Το θέμα λαμβάνει κρίσιμες και επιτακτικές διαστάσεις σε μία περίοδο που η ευρύτερη περιφερειακή κατάσταση «βράζει» λόγω Συρίας. Αναμφίβολα δε θα είναι μεταξύ αυτών που θα τεθούν επί τάπητος στις προσεχείς επισκέψεις που προγραμματίζουν στην Αθήνα τόσο ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι όσο και η βοηθός υπουργός για θέματα Ευρώπης Βικτόρια Νούλαντ.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», η αμερικανική πλευρά κατέθεσε πολύ πρόσφατα – πριν από μερικές εβδομάδες – νέο σχέδιο «Τεχνικής Συμφωνίας» (Technical Arrangement) στην Αθήνα σχετικά με τη στάθμευση δύο μοιρών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs), κατά πάσα πιθανότητα τύπου MQ-1 Predator ή/και MQ-9 Reaper, στην Ελλάδα.

Το σχετικό έγγραφο μελετήθηκε εκτενώς στο υπουργείο Εξωτερικών και πλέον βρίσκεται στα χέρια του Γενικού Γραμματέα, πρέσβη Δημήτρη Παρασκευόπουλου, ενώ απολύτως ενήμερος είναι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να επιθυμεί όχι μόνο στρατιωτικά (πχ προμήθεια στρατιωτικού υλικού) αλλά και πολιτικά ανταλλάγματα για την οριστική έγκρισή της. Μένει όμως να αποδειχθεί ότι μπορεί και να τα αποσπάσει...

Είναι πάντως σαφές, όπως αναφέρουν κυβερνητικές, διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές που μίλησαν στο «Βήμα» υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι η Αθήνα αποφεύγει να ομιλεί δημοσίως για αυτό το ζήτημα στο πλαίσιο των επαφών της με τους Αμερικανούς, οι οποίες υπήρξαν πυκνές κατά την παραμονή του Αλέξη Τσίπρα και της ελληνικής αποστολής στη Νέα Υόρκη για τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Μπορεί η κυβέρνηση να επιθυμεί τόνωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, αλλά οι αριστερές καταβολές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α καθιστούν τη διαχείριση του ζητήματος άβολη.

Οι Αμερικανοί  επιμένουν η βάση των drones να είναι η αεροπορική βάση στο Καστέλι της Κρήτης (σσ. στην 133η Σμηναρχία Μάχης), όπως ήταν το αρχικό τους σχέδιο που στην ολότητά του είχε αποκαλύψει «Το Βήμα» στις 27 Ιουλίου 2014. Το σχετικό αίτημα είχε προβληματίσει την τότε κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, λόγω της ανησυχίας για πιθανές αντιδράσεις από τον ευρισκόμενο στην αντιπολίτευση ΣΥ.ΡΙΖ.Α επειδή η σχετική συμφωνία απαιτεί έγκριση της Βουλής. Μία ιδέα που είχε πέσει στο τραπέζι και είχε απορριφθεί ήταν η στάθμευση των UAVs στη βάση της Σούδας. Αυτό όμως δεν ήταν εφικτό λόγω χωροταξικών προβλημάτων.

Η στάθμευση στο Καστέλι είναι κάτι που πλέον η Ελλάδα μοιάζει έτοιμη να αποδεχθεί, παρά τις ιδέες του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου. Ως γνωστόν, ο κ. Καμμένος είχε κυκλοφορήσει την ιδέα για τη δημιουργία μίας νατοϊκής βάσης στην Κάρπαθο. Την είχε μάλιστα παρουσιάσει τον περασμένο Μάιο, κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στην αμερικανίδα υφυπουργό Άμυνας Κριστίν Γουόρμουθ.

Εκτιμάται ότι η ιδέα για βάση στην Κάρπαθο, που απέρριψαν οι Αμερικανοί, σχετιζόταν με τη στάθμευση εκεί των αμερικανικών drones. Ωστόσο, το νησί δεν προσφέρεται για τη διαμονή του προσωπικού που απαιτείται για τη συντήρηση των αεροσκαφών (υπολογίζεται σε τουλάχιστον 170 άτομα), ενώ χρειάζονται και ειδικά υπόστεγα για τη στάθμευσή τους.

Και ουδείς μπορεί φυσικά να παραγνωρίσει ότι η στάθμευσή τους στην Κάρπαθο θα μπορούσε να δημιουργήσει και άλλα προβλήματα, πχ σε σχέση με την Τουρκία που προφανώς θα επαναλάμβανε τις αιτιάσεις της σε σχέση με την αποστρατιωκοποίηση των Δωδεκανήσων ενώ με βάση την πρόσφατη εμπειρία η Συμμαχία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα τηρούσαν ουδέτερη στάση.