«Θα ήθελα να επανέλθω στο θέμα της έγκαιρης και συστηματικής υλοποίησης ολοκληρωμένων προγραμμάτων διαχείρισης κουνουπιών στην περιοχή ευθύνης σας, δεδομένων μάλιστα και των υψηλών θερμοκρασιών που καταγράφηκαν κατά τους χειμερινούς μήνες και αναμένονται να συνεχισθούν κατά τους εαρινούς μήνες, που μπορεί να συντελέσουν σε πιο γρήγορη έναρξη της περιόδου κυκλοφορίας των κουνουπιών και σε αυξημένους πληθυσμούς αυτών». Με αυτό τον τρόπο ξεκινά την επιστολή του προς τις περιφέρειες όλης της χώρας και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας στα μέσα του προηγούμενου μήνα ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΕΛΠΝΟ, κ. Αθανάσιος Γιαννόπουλος. Ο λόγος της ανησυχίας δεν είναι καθόλου αμελητέος: «Νοσήματα, όπως π.χ. η ελονοσία, ο Δάγκειος πυρετός, η νόσος Chikungunya, η νόσος Zika κ.ά. οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς που μεταδίδονται στους ανθρώπους κυρίως με το τσίμπημα από μολυσμένα κουνούπια», αναφέρεται στην επιστολή, σημειώνοντας πως καταστάσεις «μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω τοπική εξάπλωση των νοσημάτων αυτών».

Σύμφωνα με στελέχη του ΚΕΕΛΠΝΟ, η παρουσία πλέον στη χώρα μας του ασιατικού κουνουπιού «τίγρης» (επιστημονική ονομασία Aedes Albopictus) καθιστά υπαρκτό τον κίνδυνο μετάδοσης ιών, όπως του Δάγκειου πυρετού, Chikungunya και Zika. Μάλιστα, το ΚΕΕΛΠΝΟ προειδοποιεί πως «ιδιαιτέρως σε περιοχές που υποδέχονται και φιλοξενούν μετανάστες–πρόσφυγες η υλοποίηση αποτελεσματικών προγραμμάτων διαχείρισης κουνουπιών και η εντατικοποίησή τους θα πρέπει να αναδειχθεί σε θέμα υψηλής προτεραιότητας»! Η προειδοποίηση αυτή δεν σχετίζεται με τη μεταφορά και είσοδο στην Ελλάδα των επικίνδυνων αυτών ασθενειών (καθώς η περίοδος επώασής τους είναι μικρότερη των 14 ημερών και οι πρόσφυγες ταξιδεύουν πολύ περισσότερες μέρες πριν φτάσουν στη χώρα μας), αλλά κυρίως με το γεγονός πως οι πληθυσμοί των προσφύγων είναι πιο ευάλωτοι και ευπαθείς, σε χώρους με κακές συνθήκες υγιεινής και με μεγάλες συγκεντρώσεις κόσμου.

Από την πλευρά του ΚΕΕΛΠΝΟ υπογραμμίζεται η ανάγκη μέτρων πρόληψης, με βασικό στοιχείο την προσπάθεια έγκαιρης καταπολέμησης της πληθυσμιακής ανάπτυξης των κουνουπιών – διαβιβαστών των ασθενειών, με ειδικό στόχο την διαμόρφωση μιας ασπίδας προστασίας ενάντια στην εμφάνιση του ιού Zika. Ειδικά για τις περιοχές υποδοχής και στους χώρους φιλοξενίας προσφύγων «κρίνεται άκρως απαραίτητη η διασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης, ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης απορριμμάτων».

Ο ρόλος των περιφερειών

Από την πλευρά των περισσότερων περιφερειών υπάρχει ευαισθητοποίηση φέτος και έγκαιρη κινητοποίηση, λόγω και των αυξημένων θερμοκρασιών, που δημιούργησαν συνθήκες πρώιμης εκκόλαψης των προνυμφών. Σύμφωνα με την εικόνα που μας έδωσαν στελέχη των αντίστοιχων υπηρεσιών μεγάλων περιφερειών, φέτος τα προγράμματα ψεκασμών ξεκίνησαν, στις περισσότερες περιπτώσεις, έγκαιρα και διενεργούνται αξιόπιστα. Στην Περιφέρεια Αττικής επίγειοι και εναέριοι ψεκασμοί ξεκίνησαν από τον Μάρτιο κιόλας, ενώ προχώρησε και σε ψεκασμό των στάσιμων υδάτων στις δεξαμενές και τις τεχνητές λίμνες του ΟΑΚΑ, οι οποίες είχαν να ψεκαστούν εδώ και 12 έτη. Οπως σημειώνουν στην «Κ» στελέχη της Περιφέρειας έχουν ήδη προχωρήσει οι ψεκασμοί σε όλα τα ρέματα, με χρήση βιολογικών σκευασμάτων, ασφαλών για τον άνθρωπο και το οικοσύστημα. Επίσης, καταγράφηκαν δημόσιοι χώροι που δεν καλύπτονται από δήμους, έτσι προέκυψε και η παρέμβαση στο Ολυμπιακό συγκρότημα της Καλογρέζας. Από τα τέλη Μαρτίου ξεκίνησαν και στη συνέχεια εντατικοποιήθηκαν οι δράσεις για την καταπολέμηση κουνουπιών στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, έτσι ώστε να θωρακιστεί η περιοχή έναντι των κινδύνων που διακινούνται με τα κουνούπια και έχουν να κάνουν με τον ιό του Δυτικού Νείλου, την οζώδη δερματίτιδα των βοοειδών και τον ιό Ζίκα κ.λπ.

Νωρίτερα –ευλόγως γιατί– από κάθε άλλη χρονιά ξεκίνησε φέτος το πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με προτεραιότητα τους χώρους παραμονής πληθυσμών προσφύγων και μεταναστών. Καθώς το πρόγραμμα ψεκασμών είναι διετές (2015-2016) δεν υπήρξε φέτος καθυστέρηση λόγω διαγωνισμών. Ηδη έχουν γίνει παρεμβάσεις για την καταπολέμηση των κουνουπιών στην Ειδομένη και σε άλλους χώρους συγκέντρωσης προσφύγων.