Αμέσως μετά το Πάσχα αναλαμβάνουν δράση οι εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, ενεργοποιώντας και επίσημα για πρώτη φορά πρωτοβουλίες κουρέματος οφειλών. «Ο περιορισμός της οφειλής», όπως επισήμως θα διατυπώνεται η πρόταση «κουρέματος» κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που θα υπάρχει με τους δανειολήπτες, θα επιστρατεύεται σε εκείνες τις περιπτώσεις οφειλετών που κατόπιν αξιολόγησης της οικονομικής τους κατάστασης διαπιστώνεται ότι αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Στα νέα εργαλεία που επιστρατεύονται είναι επίσης η προσαρμογή της οφειλής στην περίπτωση ενός στεγαστικού δανείου με βάση την εμπορική αξία του ακινήτου, σε μια προσπάθεια όχι μόνο να μειωθεί η δόση του δανείου, αλλά και να εξορθολογιστεί η οφειλή, δίνοντας κίνητρο στους δανειολήπτες να αποπληρώσουν το δάνειό τους. Πρόκειται για μια πρακτική που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στη χώρα μας και συνιστά ουσιαστικά έμμεσο κούρεμα, αφού το δάνειο «παρακολουθεί»την υποτίμηση της αξίας του ακινήτου. Οι δύο εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων που έχουν αδειοδοτηθεί πρόσφατα από την Τράπεζα της Ελλάδος, η Cepal και η FPS, αναλαμβάνουν δάνεια των τραπεζών Alpha και Eurobank, με προοπτική ωστόσο να διαχειριστούν και δάνεια άλλων τραπεζών.Το μοντέλο λειτουργίας των νέων εταιρειών είναι πιο διευρυμένο του μοντέλου λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών, το θεσμικό πλαίσιο για τις οποίες είναι πιο περιοριστικό και οι λύσεις ρύθμισης που προτείνουν είναι κυρίως βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. Αν και οι κανόνες για την επικοινωνία με τους δανειολήπτες δεν διαφέρουν από αυτούς που εφαρμόζουν οι εισπρακτικές εταιρείες, οι νέες εταιρείες διαχείρισης εξοπλίζονται με πιο ενεργητικά εργαλεία.

Συναίνεση για εκποίηση

Η Cepal, που αποτελεί σύμπραξη της ισπανικής πρώην Aktua και της Alpha Bank, εισάγει το ισπανικό μοντέλο λειτουργίας με πιο καινοτόμες πρακτικές, όπως η μεσολάβηση, με τη συναίνεση του δανειολήπτη, για την πώληση του ακινήτου. Για τον σκοπό αυτόν η νέα εταιρεία θα αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο συνεργασίας με μεσίτες, μέσω των οποίων θα μπορεί να πουλήσει το προσημειωμένο ακίνητο, διευκολύνοντας τον οφειλέτη στην αναζήτηση αγοραστή. Το περιεχόμενο των ρυθμίσεων που θα προτείνουν οι εταιρείες διαχείρισης είναι συνάρτηση της κατηγορίας του δανειακού χαρτοφυλακίου που αναλαμβάνουν να διαχειριστούν.

Στην περίπτωση της Cepal, τα δάνεια που μεταβιβάζονται είναι κυρίως δάνεια που έχουν καταγγελθεί και προέρχονται και από τις τρεις κατηγορίες, δηλαδή στεγαστικά, καταναλωτικά και μικρά επιχειρηματικά. Με δεδομένο ότι τα δάνεια αυτά είναι σε βαθιά καθυστέρηση, οι δυνατότητες που δίνονται στην εταιρεία διαχείρισης σε σχέση με το προτεινόμενο κούρεμα είναι μεγαλύτερες, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι συνάρτηση της εισοδηματικής και περιουσιακής κατάστασης του δανειολήπτη. Ο περιορισμός της οφειλής θα πρέπει να τεκμηριώνεται από την αδυναμία του οφειλέτη να ανταποκριθεί και μπορεί να φτάσει ακόμη και το 50%, μόνο όμως όταν η οικονομική του κατάσταση το επιβάλλει. Η Cepal αναμένεται σταδιακά μέσα στο 2017 να απασχολεί 200 άτομα και από το συνολικό χαρτοφυλάκιο των 11 δισ. ευρώ που θα μεταφερθεί σταδιακά προς διαχείριση, τα 4 δισ. ευρώ θα είναι εντός του έτους.

Με 800 άτομα προσωπικό

Δυναμικά στη διαχείριση «κόκκινων» δανείων μπαίνει και η FPS, θυγατρική της Eurobank, η οποία θα λειτουργήσει με 800 άτομα προσωπικό και στόχο να αναλάβει το συνολικό χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τον τομέα λιανικής της τράπεζας, ύψους 15 δισ. ευρώ, ενώ τόσο η FPS όσο και η Cepal. Οι εταιρείες διαχείρισης υποχρεούνται να τηρούν τους κανόνες του Κώδικα Δεοντολογίας που έχουν υιοθετήσει ούτως ή άλλως οι τράπεζες από το 2015, αλλά, με δεδομένο ότι οι κανόνες του Κώδικα έχουν ήδη εφαρμοστεί για το χαρτοφυλάκιο που θα μεταφερθεί, είναι σαφές ότι δεν θα υπάρξει χαμένος χρόνος στο μεσοδιάστημα. Η δραστηριοποίησή τους θα αποτελέσει και ένα πρώτο crash test για τη συμβολή τους στη μείωση των «κόκκινων» δανείων, το ύψος των οποίων αποτελεί ένα από τα βασικότερα προβλήματα για τις τράπεζες και φυσικά για τους ίδια τα νοικοκυριά, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις. Από την πλευρά τους, οι τράπεζες έχουν προχωρήσει ήδη στο ξεκαθάρισμα του χαρτοφυλακίου τους, έχοντας εντοπίσει εκείνους που είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές, αλλά και εκείνους που χαρακτηρίζονται μη συνεργάσιμοι. Τα αναγκαστικά μέτρα, δηλαδή οι δικαστικές ενέργειες που περιλαμβάνουν και τους πλειστηριασμούς, θα ξεκινήσουν από την κατηγορία των μη συνεργάσιμων οφειλετών και φυσικά από αυτούς που αποδεδειγμένα επιβεβαιώνεται ότι, ενώ μπορούν, αποφεύγουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.