Ο Πρίγκίπας Κάρολος δοκιμάζει κονιάκ μαζί με μοναχούς και επισκόπους στο περιώνυμο ορθόδοξο μοναστήρι Kovilj, κοντά στο ομώνυμο χωριό της επαρχίας Βοϊβοντίνα, στα βόρεια της Σερβίας. Από την πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του διαδόχου του βρετανικού θρόνου (Μάρτιος 2016) στα δυτικά Βαλκάνια.

Ηταν Δευτέρα 10 Μαΐου 2004 όταν πολυτελής θαλαμηγός γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας προσέγγιζε την αθωνική πολιτεία. Στην προβλήτα ανέμεναν οι άγιοι πατέρες της Μονής Βατοπαιδίου, με σαφείς εντολές να μην αποκαλύψουν το πρόσωπο του υψηλού προσκεκλημένου τους και σαφείς οδηγίες για καμία επισημότητα κατά την υποδοχή. Επρόκειτο για καθαρά ιδιωτική επίσκεψη του υψηλού προσκεκλημένου.

Για τρίτη φορά μέσα σε ένα χρόνο έφτανε στο Περιβόλι της Παναγιάς ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου πρίγκιπας Κάρολος. Η Ελλάδα ετοιμαζόταν να διοργανώσει τους 28ους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Τον Μάιο του 2004 τα μάτια όλου του πλανήτη ήταν στραμμένα πάνω μας, με το ερωτηματικό αν θα καταφέρουμε να είμαστε τελικά έτοιμοι για τη μεγάλη αυτή στιγμή του αθλητισμού. Στην αθωνική πολιτεία, όμως, ο χρόνος κυλούσε στους απόλυτα φυσιολογικούς ρυθμούς. Η προσευχή, η κατάνυξη, η πνευματική ανάταση, η αίσθηση του μέτρου, η γαλήνη, η ιστορία του τόπου και η άγρια ομορφιά του ήταν τα στοιχεία εκείνα που συγκίνησαν τον πρίγκιπα Κάρολο όταν για πρώτη φορά επισκέφτηκε τον Αθω. Ηταν λίγο μετά το τραγικό δυστύχημα στο Παρίσι, που στοίχισε τη ζωή στη σύζυγό του, την πριγκίπισσα Νταϊάνα.

Στο Αγιον Ορος προσέτρεξε ο πρίγκιπας Κάρολος για να μπορέσει να διαχειριστεί την τραγική αυτή στιγμή στη ζωή του. Στο πρόσωπο του ηγούμενου της Μονής Βατοπαιδίου, Εφραίμ, βρήκε τον πνευματικό του πατέρα και έναν εξαιρετικό φίλο.  Ωστόσο η σχέση αυτή έμελλε να δοκιμαστεί μετά την υπόθεση Βατοπαιδίου.

Σύμφωνα με ανθρώπους πολύ κοντά στον πρίγκιπα Κάρολο, οι σχέσεις του πρίγκιπα με την Ορθοδοξία είναι βαθιές και ουσιαστικές. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Highgrove, στο κτήμα του έξω από το Λονδίνο, μια γωνιά του σπιτιού του είναι γεμάτη από βυζαντινές εικόνες, πολλές εκ των οποίων προέρχονται σίγουρα και από το Αγιον Ορος ως δώρα των μοναχών. Μοναχοί που τον γνώρισαν τονίζουν ότι ο πρίγκιπας είναι πολύ κοντά στην ορθόδοξη πίστη και παράδοση, κάτι το οποίο δεν μπορεί να εκφράζει δημόσια λόγω των περιορισμών που απορρέουν εκ της θέσεώς του.

Ως διάδοχος του βρετανικού θρόνου και μετέπειτα βασιλιάς, θα ηγηθεί και της Αγγλικανικής Εκκλησίας, ως αρχηγός της. Αυτό όμως σε τίποτα δεν του απαγορεύει να παραμένει ένθερμος υποστηρικτής των θρησκευτικών ελευθεριών χιλιάδων Βρετανών πολιτών και μια προσωπικότητα που πάντα στηρίζει τον διαθρησκευτικό διάλογο και την ομόνοια μεταξύ αλλοθρήσκων. Εξάλλου, η Αγγλία είναι μια χώρα που έχει αφομοιώσει και ενσωματώσει δεκάδες θρησκείες και πολιτισμούς. Και το έχει κάνει με μεγάλη επιτυχία.

Το Αγιον Ορος για τον πρίγκιπα Κάρολο ενσαρκώνει την ιδεολογία του πρίγκιπα, που έχει να κάνει με το σεβασμό στην ιστορία, την παράδοση, την πνευματικότητα, την αρμονία, την επαφή με τη φύση, με το σεβασμό του περιβάλλοντος και την πίστη στις αρχές της πολυπολιτισμικότητας. Εξάλλου, στο Αγιον Ορος συναντώνται πολλές διαφορετικές ορθόδοξες Εκκλησίες, κάτι που ο πρίγκιπας Κάρολος βρίσκει εξαιρετικά ενδιαφέρον. Η συνύπαρξη μοναχών από τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ελλάδα τόσες εκατοντάδες χρόνια στο Αγιον Ορος είναι ένδειξη πνευματικής αρμονίας. Αρμονία είναι η λέξη που έχει συνδεθεί με τον πρίγκιπα Κάρολο και την προσωπική του φιλοσοφία.

Αυτός είναι και ο τίτλος βιβλίου που έχει εκδώσει. Εκφράζει για τον ίδιο μια ολόκληρη φιλοσοφία, που έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με το μέτρο, τη συμμετρία και κυρίως την αρμονική σχέση που πρέπει να έχουμε με τον κόσμο γύρω μας και κυρίως με το περιβάλλον, που βρίσκεται υπό συνεχή απειλή. Είναι γνωστές οι θέσεις και οι πρωτοβουλίες του πρίγκιπα για τη διάσωση των δασών του Αμαζονίου, του περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, για την αειφορία, τη βιολογική γεωργία και την άποψη ότι οφείλουμε να δίνουμε πίσω στη φύση ό,τι της στερούμε ποικιλοτρόπως.

Η ενασχόληση του πρίγκιπα Καρόλου με την προστασία του περιβάλλοντος εκφράζεται και μέσα από την αγάπη του για όλες τις φυσικές ομορφιές του πλανήτη. Δεινός ζωγράφος ο ίδιος, έχει αποτυπώσει σε πολλά ζωγραφικά του έργα ομορφιές της Ελλάδας και του Αγίου Ορους. Στους μοναχικούς περιπάτους του στα αμέτρητα μονοπάτια της αθωνικής πολιτείας αφουγκράζεται αυτά που η ομορφιά του ανέγγιχτου τοπίου έχει να του υποδηλώσει. Να του ενισχύσει την πίστη ότι ο σεβασμός της φύσης έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο και την καθημερινότητά του.

Παρ’ όλες τις συνεχείς διαψεύσεις του περιβάλλοντος του πρίγκιπα Καρόλου για την πραγματική του σχέση με την Ορθοδοξία, είναι κοινή αντίληψη ότι ο πρίγκιπας έχει μυηθεί σε αυτήν και έχει ασπαστεί σε μεγάλο βαθμό τις πνευματικές της αξίες. Ο μητροπολίτης Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Γρηγόριος διατηρεί στενή σχέση με τον πρίγκιπα Κάρολο και είναι πάντοτε καλεσμένος στις μεγάλες βασιλικές τελετές μαζί με προκαθημένους άλλων Εκκλησιών και δογμάτων.

Ο ίδιος είχε δηλώσει στην εφημερίδα Guardian: «Αυτό που πολλοί αγνοούν είναι ότι η Ορθοδοξία είναι ιστορικά, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βασιλική οικογένεια του Ηνωμένου Βασιλείου». Ο πατέρας του πρίγκιπα Καρόλου, Φίλιππος, γεννήθηκε στην ελληνική βασιλική αυλή από γονείς ορθόδοξους. Ο ίδιος αναγκάστηκε να ασπαστεί το αγγλικανικό δόγμα για να μπορέσει να παντρευτεί τη σημερινή βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου Ελισάβετ. Η γιαγιά του Καρόλου, η πριγκίπισσα Αλίκη της Ελλάδος, έγινε καλόγρια στα τελευταία χρόνια της ζωής της και ίδρυσε δικό της μοναστικό τάγμα στο νησί της Τήνου και στο Νέο Ηράκλειο της Αττικής. Η ίδια υπήρξε βαθύτατα θρησκευόμενο άτομο, με βαθιά πίστη στην Ορθοδοξία.

Ακολούθησε τα βήματα τόσο της πεθεράς της, βασίλισσας Ολγας των Ελλήνων, όσο και της θείας της, μεγάλης δούκισσας Ελισάβετ της Ρωσίας (Ελλα, όπως ήταν πιο γνωστή, της Εσσης-Ντάρμσταντ). Η μεγάλη δούκισσα, καλόγρια και η ίδια, βρήκε μαρτυρικό θάνατο στη Ρωσία κατά το κίνημα των μπολσεβίκων και η ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία το 1981 την ανακήρυξε αγία. Η μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ και η πριγκίπισσα Αλίκη της Ελλάδος είναι θαμμένες, σύμφωνα με τις τελευταίες επιθυμίες τους, στο Λόφο των Ελαιών στα Ιεροσόλυμα. Η πριγκίπισσα Αλίκη, τα τελευταία χρόνια της ζωής της, έζησε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου λέγεται ότι διατηρούσε το δικό της ορθόδοξο παρεκκλήσι. Πέθανε στις 5 Δεκεμβρίου του 1969, όταν ο εγγονός της πρίγκιπας Κάρολος ήταν ήδη 21 ετών. Η επιρροή που άσκησε η πριγκίπισσα Αλίκη στον εγγονό της πρέπει να ήταν σπουδαία, λόγω της ισχυρής προσωπικότητάς της.

Η σχέση με τη Μονή Χιλανδαρίου

Η ουσιαστική και στενή επαφή του πρίγκιπα Καρόλου με τη Μονή Χιλανδαρίου ξεκίνησε όταν τον Μάρτιο του 2004 η συγκεκριμένη μονή επλήγη από καταστρεπτική φωτιά, που κατέκαψε μεγάλο μέρος της. Στις συχνές επισκέψεις του πρίγκιπα αυτό το διάστημα στο Αγιον Ορος έγινε σαφές ότι ο ίδιος ενδιαφέρεται να συνδράμει και να οργανώσει εκδηλώσεις συγκέντρωσης πόρων, μια και το ελληνικό και το σερβικό Δημόσιο αδυνατούσαν να συνδράμουν στην αποκατάσταση του μοναστηριού. Ετσι ξεκίνησε η ιδέα της δημιουργίας μιας οργάνωσης με την επωνυμία «Φίλοι του Αγίου Ορους» στην Αγγλία, με στόχο και την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την αποκατάσταση της μονής και τη διάσωση του μνημειακού πλούτου της αθωνικής πολιτείας.

Πάτρονες της οργάνωσης ετέθησαν τόσο ο πρίγκιπας Κάρολος όσο και ο πατέρας του, πρίγκιπας Φίλιππος. Σε δεξίωση που οργανώθηκε από τον πρίγκιπα Κάρολο, με πάνω από 100 άτομα προσκεκλημένα, από τη σερβική διασπορά και την αγγλική κοινωνία, ξεκίνησε η προσπάθεια για τη συγκέντρωση πόρων, με στόχο την αγορά εξοπλισμού συντήρησης των φορητών εικόνων της μονής.

Ο πρίγκιπας ασχολείται ενεργά με το θέμα της αποκατάστασης της Μονής Χιλανδαρίου από το 2004 έως σήμερα. Τον Μάρτιο του 2016, ο πρίγκιπας, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Καμίλα, επισκέφτηκαν τα δυτικά Βαλκάνια. Κατά την επίσκεψή του στη Σερβία είχε προγραμματισμένη συνάντηση και με τον Πατριάρχη της Σερβίας κ. Ειρηναίο, με τον οποίο συζήτησε διεξοδικά μεταξύ άλλων το θέμα της Μονής Χιλανδαρίου στο Αγιον Ορος και της προσπάθειας που γίνεται για την αποκατάστασή της. Παρών στη συνάντηση ήταν και ο Ελληνας πρέσβης στη Σερβία, κ. Κωσταντίνος Οικονομίδης. Ο ίδιος ο πρίγκιπας είχε διαθέσει το ποσό των 650.000 λιρών για την αποκατάσταση της μονής όταν καταστράφηκε από τη μεγάλη φωτιά του 2004.

Ο Αθως για τον πρίγκιπα είναι σίγουρα το ιδανικό δικό του βασίλειο και αντικατοπτρίζει στα μάτια του όλες εκείνες τις αρχές και τις αξίες με τις οποίες πορεύτηκε στη ζωή του. Τα ενδιαφέροντά του, όπως η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική, η ιστορία, η αγάπη για τους παραδοσιακούς οικισμούς και η μελέτη των παραδόσεων δεκάδων πολιτισμών, η μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος, η πνευματική αναζήτηση μπορούν να καλλιεργηθούν και να αναπτυχθούν σε έναν τόπο όπως το Αγιον Ορος.

Είναι πολύ πιθανό σύντομα ο πρίγκιπας Κάρολος, κάτω από άκρα μυστικότητα, να βρεθεί ξανά στον αγαπημένο του Αθω. Εκεί όπου οι πριγκιπικοί τίτλοι μένουν στην άκρη και η απλότητα της ζωής δεν θυμίζει σε τίποτα τις βασιλικές ανέσεις και συμβάσεις. Εκεί όπου ο άνθρωπος αφήνει τα εγκόσμια και γίνεται ένα με την αψεγάδιαστη ομορφιά της αθωνικής πολιτείας. Εκεί όπου η γαλήνη και η αρμονία κατακλύζουν την ψυχή σου και εκεί όπου η αίσθηση του μέτρου γίνεται τρόπος ζωής. Εκεί είναι που ο Κάρολος νιώθει πραγματικά ελεύθερος.

kathimerini