Ο βασικός λόγος που επικαλείται το ΔΝΤ για να δικαιολογήσει γιατί δεν θα επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια μάλλον θα εξοργίσει ακόμη περισσότερο τον Ντόναλντ Τραμπ: έλλειψη σαφούς οικονομικής πολιτικής που θα οδηγούσε σε μείωση της φορολογίας και σε αύξηση των δαπανών για έργα υποδομής.

Υστερα από μόλις έξι μήνες διακυβέρνησης Τραμπ, το ΔΝΤ αμφισβητεί πλέον ανοικτά ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα καταφέρει να εφαρμόσει το σχέδιο για ενίσχυση της οικονομίας μέσω της εκτέλεσης μεγάλου προγράμματος έργων υποδομής και μείωσης της φορολογίας.

Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ αναθεώρησαν από το 2,3% την πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2017 στο 2,1%. Για το 2018 η αρνητική αναθεώρηση είναι ακόμη μεγαλύτερη, από το 2,5% στο 2,1%, ενώ το 2019 η αμερικανική οικονομία προβλέπεται πως θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,9% και με ρυθμό 1,8% το 2020.

Ο κ. Τραμπ είχε εκλεγεί τον Ιανουάριο υποσχόμενος ανάπτυξη της τάξης του 4%, στόχο που φαίνεται να έχει αναθεωρήσει σιωπηλά προς το 3%. «Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης, προτείνεται η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους, αλλαγή προτεραιοτήτων στις δημόσιες δαπάνες και αναθεώρηση του φορολογικού συστήματος. Ωστόσο, είναι προφανές πως ακόμη δεν έχουν αποφασιστεί πολλές λεπτομέρειες σχετικά με αυτά τα σχέδια», αναφέρεται στην ετήσια έκθεση για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα είναι πολύ δύσκολο να αναπτυχθεί με ρυθμό 3% τον χρόνο εξαιτίας σειράς προβλημάτων που αντιμετωπίζει, όπως η γήρανση του πληθυσμού, ο χαμηλός ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας, αλλά και επειδή η αγορά εργασίας βρίσκεται ήδη σε κατάσταση πλήρους απασχόλησης, σύμφωνα με την ανάλυση του Ταμείου. Ακόμη και «αν συνδυάζονταν ιδανικά αυτές οι φιλοαναπτυξιακές πολιτικές, η δυνητική αύξηση της ανάπτυξης θα ήταν μικρότερη από το προβλεπόμενο και θα απαιτούνταν περισσότερα χρόνια μέχρι να επιτευχθεί», σχολίασε χθες το ΔΝΤ.

Κατά τους οικονομολόγους του Ταμείου, η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης στην κλίμακα που προβλέπει η κυβέρνηση Τραμπ είναι σπάνια τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες χώρες. Το ΔΝΤ σημειώνει πως ήδη οι ΗΠΑ διανύουν την τρίτη μακρύτερη περίοδο οικονομικής ανάπτυξης από το 1850. Τόσο μεγάλη αύξηση της ανάπτυξης είχαν πετύχει ελάχιστες οικονομίες, κυρίως στα μέσα και προς τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δηλαδή σε περίοδο όπου ήταν ισχυρή η ζήτηση παγκοσμίως. Η μοναδική περίοδος όπου οι ΗΠΑ είχαν πετύχει κάτι παρόμοιο με αυτό που έχει υποσχεθεί ο πρόεδρος Τραμπ ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ανέκαμπτε η οικονομία από περίοδο ύφεσης. Το Ταμείο θεωρεί πως η αμερικανική οικονομία, παρόλο που είναι από τις πλέον καινοτόμες και ευέλικτες στον κόσμο, δεν έχει καταφέρει να προσαρμοστεί σε μακροπρόθεσμες αλλαγές, όπως η γήρανση του πληθυσμού, οι τεχνολογικές αλλαγές που αλλάζουν το τοπίο στην αγορά απασχόλησης και η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας. «Ωστόσο οι αλλαγές έχουν πραγματική επίδραση στη ζωή των ανθρώπων: το εισόδημα των νοικοκυριών έχει παραμείνει στάσιμο για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, περιορίζονται οι ευκαιρίες εύρεσης εργασίας, με πολλούς εργάτες να είναι τόσο απογοητευμένοι ώστε εγκαταλείπουν την αγορά εργασίας... και το ποσοστό φτώχειας είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών», αναφέρεται στην ετήσια έκθεση του ΔΝΤ. «Το πλέον κρίσιμο (στοιχείο) είναι πως σε σχέση με προηγούμενες επιδόσεις της οικονομίας, μετά την κρίση η ανάπτυξη είναι υπερβολικά χαμηλή και υπερβολικά άνιση», αναφέρεται στην έκθεση. Σχετικά με τη νομισματική πολιτική, το ΔΝΤ θεωρεί πως η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) θα πρέπει να ανεχθεί τη «μικρή» υπέρβαση του στόχου για πληθωρισμό 2% ώστε να διαθέτει μεγαλύτερο περιθώριο κινήσεων στα επιτόκια δανεισμού.

Τέλος, το ΔΝΤ θεωρεί πως η μείωση της φορολογίας που προτείνει ο Τραμπ θα επηρεάσει «δυσανάλογα» νοικοκυριά με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, «κάτι που θα ήταν αντίθετο προς τον στόχο του προϋπολογισμού για προώθηση της ασφάλειας και της ευημερίας για όλους τους Αμερικανούς». Ενα τελευταίο στοιχείο που θα ενδιαφέρει τον κ. Τραμπ είναι η εκτίμηση του Ταμείου πως το δολάριο είναι κατά 10% με 20% υπερτιμημένο.