Δεδομένων  των κλιματολογικών συνθηκών της χώρας μας, ο καύσωνας αποτελεί εποχιακό φαινόμενο κατά τους  θερινούς μήνες, ιδιαίτερα  στις  πόλεις.  Παρότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να διατηρεί σταθερή την θερμοκρασία του, όταν  η  θερμοκρασία του περιβάλλοντος  ξεπεράσει   τα ανεκτά όρια  (από τον ανθρώπινο οργανισμό), και  σε συνέργεια  με άλλους παράγοντες (πχ υγρασία ,άπνοια κλπ), δημιουργούνται  ορισμένες παθολογικές  καταστάσεις ποικίλου βαθμού και βαρύτητας.

    Μία από αυτές  είναι η θερμική εξάντληση  που παρουσιάζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο  με  τα παρακάτω συμπτώματα :  

Δυνατό   πονοκέφαλο, ξηρότητα (στόματος, φάρυγγα, δέρματος), ερυθρότητα προσώπου, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, ζάλη, άφθονο ιδρώτα, πτώση αρτηριακής πίεσης,ναυτία,  εμετοί  και ταχυπαλμία, ψυχρό και υγρό δέρμα και, πολλές φορές, διεσταλμένες κόρες του ματιού. 

   Σε σοβαρότερες   περιπτώσεις  συμβαίνει θερμοπληξία  οπότε  έχουμε : 

   Αυξημένη θερμοκρασία  σώματος (μέχρι 42oC), σπασμούς , διάρροιες ,     απουσία  εφίδρωσης   ακόμα  και κωματώδη  κατάσταση  ή και θάνατο.

    H θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω σοβαρά συμπτώματα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε Νοσηλευτικά Ιδρύματα, όμως οι πρώτες βοήθειες μέχρι την διακομιδή τους σε αυτά (όπως αναφέρονται πιο κάτω) είναι απαραίτητες.

ΤΑ  ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ  ΠΡΟΛΗΨΗ  της εμφάνισης  των συμπτωμάτων  κατά τον καύσωνα  είναι  : 

1. Αποφυγή  έκθεσης   στον ήλιο .  Αποφυγή   χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός, αναζήτηση  σκιερών και δροσερών μερών, χρήση ομπρέλας .

2. Το σπίτι να είναι ερμητικά κλειστό κατά την διάρκεια της ημέρας  , αφού έχει  δροσιστεί και έχει μείνει ανοικτό τις νυχτερινές ώρες.  

3. Να προτιμούνται τα ανοικτόχρωμα  ρούχα  ,  με ανοικτό λαιμό και πορώδες υλικό για να επιτρέπεται ο αερισμός . 

4. Επιβάλλεται η χρήση καπέλου  με υλικό που να βοηθά τον καλό αερισμό του κεφαλιού. 

5. Απαραίτητη η χρήση σκουρόχρωμων ή μαύρων γυαλιών,  που να προστατεύουν τα    μάτια από την αντανάκλαση του ήλιου.

6. Αποφυγή  βαριάς  σωματικής  εργασίας ,ιδιαίτερα σε μέρη  που υπάρχει συγχρόνως ηλιακή ακτινοβολία και υγρασία . Αποφυγή βαδίσματος και τρεξίματος κάτω απ’ τον ήλιο .

7. Πολλά χλιαρά ντους  κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πρόσληψη  άφθονων υγρών,  όπως νερό και φυσικοί χυμοί. Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας (αν δεν διαθέτουν κλιματισμό)  κατά τη διάρκεια υψηλής θερμοκρασίας .

8. Να αποφεύγονται τα  οινοπνευματώδη  ποτά.

9. Η   διατροφή να είναι   ολιγοθερμιδική  και να περιλαμβάνει κυρίως  λαχανικά  και φρούτα, με περιορισμό των λιπαρών.

10. Τα βρέφη και τα παιδιά  να  ντύνονται  ελαφρά, με τα χέρια και τα πόδια  ελεύθερα και να πίνουν συχνά, εκτός  από γάλα, και άλλα υγρά ( όπως χυμούς  ,νερό κλπ ). Επίσης να μην μένουν στον ήλιο μετά το μπάνιο στην θάλασσα ή την πισίνα και να φορούν πάντα καπέλο.

11. Μεγάλη προσοχή στις ομάδες υψηλού κινδύνου   που είναι:  

• Παχύσαρκα άτομα 

• Άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων. ( Εξασφαλίζουμε ένα άτομο για την  καθημερινή τους φροντίδα,  ιδιαίτερα  σε περίπτωση πολύωρης ή πολυήμερης απουσίας μας από το σπίτι ).

• Άτομα με ειδικές ανάγκες και όσοι   πάσχουν από χρόνια νοσήματα  όπως:                                                                                                          

καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες, ηπατοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη  κλπ.

• Άτομα   που   παίρνουν φάρμακα για χρόνια  νοσήματα   όπως :   

 διουρητικά , αντιχοληνεργικά , ψυχοφάρμακα ,αντισυλληπτικά  και ορμονούχα  (συμπεριλαμβάνεται  και  η ινσουλίνη   και τα    αντιδιαβητικά δισκία ) .

    Οι παραπάνω ομάδες υψηλού κινδύνου καλό θα είναι να συμβουλεύονται τον γιατρό τους  για  το ενδεχόμενο  τροποποίησης   της δοσολογίας  φαρμάκων .

ΠΡΩΤΕΣ  ΒΟΗΘΕΙΕΣ   ΣΕ   ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ  ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑΣ

              Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα σε υψηλές θερμοκρασίες , πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα .Μέχρι την διακομιδή τους όμως, ως πρώτες βοήθειες  θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασία του σώματος όπως  :

1. Μεταφορά του θερμόπληκτου χωρίς χρονοτριβή σε μέρος δροσερό ,ευάερο και σκιερό .  Τον ξαπλώνουμε ανάσκελα και απομακρύνουμε όσους συγκεντρώνονται για να μην εμποδίζεται ο αερισμός .

2. Αφαιρούμε  τα περιττά ρούχα και του αερίζουμε το σώμα με οποιοδήποτε πρόχειρο μέσο ( π.χ.  χαρτόνι , βεντάλια κλπ ).

3. Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα ή παγοκύστη  στο μέτωπο, τον τράχηλο ,τις μασχάλες και την βουβωνική περιοχή  .

4. Βρέχουμε το πρόσωπο , το λαιμό ,το στήθος  και όλο το σώμα με κρύο νερό, ή αν είναι δυνατόν , κάνουμε εμβάπτιση στην μπανιέρα με κρύο νερό.

5. Κάνουμε ζωηρές εντριβές στα άκρα ,χέρια και πόδια, με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω. 

6. Δίνουμε να εισπνεύσει ξύδι ,αιθέρα ή αμμωνία, κι αν μπορεί να πιει, δίνουμε άφθονα υγρά με μικρή ποσότητα αλατιού.

7. Αν παρόλα αυτά η κατάσταση είναι πολύ βαριά , πρέπει να κληθεί επειγόντως γιατρός και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο . 

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ  ΜΕΤΡΑ  ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ :

         Οι χώροι εργασίας  πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή έστω  απλούς ανεμιστήρες , κατά προτίμηση  οροφής .

        Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματιστικού τους και για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.

        Οι Δήμοι να συμμετάσχουν στη συνολική προσπάθεια, μεριμνώντας εγκαίρως για την οργάνωση και διάθεση δροσερών, κλιματιζόμενων χώρων και να συμβάλουν στην ενημέρωση του κοινού.

        Τα ΜΜΕ,  σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες να συνδράμουν  στη συνεχή ενημέρωση του κοινού ,για τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης