Εδώ γεννήθηκε γύρω στο 970 μ. Χ. ο Άγ. Ιωάννης ο επονομαζόμενος «Ξένος» ή «Τζοβαέρης», όπως  θυμόμαστε από παιδιά, να τον προσφωνούν οι μεγαλύτεροι. Αναφέρει στη διαθήκη του: «… καγώ ευτελής μοναχός και ξένος τη επωνυμία», « περ ’εμού Ιωάννου μοναχού, του επιλεγομένου Ξένου». Προφανώς λόγω της απομάκρυνσής του από τα εγκόσμια για αποτελεσματικότερη πνευματική άσκηση, αλλά και για τους κατοίκους της Δ. Κρήτης όπου έδρασε ήταν «ο ξένος», καθώς δεν ήταν συντοπίτης τους.

Ο Άγιος Ιωάννης όπως μαρτυρούν οι γεροντότεροι κάτοικοι της γενέτειράς του στον Σίβα Μεσαράς, λεγόταν και «Τζοβαέρης» δηλαδή θησαυρός, διαμάντι.

Πράγματι πολύτιμος σαν θησαυρός εκείνους τους ταραγμένους καιρούς, αμέσως μετά την απελευθέρωση του νησιού από τον στρατηλάτη Νικηφόρο Φωκά. Μετά από κάθε κατάκτηση οι κατακτητές φεύγοντας, αφήνουν ερείπια πίσω τους όχι μόνο στα κτίρια αλλά και στις ψυχές των ανθρώπων, στον πολιτισμό, στην οικονομία, στην πορεία της ζωής τους γενικότερα. 

Ο Άγιος Ιωάννης, καίτοι γόνος εύπορων, ευσεβών χριστιανών, άφησε με πολλή χαρά τα πλούτη του και την καλοβολιά του και τράβηξε τα μονοπάτια του μοναχικού βίου. Όχι όμως απομονωμένος σε κάποιο σπήλαιο της περιοχής του «Αγίου Όρους» του Λιβυκού, αλλά προσφέροντας κοινωνικό έργο, φτιάχνοντας μοναστήρια, υδατοδεξαμενές για την αποθήκευση υδάτων  για την διευκόλυνση των αναγκών της καθημερινής ζωής. Δεν σταματά ούτε επαναπαύεται σ’ ένα και μόνο έργο του αλλά πάσχει, συμπονεί κι ευεργετεί τους συμπατριώτες του με απαράμιλλο ζήλο, στοργή και αγάπη δίχως όρια.

 Περιπλανώμενος από το «Ράξος» προς τη δυτική Κρήτη, βρέθηκε στην περιοχή του όρους των Μυριοκεφάλων.  Ίσως γιατί εμπνεύστηκε από το τοπίο στο Ρέθυμνο, ή απλά βρέθηκε εκεί τυχαία ενώ πάσχιζε με καθημερινή προσευχή να δει σημάδια από την Παναγιά για να πράξει το θεάρεστο έργο του. Απαρνιέται τα μάταια και τα ευτελή τούτου του κόσμου όχι όμως για να εγκαταλείψει τον κόσμο, αλλά για να είναι δίπλα στον πάσχοντα κόσμο, στον άνθρωπο που τώρα περισσότερο από ποτέ πάσχει πνευματικά και υλικά. Πορεύεται από το ένα μέρος ως το άλλο προσπαθώντας δια των έργων του και της προσφοράς του να εμψυχώσει τους ανθρώπους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ελπίζουν, δημιουργώντας.

 Διδάσκει στους απλούς ανθρώπους την καλλιέργεια της γης , οργανώνει μελισσουργία, φυτεύει δέντρα αλλά πάνω απ’ όλα φροντίζει για την πνευματική τους ολοκλήρωση κτίζοντας ναούς και μοναστήρια, εξασφαλίζοντας προνόμια από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. 

Προτείνει τον πνευματικό δρόμο προς τη θέωση του ανθρώπου μέσα από την απλότητα, την ταπείνωση, την προσφορά, την αγάπη στο Θεό και τον συνάνθρωπο. Ο Άγιος μας, ο Κυρ – Ιωάννης ζει ανάμεσά μας και μέσα από το έργο του εξακολουθεί να διδάσκει και να συνομιλεί με τον σύγχρονο άνθρωπο.

Εύα Καπελλάκη – Κοντού [Εκπαιδευτικός και αρθρογράφος Lettere Classiche dell’ Universita’ degli studi di Napoli “Federico II”].