Και όμως υπάρχει κάτι που έλειπε από αυτές τις προγνώσεις, παρ’ όλο που είναι ένα θέμα που μας ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Πόσα κουνούπια θα έχει αύριο; Δύο Κρητικοί επιστήμονες δίνουν πλέον την απάντηση!

Ο Χανιώτης δρ Αντώνης Μιχαηλάκης από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και ο Ρεθεμνιώτης δρ Χρήστος Γιαννακόπουλος από το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών συμμετέχουν στην ομάδα του έργου “Life Conops” μαζί με Ινστιτούτα, ιδιωτικές εταιρείες και δημόσιους φορείς από την Ελλάδα και την Ιταλία. Επιστημονικός υπεύθυνος και συντονιστής είναι ο κ. Μιχαηλάκης, ενώ εκτός από το Μπενάκειο και το Αστεροσκοπείο, στο έργο συμμετέχουν το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και οι εταιρείες ΟΝΕΧ και TERRA NOVA Environmental Engineering Consultancy Ltd).

Πως λειτουργεί

Η συγκεκριμένη εφαρμογή που είναι προσβάσιμη μέσα από την ιστοσελίδα www.conops.gr/weather, αλλά και από τις υπηρεσίες πρόγνωσης καιρού που προσφέρει το www.meteo.gr, μας ενημερώνει ουσιαστικά για το ποιες ώρες και μέρες υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για να υπάρχει έντονη παρουσία κουνουπιών.

Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εξηγεί στα “Χ.Ν.” ότι «ο δείκτης πρόβλεψης που παρουσιάζουμε βασίζεται σε μια μαθηματική φόρμουλα που λαμβάνει υπόψη τρεις παραμέτρους: τη θερμοκρασία του αέρα, τη σχετική υγρασία και τον άνεμο», συμπληρώνοντας ότι «για παράδειγμα όταν έχει πολύ αέρα δεν υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες για τα κουνούπια, τα οποία “προτιμούν” την αυξημένη υγρασία και μια σχετικά υψηλή θερμοκρασία, όχι πάνω από 33 βαθμούς Κελσίου. Γι’ αυτό άλλωστε συνήθως βλέπουμε τα κουνούπια να εμφανίζονται βραδινές ώρες».

Ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου ξεκαθαρίζει ότι «η εφαρμογή δεν μετρά τον αριθμό των κουνουπιών που θα συναντήσουμε. Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν οι κατάλληλες καιρικές προϋποθέσεις, αλλά λόγω ψεκασμών ή καθαρού χώρου να μην υπάρχει έντονη παρουσία των εντόμων. Καταγράφουμε μόνο αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για να πετάξουν τα κουνούπια και να μας τσιμπήσουν».

Εργαλείο Ενημέρωσης

Μιλώντας στα "Χανιώτικα Νέα", ο Αντώνης Μιχαηλάκης, ανέφερε ότι «εμείς προσφέρουμε ένα εργαλείο ενημέρωσης για τους αρμόδιους κυρίως, αλλά και για τους πολίτες. Δεν πρέπει να μένουμε μόνο στους ψεκασμούς που κάνουν Δήμοι και Περιφέρειες. Πρέπει να υπάρχει ουσιαστική ενημέρωση στο κάθε σπίτι. Μέσω των Μ.Μ.Ε., μέσω των σχολείων, με κάθε δυνατό τρόπο, έτσι ώστε ο καθένας μας να μπορεί να εντοπίζει πιθανές εστίες που μπορεί να ευνοούν την ανάπτυξη κουνουπιών».
 
Εγρήγορση για την "εισβολή" νέων ειδών κουνουπιών στην Κρήτη

Βασικός στόχος του έργου “Life Conops” είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των χωροκατακτητικών κουνουπιών, δηλαδή ειδών που δεν τα συναντάμε σε μια χώρα, αλλά είναι δυνατόν να “μεταναστεύσουν” σε αυτή και να εξαπλωθούν μένοντας πλέον μόνιμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλάκη, είναι το κουνούπι – τίγρης, αλλά και το Aedes Aegypti, δύο είδη που, σύμφωνα με τον Χανιώτη επιστήμονα, μπορούν πολύ εύκολα να εγκατασταθούν μόνιμα στην Κρήτη δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα καθώς είναι φορείς ασθενειών όπως ο Δάγκειος πυρετός.

«Η κλιματική αλλαγή ευνοεί πολλά έντομα να έρθουν στην Κρήτη, στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ε.Ε. και να μείνουν μόνιμα και να εξαπλωθούν. Ιδιαίτερα η Κρήτη δείχνει να έχει πολύ καλές συνθήκες για τέτοια ήδη», σημειώνει ο κ. Μιχαηλάκης, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι δεν υπάρχει λόγος για πανικό.

«Τα νέα αυτά είδη μπορούν να φέρουν προβλήματα όπως ο δάγκειος πυρετός, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχουν στο νησί. Επειδή όμως υπάρχουν οι προϋποθέσεις να εμφανιστούν, καλό θα είναι να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα πριν εμφανιστεί το πρόβλημα», εξηγεί.
Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλάκη, κύριο μέλημα θα πρέπει να είναι η παρακολούθηση των πυλών εισόδου στο νησί, όπως τα λιμάνια και τα αεροδρόμια. «Οι τουρίστες ή κάποιοι που γυρίζουν από διακοπές, μπορεί να έχουν δεχτεί ένα τσίμπημα, να είναι φορείς του ιού. Μπορεί ένα κουνούπι να φτάσει με αυτό τον τρόπο στο νησί. Δεν θα έρθει πετώντας…», σημειώνει.

Μέτρα πρόληψης

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μιχαηλάκης τονίζει ότι «θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη φάση της εισβολής και όχι της εξάπλωσης. Τότε θα πρέπει να έχουμε έναν πολίτη ενημερωμένο που θα ξέρει τι πρέπει να κάνει. Μια μικρή λίμνη για παράδειγμα στο σπίτι μας, μπορεί να είναι γεμάτη προνύμφες. Μια κακοτεχνία σε ένα δημόσιο έργο που θα δημιουργήσει λιμνάζονται ύδατα ή ένα σημείο της παραλίας με υφάλμυρα νερά, στο οποίο θα πρέπει η αρμόδιοι να διαμορφώσουν κατάλληλα τον χώρο ώστε να μην ευνοεί την αναπαραγωγή των κουνουπιών».

Ο Χανιώτης ερευνητής καταλήγει ότι «τα πάντα είναι ζήτημα σωστής οργάνωσης και ενημέρωσης, ώστε η Πολιτεία να προβλέπει και να αντιμετωπίζει το πρόβλημα πριν πάρει μεγάλες διαστάσεις», φέρνοντάς μας ως παράδειγμα τα αντιπλημμυρικά έργα που έγιναν στην Αθήνα μετά τις μεγάλες πυρκαγιές και είχαν ως αποτέλεσμα να συσσωρευτούν μεγάλες ποσότητες λιμναζόντων νερών που έφεραν πάρα πολλά κουνούπια στην πρωτεύουσα!

Για τον Δάκο

Με αφορμή την πρωτοποριακή αυτή έρευνα ρωτήσαμε τον κ. Μιχαηλάκη αν θα μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο για τον δάκο προς ενημέρωση των ελαιοκαλλιεργητών. «Υπάρχουν συνάδελφοι που εργάζονται σε αυτή την κατεύθυνση» μας ανέφερε, προσθέτοντας: «ο δάκος είναι ήδη στην Κρήτη. Το ζητούμενο είναι πλέον να υπάρχει σωστή διαχείριση από μεριάς της Πολιτείας. Αν, όπως μου λέτε εσείς, δεν έχουν γίνει ακόμα δακοκτονίες σε περιοχές όπως ο Αποκόρωνας, τότε αυτό είναι απογοητευτικό καθώς είναι πάρα πολύ αργά».