Οταν η Αγκελα Μέρκελ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διεκδικήσει την τέταρτη κατά σειρά θητεία της στη γερμανική καγκελαρία, έμοιαζε αήττητη. Αυτό όμως ήταν πριν από τρεις εβδομάδες κι ενώ φαινόταν έτοιμη να ισοφαρίσει το ρεκόρ του Χέλμουτ Κολ ως του μακροβιότερου καγκελαρίου της χώρας, αλλά σήμερα τίποτα δεν είναι βέβαιο. Γιατί έκτοτε μια περιφερειακή φιγούρα από το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, ο Μάρτιν Σουλτς, εισήλθε στην κούρσα και άλλαξε την προδιαγεγραμμένη έκβασή της.

Σε διάστημα λίγων ημερών, επέδρασε σαν καταλύτης στις δημοσκοπήσεις και κατάφερε να πλησιάσει την καγκελάριο σε απόσταση αναπνοής. Συγκεντρώνει υψηλότερα ποσοστά σε επίπεδο αξιοπιστίας και δημοτικότητας. Ξαφνικά διεξάγεται μια αληθινή προεκλογική εκστρατεία στη χώρα ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου και οι Γερμανοί δοξάζουν τον Θεό, επισημαίνει σε εκτενή ανάλυσή του το περιοδικό Foreign Policy.

Ο μέσος Γερμανός ξέρει τον Σουλτς, τον 62χρονο καραφλό γενειοφόρο από τη Ρηνανία με τα βαρετά μεταλλικά γυαλιά, κυρίως από την τηλεόραση και τις εμφανίσεις του στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου έχτισε την καριέρα του. Πράγματι ολόκληρο το βιογραφικό του είναι ανορθόδοξο: ο Σουλτς είναι ο νεότερος γιος μιας καθολικής εργατικής οικογένειας πέντε παιδιών από την επαρχία Βίρσελεν, λίγα χιλιόμετρα από τα ολλανδικά και τα βελγικά σύνορα. Εγκατέλειψε ένα από τα καλά γυμνάσια της χώρας για να αποτολμήσει σταδιοδρομία επαγγελματία ποδοσφαιριστή. Ηταν αμυντικός, αλλά οι φιλοδοξίες του ανατράπηκαν μετά τον τραυματισμό του στο γόνατο. Οι ήττες του και οι δαίμονές του τον οδήγησαν στην κατάχρηση αλκοόλ.

Κατάφερε όμως να ανασυγκροτηθεί, έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος και παρέμεινε στον θώκο επί μία δεκαετία προτού εξασφαλίσει μια έδρα στην Ευρωβουλή. Οι Σοσιαλδημοκράτες της Ρηνανίας είχαν ήδη διαγνώσει κάτι ιδιαίτερο όταν τον πήραν από το Βίρσελεν και τον τοποθέτησαν στην κεντρική πολιτική σκηνή των Βρυξελλών. Εκείνη την περίοδο το Ευρωκοινοβούλιο είχε ελάχιστη προβολή. Ο Σουλτς όμως βγήκε για λίγο από την αφάνεια το 2003, όταν συγκρούστηκε με τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος ήταν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Δεν ήταν τόσο αυτό που είπε ο ίδιος στον Μπερλουσκόνι όσο η απάντηση που του έδωσε. «Ξέρω έναν άνθρωπο στην Ιταλία που είναι παραγωγός μιας ταινίας για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Θα ήθελα να σας προτείνω για τον ρόλο του αρχηγού. Θα ήσασταν ιδανικός». Πέρα από αυτό όμως ο Σουλτς παρέμενε μάλλον άγνωστος στο εσωτερικό της Γερμανίας. Το 2014 οδήγησε τους Ευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες στη δεύτερη θέση και χρίστηκε πρόεδρός τους.

Με συνηθισμένο επίθετο

Η άφιξή του στη Γερμανία ήταν τόσο ξαφνική επειδή το κόμμα του διέθετε ήδη έναν υποψήφιο καγκελάριο, τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Υπό την ηγεσία του, όμως, το κόμμα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και στις αρχές του 2017 είχε βυθιστεί στο 20%. Σε επίπεδο προσωπικότητας, ο Σουλτς είναι ο «αντι-Μέρκελ». Είναι σόουμαν, λαϊκός, παραστατικός, με έντονη ενσυναίσθηση. Πάνω από όλα είναι πρώην αθλητής, πατέρας δυο παιδιών, «ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας». Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχουν χιλιάδες «Μάρτιν Σουλτς» στη Γερμανία, με δεδομένο ότι το επίθετο Σουλτς είναι από τα πλέον συνηθισμένα επίθετα.

Σε αντίθεση με την πάντοτε εγκρατή, εγκεφαλική Μέρκελ, ο Σουλτς λέει ανοικτά τη γνώμη του. Παράδειγμα, η υπομονετική απάντηση της Μέρκελ στον πρόεδρο Τραμπ, που ήταν χαρακτηριστική του ύφους της και στην οποία θύμισε τα ατομικά δικαιώματα και τη Συνθήκη της Γενεύης. Αντιθέτως, ο Σουλτς τον χαρακτήρισε ανεύθυνο, απειλή για την δημοκρατία και κατέληξε: «Ο Τραμπ δεν είναι μόνο πρόβλημα για την Ε.Ε. αλλά για ολόκληρο τον κόσμο». Η ενέργεια του Σουλτς είναι ένας ακόμη παράγοντας που τον ξεχωρίζει από τη Μέρκελ στο τέλος της τρίτης κατά σειράς θητείας της. «Ο Σουλτς είναι σκέτη αδρεναλίνη σε σύγκριση με τη Μέρκελ», ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος. Μετά τη θλιβερή παραίτηση του Γκάμπριελ στο Βίλι Μπραντ Χάους, την έδρα των Σοσιαλδημοκρατών στο Βερολίνο, ο Σουλτς όρμηξε στη σκηνή, ενθουσιασμένος στην προοπτική αναμέτρησής του με τη Μέρκελ και επικράτησής του προκειμένου τελικά να γίνει καγκελάριος. Ηταν λες και όλη τη ζωή του περίμενε ακριβώς αυτήν την ευκαιρία.

Η στρατηγική του Σουλτς δεν είναι να επιτεθεί ευθέως εναντίον της Μέρκελ. Αυτό το κάνει η Ακροδεξιά, με την Εναλλακτική για τη Γερμανία. Ο Σουλτς λέει ότι θέλει να κάνει τα πράγματα διαφορετικά, αλλά όχι και τόσο. Οι Γερμανοί ψηφοφόροι είναι συντηρητικοί και, παρόλο που η Μέρκελ δεν αποτελεί κάτι νέο, οι περισσότεροι Γερμανοί την εμπιστεύονται.

Αλλωστε, ο Σουλτς και η Μέρκελ είναι πιθανό να κληθούν να συγκυβερνήσουν και πάλι. Ολα τα σημάδια συγκλίνουν στην ανανέωση του μεγάλου συνασπισμού, εξέλιξη που θα ήταν μάλλον θετική. Παρόλο που ο Σουλτς παρουσιάζεται ως αντι-Μέρκελ, ελάχιστα αποκλίνει από τις κεντρώες θέσεις της στην πολιτική.

reuters