Συνήθως, ο πόνος στην μέση μας προκαλεί μια ανησυχία, ενδεχομένως λόγο της πολυπλοκότητας αλλά και της σημασίας της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα πολύ συχνά ο πόνος στην μέση να συνδέεται με αισθήματα έντονης ανησυχίας και δυσφορίας καθώς και με μειωμένη αντοχή και υπομονή για την διαχείρισή του. 

Υπολογίζεται  πως οι περισσότεροι άνθρωποι (το 84% παγκοσμίως) έχουν βιώσει ή θα βιώσουν κάποια στιγμή, πόνο στην μέση. Ο πόνος αυτός μπορεί να είναι αρκετά επώδυνος και ανησυχητικός αλλά σπανίως είναι επικίνδυνος.  Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν σχετικά γρήγορα και πολλοί δεν θα χρειαστεί καν να αναζητήσουν βοήθεια ή θεραπεία. 

Οι πιθανότητες να βιώσει κάποιος πόνο είναι ανεξάρτητες από την ηλικία και εμφανίζονται με την ίδια συχνότητα σε όλους. Όπως επίσης η αίσθηση του πόνου δεν μεταβάλλεται καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει ηλικιακά. Επομένως δεν θα πρέπει να θεωρείται αποτέλεσμα της γήρανσης.

Είναι γνωστός μύθος η αντίληψη πως η σπονδυλική στήλη είναι ευάλωτη σε τραυματισμούς και χρειάζεται προστασία. Αντιθέτως όμως, ο μύθος αυτός μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες συνέπειες όπως εντονότερα και πιο επίμονα συμπτώματα. Για παράδειγμα, υπάρχουν άνθρωποι που υιοθετούν ένα τρόπο ζωής που δεν περιλαμβάνει κινήσεις στη σπονδυλική στήλη, όπως το σκύψιμο, με τη σκέψη ότι μπορεί να πονέσουν ή να δημιουργήσουν κάποιο πρόβλημα. Η σπονδυλική στήλη όμως, είναι μια στιβαρή δομή η οποία δύσκολα τραυματίζεται. Όσο περισσότερο προσπαθεί κάποιος να προστατευτεί από ενδεχόμενο τραυματισμό, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να τον πάθει. 

Να μην ξεχνάμε ότι η πιο συχνή αιτία πόνου στη μέση είναι η στάση μας. Η περιοχή της οσφύς δέχεται πολύ μεγαλύτερες πιέσεις όταν καθόμαστε ή όταν παραμένουμε όρθιοι για πολύ ώρα σε μια θέση παρά όταν σηκωθούμε, κινηθούμε ή χοροπηδήσουμε. 

Η μέση μας, έχει σχεδιαστεί για επικύψεις και άρση βαρών. Κάποτε το μοναδικό εργαλείο του ανθρώπου για την επιβίωση του ήταν το σώμα του. Όπως και άλλα μέρη του σώματος (π.χ. γόνατο) έτσι και η δομή της σπονδυλικής στήλης είναι σχεδιασμένη για να κινείται και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ενέργειες. Για παράδειγμα, ένας αγρότης που σηκώνει βαριά τσουβάλια, με μια πρώτη σκέψη θα λέγαμε ότι θα πρέπει να πονάει πολύ στη μέση. Αυτό όμως δεν συμβαίνει καθώς το σώμα έχει προσαρμοστεί σε αυτές τις συνθήκες. Τώρα, εάν κάποιος που δεν ασχολείται με αυτήν την εργασία προσπαθήσει να την εκτελέσει μάλλον έχει περισσότερες πιθανότητες να πονέσει η μέση του. 

Τίποτα δεν απαγορεύεται, όλες οι κινήσεις είναι επιτρεπτές. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Εάν κάποιος θέλει να σκύψει για να δέσει τα κορδόνια του ή να σηκώσει ένα αντικείμενο από το έδαφος, δεν είναι απαραίτητο να κάνει ένα βαθύ κάθισμα ή να γονατίσει. 

Συχνά, υπάρχει η πεποίθηση πως σε περίπτωση πόνου στη μέση ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η ακινησία.  Ενδεχομένως  η ξεκούραση να προκαλέσει μια παροδική ανακούφιση από τον πόνο, αλλά η παρατεταμένη αδράνεια έχει τα αντίθετα αποτελέσματα και σχετίζεται με εντονότερους πόνους, δυσκαμψία και κατ’ επέκταση μακρά απουσία από τις καθημερινές δραστηριότητες. 

Εν αντιθέσει με την κοινή γνώμη, η κίνηση, η άσκηση και η κάθε μορφής δραστηριότητα βοηθά στο να μειωθεί ο πόνος στην μέση.  Ειδικότερα εάν πρόκειται για μια μορφή δραστηριότητας που είναι ευχάριστη όπως για παράδειγμα το περπάτημα, το τρέξιμο , ο χορός , η κηπουρική κ.α. 

Η ζώνη στη μέση, που πολλοί χρησιμοποιούν προληπτικά, μακροχρόνια έχει αντίθετα αποτελέσματα στην προσαρμογή των μυών της περιοχής. Μετά από ένα εύλογο διάστημα,  οι άνθρωποι που την φορούν, εξαρτώνται από αυτήν καθώς εάν επιχειρήσουν να την βγάλουν, ο πόνος στη μέση αυξάνεται με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.  Σαφώς και υπάρχουν περιπτώσεις που η ζώνη στη μέση είναι απαραίτητη μετά την παρότρυνση του γιατρού.  

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως ο έντονος πόνος στη μέση  που δεν υποχωρεί χρειάζεται μια ΄΄δυνατή΄΄ φαρμακευτική αγωγή.  Για κάποιες περιπτώσεις, συνεχούς ασταμάτητου πόνου στη μέση αυτό δεν είναι λάθος, αλλά σίγουρα αυτό το γνωρίζει και το κρίνει καλύτερα ο γιατρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις, και υπό προϋποθέσεις, ένα απλό παυσίπονο μπορεί να βοηθήσει. 

Ο πόνος στη μέση, σημαίνει σίγουρα ότι υπάρχει κάποιος τραυματισμός στη περιοχή. ‘Η μήπως όχι; Είναι εύκολο κάποιος να σκεφτεί πως ο πόνος προκαλείται από έναν τραυματισμό.  Μερικές ενοχλήσεις μπορεί να σχετίζονται με αιφνίδιες απότομες κινήσεις ή με μια επαναλαμβανόμενη δύσκολη δραστηριότητα, αλλά  γνωρίζουμε επίσης ότι η ένταση και η αίσθηση του πόνου, μπορεί να προκληθεί ή να επηρεαστεί και από άλλους παράγοντες:  

- Σωματικούς παράγοντες (προφύλαξη της μέσης , αποφυγή κινήσεων )

- Ψυχολογικούς (φόβος τραυματισμού, πόνος - η μη καλυτέρευση του ,κακή διάθεση)

- Κατάσταση της παρούσας υγείας ( συνεχής κούραση- άδειες μπαταρίες)

- Τρόπος ζωής ( προβλήματα ύπνου ,χαμηλά επίπεδα άσκησης)

- Κοινωνικοί (κακές εργασιακές ή οικογενειακές σχέσεις, στρεσογόνοι παράγοντες)

Αυτό σημαίνει ότι η αίσθηση και η ένταση του πόνου στη μέση δεν είναι ανάλογη της καταπόνησης. Σε πολλούς ανθρώπους έχει συμβεί οι ενοχλήσεις στην μέση να πυροδοτηθούν από απλές κινήσεις, όπως το ντύσιμο ή η μετακίνηση ενός αντικειμένου.

Ο πόνος έφυγε, το πρόβλημα λύθηκε. Όχι ακριβώς. Με τόσες παρανοήσεις και μύθους γύρω από τον πόνο της σπονδυλικής στήλης, είναι δύσκολο αλλά απαραίτητο, να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για όλα αυτά τα θέματα. Η κατανόηση της φυσιολογίας του πόνου, βελτιώνει την διαχείρισή του. 

Οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν βασικές πληροφορίες και αρκετές φορές οι πληροφορίες που γνωρίζουν δεν είναι σωστές. Η αίσθηση του πόνου στην μέση είναι μοναδική για τον καθένα και συντελούν πολλοί παράγοντες σε αυτό. Επειδή λοιπόν έχει μια πολυπαραγοντική φύση αρκετές θεραπείες μακροπρόθεσμα δεν επιδρούν το ίδιο σε όλους.

Θεραπείες που αποσκοπούν στη μείωση του πόνου απλά, μειώνουν τα συμπτώματα. Η αιτία των συμπτωμάτων παραμένει. Έτσι λοιπόν , κάποιος που βιώνει πόνο στη μέση θα πρέπει να σκεφτεί εάν θέλει απλά να ανακουφιστεί από το πόνο του παροδικά ή να μάθει πως να τον διαχειριστεί και να απαλλαγεί μια και καλή.  

Σαββάκης Γιάννης

Φυσιοθεραπευτής, MSc, CMP

kinesthisis.gr