Γράφει ο Αθανασάκης Θεόδωρος Ορθοπαιδικός χειρουργός*

Μία απο τις πιο σύγχρονες και ευρέως χρησιμοποιούμενες ορθοβιολογικές θεραπείες σήμερα είναι το Πλούσιο σε Αιμοπετάλια Πλάσμα (Platelet Rich Plasma-PRP). Το PRP παρασκευάζεται από το αίμα του ίδιου του ασθενή και χρησιμοποιεί τους αυξητικούς παράγοντες των αιμοπεταλίων οι οποίοι προάγουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και την αναγέννηση των ιστών.

Τι είναι το PRP;

Το Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma-PRP) είναι ένα αυτόλογο κλάσμα του αίματος με υψηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων. Πρόκειται για μια αναδυόμενη θεραπεία στον τομέα της σύγχρονης υγείας που είναι γνωστή ως «ορθοβιολογία». Το αντικείμενο του συγκεκριμένου επιστημονικού κλάδου είναι η ενεργοποίηση και η ενίσχυση της έμφυτης ικανότητας του σώματος να επιδιορθώνει και να αναγεννά τους ιστούς και τα όργανά του. Η θεραπεία PRP τον τελευταίο καιρό έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον ως μια ασφαλής, μη χειρουργική, βιολογική θεραπεία σε τραυματικές και εκφυλιστικές παθήσεις του μυοσκελετικού.

Φυσιολογία και λειτουργία των αιμοπεταλίων

Ένα τυπικό δείγμα αίματος αποτελείται από πλάσμα (55%) και έμμορφα συστατικά (45%), δηλ. ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια. Από τα έμμορφα συστατικά το 93% αποτελούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, το 6% τα αιμοπετάλια και το 1% τα λευκά αιμοσφαίρια. Μετά από τραυματισμό ή κάκωση που προκαλεί αιμορραγία, τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν ειδικούς αυξητικούς παράγοντες, δηλαδή εξειδικευμένες πρωτεΐνες που ρυθμίζουν τη φλεγμονώδη αλληλουχία και κατευθύνουν τη διαδικασία της επούλωσης. Τα αιμοπετάλια είναι υπεύθυνα για την αιμόσταση, τον σχηματισμό νέου συνδετικού ιστού και την επαναγγείωση της πάσχουσας περιοχής και οι περισσότερες έρευνες κατά τον τελευταίο αιώνα έχουν επικεντρωθεί στις πρωταρχικές αυτές λειτουργίες.

Ποια είναι η αρχή της δράσης του PRP;

Η θεραπεία PRP βασίζεται στην αναστροφή της αναλογίας ερυθρών αιμοσφαιρίων – αιμοπεταλίων, μειώνοντας τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο 5% (τα οποία είναι λιγότερο χρήσιμα στη διαδικασία της επούλωσης) και αυξάνοντας τη συγκέντρωση των αιμοπεταλίων στο 94%, με σκοπό να επιτευχθεί έτσι ένα ισχυρό παρασκεύασμα σε αυξητικούς παράγοντες.

Ενδείξεις

Οι παθολογικές καταστάσεις στις οποίες η εφαρμογή του PRP έχει παρουσιάσει αξιόλογα και πολύ ελπιδοφόρα αποτελέσματα είναι:  

• Χρόνιες τενοντίτιδες και τενοντοπάθειες (ώμου, γόνατος, αγκώνα, αχιλλείου)

• Οστεοαρθρίτιδα γόνατος και ισχίου και κατάγματα

• Συνδεσμικές κακώσεις (διαστρέμματα ποδοκνημικής, κακώσεις πλαγίων συνδέσμων γόνατος, ρήξεις πελματιαίας απονεύρωσης, κ.α.)

• Μυϊκές θλάσεις (οξείες και χρόνιες)

• Χρόνια δερματικά έλκη (φλεβικά, διαβητικά)

• Επούλωση κατακλίσεων και πληγών

Αντενδείξεις – Κίνδυνοι

Δεδομένου ότι το PRP παρασκευάζεται από αυτόλογο αίμα, θεωρητικά υπάρχει μηδενικός κίνδυνος για μετάδοση ασθενειών, αλλεργίες και αυτοάνοσες αντιδράσεις. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες, αλλά, όπως με κάθε ένεση, υπάρχει πάντα ένας μικρός κίνδυνος νοσηρότητας στο σημείο της ένεσης. Η πιο συχνή ήπια παρενέργεια του PRP είναι η αύξηση του πόνου μετά την έγχυση υγρού στον ιστό.

 Συμπέρασμα

Το PRP είναι η πιο σύγχρονη και ευρέως διαδεδομένη ορθοβιολογική θεραπεία. Είναι χρήσιμο στην ενίσχυση της αποκατάστασης παθήσεων και κακώσεων των μαλακών μορίων, ιδιαίτερα για την επούλωση τενόντων και πληγών. Η κλινική εφαρμογή του στην οστεοαρθρίτιδα αποτελεί μια έγκυρη και υποσχόμενη θεραπεία. Είναι τεκμηριωμένα χρήσιμο στις χρόνιες τενοντοπάθειες όπως η πλάγια επικονδυλίτιδα του αγκώνα και η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα.

Ο ρόλος του PRP και των άλλων ορθοβιολογικών θεραπειών όπως τα βλαστικά κύτταρα που προέρχονται απο μυελό των οστών ή λιπώδη ιστό στην κατευθυνόμενη διέγερση του μυοσκελετικού συστήματος και των μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων διερευνάται ευρέως και δείχνει ελπιδοφόρος ως παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει στην ταυτόχρονη επούλωση πολλών μυοσκελετικών ιστών μετά απο τράυμα, ιστική εκφύλιση ή χειρουργική επέμβαση.