Η Κρήτη, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις. Η θεμελίωση μιας βιώσιμης και πράσινης στρατηγικής βρίσκεται στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων που αναπτύσσονται σε διάφορα επίπεδα: Πολιτεία, Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ιδιωτικός τομέας. Όλοι οι  συντελεστές τους επενδύουν στις ευκαιρίες, στις προκλήσεις και στις προοπτικές που διανοίγονται. Το βέβαιο είναι πως τα αναπτυξιακά αποθέματα του νησιού ενισχύουν περαιτέρω την αυθυπαρξία του, καθιστώντας το δυναμικό και ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. 

Το μήνυμα που εξέπεμψαν τόσο το Αναπτυξιακό Περιφερειακό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο όσο και το Συνέδριο με θέμα «Καθαρή ενέργεια για όλα τα ευρωπαϊκά νησιά» που διοργανώθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2017 στα Χανιά με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν ότι η Κρήτη διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις να κινηθεί στον αστερισμό της αειφόρου ανάπτυξης.

Τη δυνατότητα αυτή επεσήμανε και ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας ο οποίος μίλησε και στα δύο Συνέδρια, προτάσσοντας την αναγκαιότητα μιας στρατηγικής που θα εδράζεται στην αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρονται σε όλους τους καίριους τομείς της παραγωγικής, οικονομικής, τουριστικής, επιχειρηματικής και ενεργειακής δραστηριότητας. Σε ανάλογο κλίμα κινήθηκαν και οι ομιλίες του Περιφερειάρχη κ. Σταύρου Αρναουτάκη, ο οποίος υποστήριξε ότι το έλλειμμα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουμε επιτάσσει να υιοθετήσουμε και να υλοποιήσουμε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, εγκαταλείποντας τις συνταγές του παρελθόντος.

Εξαιρετικά σημαντική για την Κρήτη υπήρξε η πρωτοβουλία της Commission να θέσει στη δημόσια ατζέντα τη σημασία της καθαρής ενέργειας. Όπως ήταν φυσικό, η νέα ενεργειακή στρατηγική  του νησιού αναδείχθηκε σε καίρια προτεραιότητα.

Μιλώντας για το συγκεκριμένο ζήτημα, ο κ. Αρναουτάκης τόνισε πως η ενεργειακή στρατηγική της Περιφέρειας υπαγορεύεται από την προσέλκυση επενδύσεων και την εφαρμογή καινοτόμων λύσεων στην τοπική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην αποθήκευση, καθώς και στις διασυνδέσεις των νησιών μέσω ενεργειακών δικτύων.

Στο ενεργειακό μέλλον της Κρήτης εστίασε την ομιλία του και ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Dominique Ristori, επισημαίνοντας ότι όλες οι μορφές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης και της αντλησοταμίευσης, αποτελούν προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα νησιά της. 

Σχολιάζοντας, μάλιστα, τις επιμέρους μεθόδους αποθήκευσης και τις ενδεχόμενες εισαγωγές μπαταριών από ασιατικές χώρες, υπογράμμισε ότι το ισοζύγιο πληρωμών της Ε.Ε. δεν επιτρέπει να γίνονται μόνο εισαγωγές από την Ασία αλλά θα πρέπει να υπάρχει και αυξημένη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στο ζήτημα της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Σε αυτό το σημείο αξίζει αν σημειωθεί ότι τα ειδικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας της επιτρέπουν να επιτύχει την μαζική αποθήκευση ενέργειας με φυσικό τρόπο, χωρίς εισαγωγές μπαταριών, και με τεράστια εγχώρια προστιθέμενη αξία, η οποία συμβάλλει ριζικά στην αύξηση της απασχόλησης, αλλά και στην εξασφάλιση «καθαρής» ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς εξάρτηση από ρυπογόνα καύσιμα.  

Επιπλέον, όπως υποστήριξαν στελέχη της Commission που συμμετείχαν στο Συνέδριο των Χανίων, θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερις φορές τα διαπιστωμένα παγκοσμίως αποθέματα πρώτων υλών για να καλύψουν την παραγωγή των μπαταριών. Συνεπώς η ανάπτυξη της αντλησοταμίευσης, είτε μέσω νέων έργων είτε με τη μετατροπή των υφιστάμενων υδροηλεκτρικών σε αναστρέψιμες μονάδες, καθίσταται μονόδρομος για την Ευρώπη και τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα. 

Στην Κρήτη δρομολογούνται ήδη προτάσεις και έργα που εναρμονίζονται πλήρως με την ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική για την αποθήκευση ενέργειας.Τα έργα αυτά ανοίγουν νέους δρόμους για μια βιώσιμη πράσινη ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα το νησί έχει όλες τις δυνατότητες να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Εξ ου και το επενδυτικό ενδιαφέρον φαίνεται να είναι εξαιρετικά μεγάλο.

Ένα από τα πλέον ώριμα έργα είναι ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου, το μεγαλύτερο υβριδικό έργο παγκοσμίως. Αποτελεί πρότυπο και πρωτοποριακό έργο στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών και της αποθήκευσης Ενέργειας. 

Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση συνολικής αξίας άνω των 277 εκατ. ευρώ, με εγχώρια προστιθέμενη αξία άνω του 70% που θα δημιουργήσει περισσότερες από 1.000 θέσεις εργασίας κατά την ανάπτυξή της και τουλάχιστον 50 μόνιμες θέσεις κατά την περίοδο της λειτουργίας της. 

Ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς συνεργασίας Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης – ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ). Ενσαρκώνει μια στρατηγική για τη βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη, που στηρίζεται σε επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Ταυτόχρονα θωρακίζει ενεργειακά την Κρήτη κι εναρμονίζεται πλήρως με τον σχεδιασμό για την ενεργειακή της διασύνδεση με την ηπειρωτική χώρα.

Στον Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου αναφέρθηκε και ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Αρναουτάκης, μιλώντας στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα Χανιά, χαρακτηρίζοντάς το πρωτοπόρο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η παρέμβαση του Δημάρχου Σητείας και Προέδρου του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας (ΟΑΣ) κ. Θεόδωρου Πατεράκη, ο οποίος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η πρώτη ανεμογεννήτρια στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην περιοχή του. Απευθυνόμενος δε στους παρόντες υπουργούς, που μίλησαν στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Κρήτης κ.κ. Γιώργο Σταθάκη και Σωκράτη Φάμελο,  τους ζήτησε να παράσχουν ουσιαστική πολιτική στήριξη στα αναπτυξιακά και ενεργειακά έργα μακράς πνοής για την Κρήτη, εκπέμποντας καθαρά μηνύματα για την αξία και τη σημασία, καθώς και για το οικονομικό όφελος που αυτά επιφέρουν στην περιοχή και στους κατοίκους.

Φαίνεται πλέον καθαρά πως στο νέο κύμα ανάπτυξης η Κρήτη έχει τον δικό της πρωταγωνιστικό ρόλο. Δεν αποτελεί μόνο ναυαρχίδα του τουριστικού προϊόντος, αλλά αναδεικνύεται και σε ενεργειακό κόμβο, αποδίδοντας πολλαπλά οφέλη σε όλες τις περιφερειακές της ενότητες, αλλά και στους πολίτες.

Γιάννης Χοχλακάκης