Στόχος είναι το υλικό αυτό να είναι διαθέσιμο προς χρήση στις σχολικές μονάδες στις αρχές του σχολικού έτους 2016-17, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αναστασία Κότσιρα, σύμβουλος Γ', Συντονίστρια Μονάδας «Εκπαιδευτική και Σχολική Δημοκρατία/ Καινοτόμα Προγράμματα και Μέθοδοι» του ΙΕΠ.

Όπως εξηγεί η ίδια «μέχρι σήμερα, στο Γυμνάσιο, αντίστοιχες θεματικές περιλαμβάνονται στα Προγράμματα Σπουδών επιμέρους  γνωστικών αντικειμένων όπως της Βιολογίας και της Οικιακής Οικονομίας, ή αποτελούν αντικείμενο προαιρετικών προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων τα οποία υλοποιούνται εκτός ωρολογίου προγράμματος.

Τώρα, γίνεται μια προσπάθεια για την προσέγγιση των ζητημάτων αυτών κατά τρόπο περισσότερο στοχευμένο και σφαιρικό και σε ένα χρονικό και μεθοδολογικό πλαίσιο, τέτοιο που να επιτρέπει την ανάδειξη της συμπληρωματικότητάς τους και των παραμέτρων που τα συνέχουν.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η Επιτροπή εξετάζει την προοπτική υλοποίησης αυτών των δραστηριοτήτων στο συσσωρευμένο χρόνο μιας "θεματικής  εβδομάδας"».

Σύμφωνα με την κ. Κότσιρα, «τα ανησυχητικά αποτελέσματα μελετών σχετικά με στάσεις και συμπεριφορές των εφήβων και νέων σε θέματα που αφορούν σε διατροφικές επιλογές, σε εξαρτήσεις και σε συμπεριφορές που σχετίζονται με τη σεξουαλική ζωή καθιστούν επιτακτική την ανάγκη να ενισχυθούν περαιτέρω προγράμματα και να γίνουν στοχευμένες παρεμβάσεις πρόληψης που αξιοποιούν βιωματικού και συμμετοχικού χαρακτήρα παιδαγωγικές πρακτικές και μεθόδους».

Άλλωστε «η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι τα θέματα υγείας, προσεγγίζονται καλύτερα μέσα από παιδαγωγικές μεθόδους που προάγουν τη βιωματική, συνεργατική μάθηση, οδηγούν στην αλλαγή των στάσεων και στην καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης χωρίς να εξαντλούνται στην απλή παροχή γνώσεων»

Παιδαγωγικές αρχές στις οποίες θα βασίζεται ο υπό διαμόρφωση εκπαιδευτικός φάκελος και θεματικές που θα περιλαμβάνει

Ο υπό διαμόρφωση εκπαιδευτικός φάκελος θα επικεντρωθεί κυρίως σε θέματα πρόληψης της παχυσαρκίας και των διατροφοεξαρτώμενων ασθενειών (π.χ. Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2), πρόληψης των εξαρτήσεων (π.χ. ουσίες, αλκοόλ, διαδίκτυο κλπ), καθώς επίσης και σεξουαλικής αγωγής, ζητήματα τα οποία απασχολούν ιδιαίτερα τους εφήβους αλλά και τις οικογένειές τους.

Αναφορικά με τις παιδαγωγικές αρχές που θα προσδιορίζουν το παιδαγωγικό πλαίσιο αξιοποίησης του εκπαιδευτικού φακέλου είναι «οι αρχές της διαθεματικής προσέγγισης και της βιωματικής-συμμετοχικής μάθησης, δεδομένου ότι τα υπό διαπραγμάτευση θέματα σχετίζονται άμεσα με ζητήματα της προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης των μαθητών. Θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονες προσεγγίσεις που έχουν στόχο να κεντρίσουν το ενδιαφέρον το μαθητών, να τους ευαισθητοποιήσουν και να βοηθήσουν στην κατάλληλη για την ηλικία τους ενημέρωση και στην ανάπτυξη στάσεων και δεξιοτήτων σε σχέση με τα ζητήματα αυτά. Μεταξύ άλλων, επιδίωξη της Επιτροπής είναι η αξιοποίηση καινοτόμων και εναλλακτικών προσεγγίσεων, καθώς και ο εμπλουτισμός του εκπαιδευτικού περιεχομένου με πολυμεσικές εφαρμογές. Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη του διαλόγου και της επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών, καθώς επίσης και στη διαμόρφωση ενός σχολικού κλίματος που θα δίνει ιδιαίτερος βάρος στη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων».

Διδακτικά εργαλεία στην εποχή της παντοδυναμίας του διαδικτύου

Στις μέρες μας, τα μέσα επικοινωνίας και ιδιαίτερα το διαδίκτυο παρέχουν πληθώρα πληροφοριών, η αξιοπιστία των οποίων δεν θα πρέπει να θεωρείται πάντα δεδομένη, υπογραμμίζει η κ. Κότσιρα. «Σε πολλές περιπτώσεις προβάλλονται στρεβλά πρότυπα, το περιεχόμενο της πληροφορίας δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς την επιστημονική του εγκυρότητα, ενώ παρέχεται ελεύθερα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χρηστών. Αντίθετα, τα εκπαιδευτικά υλικά και οι παιδαγωγικές μέθοδοι που αξιοποιούνται  στο σχολείο πληρούν τα κριτήρια παιδαγωγικής καταλληλότητας, αφού λαμβάνουν υπόψη την ηλικία, το γνωστικό επίπεδο των μαθητών και διασυνδέονται με τα προγράμματα σπουδών. Αυτήν την ανάγκη, εξάλλου, επιδιώκει να καλύψει η συγκεκριμένη προσπάθεια  αφού θα επιχειρήσει να εντάξει με τρόπο παιδαγωγικά κατάλληλο τα ζητήματα αυτά στο σχολικό πρόγραμμα των μαθητών του Γυμνασίου. Υπό αυτό το πρίσμα, η συγκρότηση του εν λόγω φακέλου σχεδιάζεται να είναι αποτέλεσμα επιλογής σχετικών με το θέμα εκπαιδευτικών υλικών με βάση τα κριτήρια της επιστημονικής εγκυρότητας και της παιδαγωγικής τους καταλληλότητας.

Η υλοποίηση αυτών των δράσεων, με τη διαμεσολάβηση του σχολικού πλαισίου, επιδιώκει να συμβάλλει στην ενδυνάμωση των μαθητών ως προς την ψυχική ανθεκτικότητα, την κριτική στάση, τη συλλογικότητα, την αποδοχή της διαφορετικότητας κλπ, δεξιότητες που δεν μπορούν να αναπτυχθούν μέσα από το διαδίκτυο».

Ο ρόλος των γονέων

«Στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία η εμπλοκή των γονέων/κηδεμόνων θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική, όπως εξάλλου και σε κάθε πρόγραμμα αγωγής υγείας που εφαρμόζεται στο σχολείο. Σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας, τα σχολικά προγράµµατα Αγωγής Υγείας θα πρέπει να εμπλέκουν το σύνολο της σχολικής κοινότητας. Ειδικότερα, η ενημέρωση και η εμπλοκή των γονέων ως συνεργατών του σχολείου στην πρόληψη μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ασφάλεια και την ευημερία των παιδιών τους, ιδιαίτερα κατά την κρίσιμη ηλικία της εφηβείας».

Mάθημα στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του σχολείου για θέματα υγείας;

Στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία έχει αναδειχθεί η αναγκαιότητα ενίσχυσης της Αγωγής Υγείας στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του σχολείου, απαντά η κ Κότσιρα. «Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Επί του παρόντος, η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα ανάπτυξης συνεργασιών με φορείς που δραστηριοποιούνται στα ζητήματα αυτά και μπορούν να συνεισφέρουν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αυτής της προσπάθειας. Επίσης, εξετάζει το ενδεχόμενο αξιοποίησης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων και τη δυνατότητα συνδρομής των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, ως προς την επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση των δράσεων που θα αναπτυχθούν στα σχολεία. Η αποτίμηση της  εφαρμογής αυτών των δράσεων θα παρέχει στοιχεία για τον προσδιορισμό των επιμέρους διαστάσεων και τη μορφή ένταξης της Αγωγής Υγείας στο σχολείο».