Η καταπολέμηση κάθε είδους διάκρισης, καθώς η καλλιέργεια της αποδοχής και του σεβασμού της διαφορετικότητας στην εκπαίδευση, αποτελεί στοιχειώδες χαρακτηριστικό ενός σύγχρονου δημοκρατικού σχολείου ποιότητας και ισότητας.

Για την αναγνώριση του δικαιώματος της παροχής ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σημαντικά και ουσιαστικά βήματα, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά προκειμένου να εξαλειφθούν όλα τα εμπόδια που στερούν από αυτά τα παιδιά τη δυνατότητα για πλήρη συμμετοχή σε ισότιμη βάση στη μαθητική και κοινωνική ζωή.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου 1,5 χρόνου, το υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην ίδρυση εκατοντάδων νέων δομών Ειδικής Αγωγής. Σε συνθήκες κρίσης και δημοσιονομικών πιέσεων, το ΥΠΠΕΘ αύξησε κατά 20% τα Τμήματα Ενταξης και κατά 8% τα Ειδικά Σχολεία. Οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή, για πρώτη φορά, τον Σεπτέμβριο του 2016, έγιναν έγκαιρα, και μάλιστα πριν από τις προσλήψεις στη γενική εκπαίδευση, και ξεπέρασαν σε αριθμό κάθε προηγούμενο σχολικό έτος (10.500 εκπαιδευτικοί το 2016 έναντι 6.300 το 2014). Τριπλασιάσαμε, επίσης, τις προσλήψεις του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού (3.042 άτομα το 2016 έναντι 1.240 το 2014). Νομοθετήθηκαν, ακόμη, μέτρα που κατοχυρώνουν την Ειδική Αγωγή ως αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος, όπως η αναβάθμιση της λειτουργίας των Τμημάτων Ενταξης και η δυνατότητα κινητικότητας των εκπαιδευτικών στη γενική και ειδική εκπαίδευση. Τέλος, αναβαθμίστηκε η παραμελημένη Δευτεροβάθμια Ειδική Εκπαίδευση, με την υιοθέτηση ενός νέου τύπου σχολείου, του Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου-Λυκείου.

Εγιναν πολλά, μένει να γίνουν περισσότερα, τα οποία συνοψίζω σε εννιά συγκεκριμένες προτάσεις εξειδικευμένης πολιτικής για την Ειδική Αγωγή, άλλες από τις οποίες αφορούν τη δράση του υπουργείου Παιδείας, ενώ ορισμένες απαιτούν τη συνεργασία και με άλλα υπουργεία.

Συγκεκριμένα, προτείνεται:

1. Να διευρυνθεί το πλαίσιο ψυχοπαιδαγωγικής υποστήριξης των σχολείων γενικής εκπαίδευσης με τη τοποθέτηση σχολικών ψυχολόγων σε ομάδες σχολείων.

2. Να γενικευθεί το ολοήμερο σχολείο στα ειδικά νηπιαγωγεία και στα ειδικά δημοτικά σχολεία, όπως ήδη έγινε σε όλα τα αντίστοιχα σχολεία γενικής εκπαίδευσης (η πρόταση αυτή βρίσκεται ήδη στο στάδιο της υλοποίησης για τη νέα σχολική χρονιά).

3. Να ανασχεδιαστεί το πρόγραμμα σπουδών όλων των σχολικών δομών ειδικής αγωγής, με σκοπό να αυξηθούν οι δράσεις βιωματικού χαρακτήρα που ενθαρρύνουν τη διερεύνηση και τη μάθηση μέσω της εμπειρίας, αυξάνοντας τον αριθμό των επισκέψεων σε χώρους κοινωνικής και πολιτισμικής αναφοράς.

4. Να διερευνηθεί η ανάγκη ίδρυσης και άλλων Τμημάτων Ενταξης και Ειδικών Σχολείων, ώστε σε κάθε σημείο της χώρας να παρέχεται η δυνατότητα υποστήριξης όλων των μαθητών.

5. Να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση της λειτουργίας των Τμημάτων Ενταξης, με στόχο τη μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των εξειδικευμένων εκπαιδευτικών τους με τους άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου

6. Να σχεδιαστεί από την αρχή το πρόγραμμα σπουδών των Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΕΕΕΕΚ), με στόχο την κάλυψη των πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών.

7. Να υπάρξει προγραμματική συμφωνία του υπουργείου Παιδείας με τον ΕΟΠΥΥ, ώστε εξειδικευμένο προσωπικό (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές) να παρέχει δωρεάν θεραπευτική υποστήριξη των παιδιών που χρήζουν εξατομικευμένης υποστήριξης, τις απογευματινές ώρες πέραν του σχολικού προγράμματος. Η οικονομική και ψυχική επιβάρυνση των οικογενειών αυτών των παιδιών είναι μεγάλη και δεν μπορεί η παροχή αυτών των υπηρεσιών να παρέχεται κατ’ αποκλειστικότητα από ιδιώτες.

8. Σε συνεργασία με τα υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας, να σχεδιαστεί η ανάπτυξη δομών διά βίου εκπαίδευσης και αυτόνομης διαβίωσης των νέων και ενηλίκων με αναπηρία, για τη συνέχιση της κοινωνικής τους δραστηριότητας μετά την αποφοίτησή τους από τα ΕΕΕΕΚ.

9. Σε συνεργασία με τα υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών, να θεσμοθετηθεί πλαίσιο πρώιμης διάγνωσης και έγκαιρης παρέμβασης, γιατί πολλές φορές η καθυστέρηση στη διάγνωση έχει μοιραίες συνέπειες.

* Ο κ. Νίκος Φίλης είναι βουλευτής Α΄ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ, τ. υπουργός Παιδείας.