική αρχή στοχεύει, ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος μπορεί να γίνει και με το «πάντρεμα» του με την Κρητική διατροφή και των άριστων προϊόντων της Αμαριώτικης γής και των απίθανων μαγειρικών συνταγών που είναι ζωντανές ακόμα στην περιοχή. Στο Αμάρι κάθε χρόνο αυξάνονται οι χώροι που προσφέρουν φαγητό (άλλωστε η γαστρονομία αποτελεί τώρα τον δεύτερο λόγο επιλογής του τόπου διακοπών) για τους τουρίστες μας. 

Πέρα όμως από την Αμαριώτικη γη έχουμε λίγες μεν, αλλά πρωτοπόρες επιχειρήσεις που συνδυάζουν την παράδοση με τις σύγχρονες ανάγκες με υψηλής ποιότητας προϊόντα (ενδεικτικά: αβγά «όρνις ποιών» (Αγροκτήματα Κρήτης), κουνέλια «Φάρμα Αλεξανδράκη», τυροκομεία, αρτοποιεία,  αναψυκτικά, εργοστάσια ζωοτροφών, την ΑΝΕΑ Α.Ε κ.α). 

Σπουδαία, σε μέγεθος τουλάχιστον, είναι και η κτηνοτροφία μας, που όμως χρειάζεται τον εκσυγχρονισμό εκείνο που θα βελτιώσει το εισόδημα των κτηνοτρόφων από τη μια, και θα βρει τους κανόνες συνύπαρξης με την γεωργία και το φυσικό περιβάλλον από την άλλη.

Και τέλος, στα χρόνια της κρίσης, οι μεγαλύτερες επενδύσεις στην περιφερειακή ενότητα μας είχαμε την ευλογία να γίνουν στο Γερακάρι, ένα χωριό που έγινε γνωστό κυρίως για τα κεράσια του τα μοναδικά αλλά κι ότι συμπεριλαμβάνεται στον μακρύ κατάλογο καμένων χώρων της χώρας μας από τους Γερμανούς κατακτητές της περιοχής 1941-1945. Επενδύσεις με ιδιωτικά κεφάλαια, όχι μονάχα από ορθολογικής οικονομικά στόχευσης.  αλλά κύρια από αγάπη για τον τόπο. 

Ο Γιάννης Ε. Γενεράλης τα τελευταία χρόνια έχει ολοκληρώσει υψηλού επιπέδου επενδύσεις: μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων Agkali homes, μονάδα για ΑΜΕΑ, ξενοδοχείο, βίλες, supermarket, πρατήριο καυσίμων, ταβέρνα, παραδοσιακό καφενείο, καλλιέργειες κ.α. 

Αναφέρω απλά εδώ ότι, τα προ νήπια στο συγκεκριμένο χωριό είναι 18 όταν σε όλο το Δήμο είναι 82, και όταν στο δημοτικό σχολείο του Φουρφουρά, τον Σεπτέμβριο θα ανοίξει χωρίς πρωτάκια!!!!!!

Η αύξηση του πληθυσμού, η απασχόληση και η οικογενειακή προοπτική είναι στοιχεία στον πυρήνα κάθε αναπτυξιακού σχεδίου και αυτό… μας έτυχε!

  Εμείς Υποσχεθήκαμε, Αγωνιζόμαστε και Στοχεύουμε, με μια σειρά μεγάλων και μικρών έργων για τους Δημότες μας. 

Πρόσφατα η κυβέρνηση χρηματοδότησε τον Περιφερειακό σχεδιασμό για τα απορρίμματα, και το Αμάρι θα συνεχίσει να τα φιλοξενεί, με το Εργοστάσιο διαλογής για όλη την περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνου προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 30 εκατομμυρίων ευρώ. 

Αξιοποιείται και για την περιοχή του Αμαρίου το φράγμα των Ποταμών αλλά και μέσα από την ένταξη του φράγματος του ΠΛΑΤΥ ποταμού, ενός υπέρ ώριμου έργου και αναγκαίου για τις αλλαγές που σχεδιάζονται για το παραγωγικό μοντέλο της χώρας από τη μια, αλλά και για την περιβαλλοντολογική ισορροπία στη περιοχή της Μεσσαράς. Επίσης,  η ένταξη ενός τμήματος τουλάχιστον του Αμαριώτικου δρόμου, την έναρξη της επένδυσης των υβριδικών εργοστασίων στο Φράγμα των ποταμών, που θα αποτελέσει για την περιοχή μας σπουδαίο έργο και κατά τη διάρκεια της κατασκευής, αλλά και μετά, λόγω των ανταποδοτικών οφειλών για όλους τους δημότες. 

Η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας που από χρόνια με την Αντιπεριφέρεια και μέσα από τη συνεργασία μας με τον δημόσιο φορέα «ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ» επιδιώκουμε για τη σχολή Ασωμάτων, τώρα υλοποιείται, για να ζωντανέψει ένας τόπος που προσφέρει περισσότερο από 50 χρόνια στη γεωκτηνοτροφική παραγωγή της Κρήτης, και που τελευταία μαραζώνει. 

Να πω ότι δεν είναι τυχαία η επιλογή από πέρυσι της διαπολιτισμικής συνάντησης μας «Amari Green Festival» σε αυτό το μέρος. Μια εκδήλωση που θέλουμε να γίνει σημείο αναφοράς κάθε χρόνο, και να παντρεύουμε τις μουσικές, τον χορό, το θέατρο με τη γνώση, την εμπειρία, το περιβάλλον, τα προϊόντα μας, τη γαστρονομία και την ύπαιθρο χώρα. 

Αυτά θέλουμε στο Αμάρι, και με τις πρόσφατες εξαγγελίες της Περιφέρειας (ΟΧΕ – Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις) για τις χωρικές ενότητες, και το νέο ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη του Ψηλορείτη - ένα οργανωμένο σχέδιο σε συντονισμό με τους άλλους Δήμους του ορεινού  αυτού όγκου, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα μονοπάτια για τον Ψηλορείτη. Και όχι μόνο: τα φαράγγια και τα Σπήλαια μας, το ¨δρόμο του νερού¨ με τα πέτρινα γεφύρια και τις παραδοσιακές βρύσες, που δημιουργεί «Κέντρο Ενημέρωσης και Υποδοχής επισκέψεων - περιβαλλοντικής πολιτικής και αθλητικού ενδιαφέροντος, εκθεσιακών χώρων, Εικαστικού λαογραφικού ιστορικού, βυζαντινού και τεχνολογικού ενδιαφέροντος», αξιοποιώντας  δημοτικά κτήρια (κλειστά σχολεία κυρίως).

Αλλά και επίσης πρόνοια για ειδικά παρατηρητήρια για την πλούσια πανίδα και χλωρίδα, για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς λόγους  (σε συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα, ινστιτούτα και οικολογικές οργανώσεις). 

Η αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων μας με έργα επισκεψιμότητας «Μοναστηράκι – Αποδούλου κ.α) αλλά και η επίμονη στόχευση μας για δημιουργία Αρχαιολογικού Μουσείου, για να εκτίθενται τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν (και που σήμερα, τα περισσότερα δυστυχώς, βρίσκονται σε αποθήκες). 

Τέλος, η δικτύωση των οικισμών, των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, των κατοίκων, με γειτονικές αξιόλογες περιοχές, για να έχουμε οφέλη σε τουριστικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας  τον επαγγελματισμό, τις νέες τεχνολογίες και τις σχετικές διαθέσιμες, βέλτιστες πρακτικές. 

Αυτή την πλευρά της Πανδώρας του Αμαρίου υπηρετούμε. Της Γονιμότητας. 

Τώρα ας ασχοληθούμε με την άλλη πλευρά της Πανδώρας, το «δώρο»: 

Τη δημιουργία μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων, στο Φουρφουρά μέσω του Ευρωπαϊκού δρόμου χρηματοδότησης, από το ΠΕΠ Κρήτης, με Ανάδοχο και «κύριο» του έργου την Ιερά Μητρόπολη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων.

Υπάρχει έστω και ένας από το Χριστεπώνυμο πλήρωμα μας, που δεν έχει ακούσει για αυτό το έργο της Μητρόπολης εδώ και τριάντα και πλέον χρόνια; Κάποτε στο Σπήλι, μετά στο Φουρφουρά, επιστροφή στο Σπήλι, μετά Αγία Φωτεινή, στη συνέχεια στο Μέρωνα, μετά κάπου στη μέση της διαδρομής, επιστροφή πριν από τέσσερα χρόνια με την στήριξη της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής στο Φουρφουρά και μετά… σιγή, μυστικότητα, μέχρι τη γνωστοποίηση της σχετικής πρόθεσης πριν δύο μήνες (ανορθόδοξα και ξαφνικά). 

Μόνο που σ’ αυτά τα χρόνια έχουν αλλάξει πολλά στον κόσμο, στην Ελλάδα αλλά και στην περιοχή μας. Γέροι μας αποχαιρέτησαν, οι μεσήλικες γέρασαν, ο πληθυσμός συρρικνώθηκε, οι νέοι μας έπαψαν να έχουν προτεραιότητα τον γάμο ή την οικογένεια, οι μαθητές του Φουρφουρά αποχαιρέτησαν το δάσκαλο τους Α. Πατσιά, όπως και αρκετούς άλλους δασκάλους και καθηγητές, και ανησυχούν για το μέλλον τους γιατί έμαθαν από τους εκπαιδευτές τους, ότι μεταξύ του μέλλοντος και του παρελθόντος υπάρχει το παρόν, που είναι δύσκολο και χρειάζεται ρεαλιστική αντιμετώπιση. 

• Αλήθεια πόσο ρεαλιστικό είναι να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει επιτυχώς ένα τέτοιο εγχείρημα σε αυτό το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον όταν δεν έγινε την εποχή της «φούσκας» στο τραπεζικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα; 

• Αλήθεια πόσο ιδανική είναι η θέση (αφού όπως λέγεται αφορά το σύνολο της Μητρόπολης μας) από πλευράς εγγύτητας, κλίματος, υποδομών; Γιατί όχι στο Σπήλι ή στη Αγία Γαλήνη που να έχουν και θέα της γαλήνης του Λιβυκού ή στην άριστη σε κλίμα, θέση και θέα, περιοχή του Πρέβελη;

• Αλήθεια πόσο ρεαλιστικό είναι το έργο χωρίς καμιά επικαιροποίηση και διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και συλλογικότητες σε Σφακιά, Άγιο Βασίλη, Αμάρι ή με παράγοντες της διασποράς για να αξιολογήσουν τη στήριξη ή όχι του εγχειρήματος; 

• Αλήθεια πόσο αναγκαίο είναι ένα τέτοιο έργο, όταν τα τελευταία χρόνια υπάρχουν δράσεις επιτυχείς και από την Μητρόπολη και από το Δήμο και από το κράτος, που στηρίζουν τους ηλικιωμένους στην περιοχή με παροχή συσσιτίου κατ’ οίκον εάν χρειάζεται και με μικρή οικονομική συμμετοχή των ωφελουμένων καθημερινά από την ΙΜΛΣΣ;  Αλλά επίσης και από την υλοποίηση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» που υλοποιεί η Κοινωφελής Δημοτική Επιχείρηση του Δήμου, που στη περιοχή του Αμαρίου απασχολεί οκτώ εργαζομένους διαφόρων ειδικοτήτων, με απολύτως δωρεάν προσφορά, με δυνατότητα βελτίωσης της φροντίδας και εξέλιξης της;

Μοιράζομαι την άποψη ότι το εγχείρημα γίνεται όχι για να υλοποιηθεί, αλλά αποτελεί μιαν άστοχη προσπάθεια που θα διχάσει την κοινωνία του Αμαρίου (στα Σφακιά και στον Άγιο Βασίλη ούτε λόγος), και να δημιουργήσει πολιτικό πρόβλημα στη Δημοτική Αρχή, να μειώσει το κύρος του Δημάρχου και εν τέλει αποτελεί έργο απληστίας ενός μηχανισμού που είναι γνωστός στους «παροικούντες της Ιερουσαλήμ». 

Ως επίλογο μοιράζομαι τον σχολιασμό του  Daniel Cohen για το μύθο της Πανδώρας. 

«Αν ο μοντέρνος κόσμος απελευθέρωσε τον Προμηθέα από τα δεσμά του, δεν είναι παρά με τα χαρακτηριστικά του Επιμηθέα, που η ανθρωπότητα διάγει το βίο της, ζώντας σε μια αδιάκοπη ένταση μεταξύ γονιμότητας και απληστίας και αδυνατώντας μονίμως να αντιληφθεί έγκαιρα την μοίρα στην οποία οδηγεί τούτη η σύγκρουση».

Τελειώνοντας, όποιοι καθοδηγούνται μόνο από τον υπολογισμό του συμφέροντος τους και δεν συνειδητοποιούν παρά εκ των υστέρων τι τους συμβαίνει, είναι απότοκοι ενός «πολιτισμού» και μιας λογικής που δεν έβλεπε δεκάδες πράξεις απληστίας αυτά τα χρόνια και τώρα, ως Επιμηθείς, τις καταριούνται!!!

Κρίμα πάντως που ακόμα κάποιοι συνεχίζουν πρώτα να ενεργούν και μετά να καταλαβαίνουν, γιατί αυτά και εκείνα μας έφεραν σε αυτήν τη κατάσταση, γιαυτό και σας καλώ να κάνουμε το Α Υ Τ Ο Ν Ο Η Τ Ο: «Τιμωρία και απαξία της απληστίας» και υιοθέτηση της γονιμότητας, αυτών των έργων που έχουμε τόσο ανάγκη, και στο Αμάρι.