Φρικτές μνήμες απ' την καμένη γη που άφησαν πίσω τους οι ναζί στην «καρδιά» του νομού Ρεθύμνου «ζωντάνεψαν» το βράδυ της Πέμπτης στο Επιμελητήριο Ηρακλείου, όπου πραγματοποιήθηκε η παρθενική -σε πανελλαδικό επίπεδο- προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ «Το Αμάρι στις φλόγες» των Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη.

Τη νέα παραγωγή των δύο δημοσιογράφων, τη δεύτερη στη σειρά μετά από εκείνη για το Ολοκαύτωμα της Καλής Συκιάς, παρακολούθησαν με κομμένη την ανάσα εκατοντάδες άνθρωποι που γέμισαν την αίθουσα «Καστελλάκη», ερχόμενοι -αρκετοί εξ αυτών- για πρώτη φορά σε επαφή με τα αποτρόπαια εγκλήματα που διέπραξαν οι στρατιώτες του Γ' Ράιχ σε οκτώ χωριά στους πρόποδες του βουνού «Κέδρος».

«Το μαύρο πρόβατο του φασισμού υπάρχει και σήμερα» 

Την ανάγκη να γνωρίσουν λεπτομερώς οι νέοι άνθρωποι γεγονότα σαν κι αυτά που περιγράφονται στο ντοκιμαντέρ, υπογράμμισε ο εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Πολιτισμού κ. Κώστας Φασουλάκης.

Πιο συγκεκριμένα, τόνισε:

«Είναι μια εξαιρετική δουλειά που αναφέρεται σε μια δύσκολη, αλλά όχι μακρινή εποχή. Είναι υποχρέωση όλων να παρακολουθούμε, να μαθαίνουμε και να μην ξεχνάμε γεγονότα σαν κι αυτά. Κύριό μας μέλημα είναι η γνώση αυτών των γεγονότων να διαχυθεί και στους νέους. Γι' αυτό θα πρέπει να γίνουν καθολικές προβολές σε σχολεία».

Στο «μαύρο πρόβατο του φασισμού που υπάρχει και σήμερα», αναφέρθηκε κατά τον χαιρετισμό του ο γνωστός πανεπιστημιακός και συγγραφέας κ. Αντώνης Σανουδάκης.

«Το ντοκιμαντέρ είναι μια ζωντανή μαρτυρία για το μαύρο πρόβατο του φασισμού το οποίο υπάρχει και σήμερα. Μας διδάσκει να μην μισούμε την ιστορία, αλλά να την μαθαίνουμε», ήταν τα λόγια του κ. Σανουδάκη, που συνεχάρη τους δημιουργούς και ιδιαίτερα τον Μανόλη Παντινάκη, τον οποίο είχε μαθητή -ως πρωτοδιόριστος καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης- στο Γυμνάσιο Σπηλίου.

Λίγο πιο μετά ο  «μαθητής» (Μανόλης Παντινάκης) ευχαρίστησε θερμά τον «δάσκαλό» του(Αντώνη Σανουδάκη), λέγοντας χαρακτηριστικά πως εκείνος του άνοιξε το δρόμο για την καταγραφή γεγονότων που αφορούν τη γερμανική Κατοχή στο νησί. Ο κ. Παντινάκης ακόμα πρόσθεσε πως η συγκεκριμένη δουλειά είναι ουσιαστικά το πρώτο μέρος των καταγραφών, αφού όπως αποκάλυψε θα υπάρξουν γυρίσματα (κατ' επέκταση και νέο ντοκιμαντέρ) και στα υπόλοιπα χωριά του Αμαρίου που λεηλάτησαν οι ναζί.

«Η Μάχη της Κρήτης ήταν η αρχή της Ευρωπαϊκής Αντίστασης» 

«Η Κρήτη είναι βαμμένη με ολοκαυτώματα γι' αυτό είναι αξιέπαινη η καταγραφή όλων αυτών των γεγονότων», σημείωσε στη συνέχεια ο δήμαρχος του μαρτυρικού χωριού της Βιάννου κ. Παύλος Μπαριτάκης, συμπληρώνοντας πως «και σήμερα, εξάλλου, ζούμε έναν ιδιότυπο πόλεμο: Χωρίς όπλα και σφαγές, αλλά με σκληρούς οικονομικούς όρους. Συγχαρητήρια στους δημιουργούς για την εξαιρετική τους δουλειά».

Την πάγια, διαχρονική και (κυρίως) υφέρπουσα εκδικητική στάση των Γερμανών απέναντι στους Έλληνες ανέδειξε και τεκμηρίωσε ο Δρ. Αριστομένης Συγγελάκης. 

Ο συγγραματέας του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα υπενθύμισε πως «η Μάχη της Κρήτης ήταν η αρχή της Ευρωπαϊκής Αντίστασης. Οι Γερμανοί είχαν τη διάθεση να εκδικηθούν την Κρήτη και τους Κρητικούς για την Αντίσταση που προέβαλαν. Διότι, δεν κατάφεραν να πετύχουν αυτά που ήθελαν στην Κατοχή». 

Εν συνεχεία ο κ. Συγγελάκης υποστήριξε πως «και το  σύγχρονο γερμανικό κράτος βγάζει μια αντίστοιχη εκδικητικότητα προς την Ελλάδα», γι' αυτό «δεν πρέπει να τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί. Πρέπει να τους πιέσουμε να πληρώσουν όσα τους αναλογούν. Γιατί με το αίμα και τις λεηλασίες που προκάλεσαν στη χώρα μας άνθισαν οικονομικά». 

Η κατακλείδα του συγγραματέα του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, που καταχειροκροτήθηκε από το κοινό, περιελάμβανε εγκωμιαστικά λόγια για τους δημοσιογράφους Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη, αλλά και μία πολύ μεγάλη κουβέντα:  «Το ντοκιμαντέρ αυτό μας διδάσκει ότι είναι προτιμότερο να θυσιάζεις το σώμα σου παρά την τιμή και την αξιοπρέπειά σου. Είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για όλους μας, ειδικά για τους νέους ανθρώπους».

Χαιρετισμό απηύθυνε εκ μέρους του δημάρχου Αγίου Βασιλείου κ. Γιάννη Ταταράκη και ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος κ. Δημοσθένης Σαρτζετάκης, παρατηρώντας μεταξύ άλλων πως «οι δημοσιογράφοι - δημιουργοί κατάφεραν να αναδείξουν την ιστορική αλήθεια και να αφήσουν μια σημαντική παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές». 

Εντύπωση πάντως προκάλεσε η απουσία εκπροσώπου του Δήμου Αμαρίου αλλά και η ολιγομελής παρουσία της πολυπληθούς  αμαριώτικης παροικίας του Ηρακλείου.

Ένας απ' τους Αμαριώτες που ζουν και δραστηριοποιούνται στο Ηράκλειο, ο εκπαιδευτικός κ. Κώστας Παραδεισανός  παρευρέθη στην εκδήλωση. Όντας φορτισμένος συναισθηματικά, ανέβηκε στο βήμα, πήρε το λόγο και είπε: «Ηχούν ακόμα στ' αυτιά μου οι μαρτυρίες των ανθρώπων που βίωσαν τα εγκλήματα των ναζί. Η Ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται όταν τη λησμονούμε. Το ντοκιμαντέρ που παρακολουθήσαμε είναι μια σπουδαία παρακαταθήκη για τους νέους. Γιατί οι άνθρωποι πεθαίνουν μόνο όταν τους ξεχνάμε. Εκ μέρους των Αμαριωτών θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Μανόλη τον Παντινάκη και τον Γιάννη τον Κανελλάκη» 

Το «παρών» στην πρώτη επίσημη προβολή του ντοκιμαντέρ «Το Αμάρι στις φλόγες» έδωσαν επίσης: Ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, κ. Γιώργος Πιτσούλης, ο Αντιπεριφερειάρχης Χωροταξίας & Περιβάλλοντος, κ. Νίκος Καλογερής, ο Αντιδήμαρχος και Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος Βιάννου, κ. Αριστομένης Συγγελάκης, ο πρώην νομάρχης και βουλευτής Ηρακλείου, κ. Δημήτρης Σαρρής, ο γραμματέας της ΝΕ Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Γιάννης Παυλιδάκης, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Δαμάστας, κ. Γιώργος Σαρρής, η εκπρόσωπος των θυμάτων Δαμάστας, κ. Πόπη Λιαδάκη, καθώς και αρκετοί κληρικοί.

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ παρακολούθησαν και υποψήφιοι έφεδροι αξιωματικοί από τη ΣΕΑΠ.

Η προβολή διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης-ΠΕ Ηρακλείου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων τιμής και μνήμης στους ήρωες της ιστορικής Μάχης της Κρήτης.

Το έργο και οι συντελεστές του

Το ντοκιμαντέρ - ντοκουμέντο έχει διάρκεια 37 λεπτών και αναφέρεται στα Ολοκαυτώματα των 8 χωριών στου πρόποδες του βουνού «Κέδρος», ένα στο δήμο Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου (Κρύα Βρύση) και 7 στο δήμο Αμαρίου (Άνω Μέρος, Δρυγιές, Βρύσσες, Σμιλές, Καρδάκι, Γουργούθοι, Γερακάρι) και στις εκτελέσεις 164 αμάχων και ανυπεράσπιστων κατοίκων στις 22 Αυγούστου 1944 από τις δυνάμεις κατοχής των Γερμανών. 

Η έρευνα, το σενάριο και η παραγωγή είναι των δημοσιογράφων Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη, η σκηνοθεσία του Τάσου Μπιρσίμ, τα γυρίσματα έγιναν από τον εικονολήπτη Νίκο Σαράντο και τα κείμενα αφηγείται ο δημοσιογράφος Στέλιος Φωκάς

Δείτε το trailer