Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της τουρκικής διπλωματίας, λίγους μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Σχεδόν σε καθημερινή βάση, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιεί τοποθετήσεις οι οποίες αφορούν την τουρκική εξωτερική πολιτική της νέας περιόδου. Αυτές οι τοποθετήσεις βρίσκουν μεγάλο αντίκτυπο στον δυτικό κόσμο. Στο παρασκήνιο αυτής της κίνησης της Αγκυρας κρύβονται εξελίξεις και προβληματισμοί του νέου προεδρικού μεγάρου της Τουρκίας, που αφορούν μια σειρά σημαντικών ζητημάτων.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού, οι πρόσφατες πληροφορίες της «Κ» δείχνουν ότι οι τελευταίες κινήσεις του Τούρκου προέδρου μόνο τυχαίες δεν μπορούν να θεωρηθούν. Μπορεί στο επίκεντρο των νέων «βολών» της Τουρκίας να βρίσκονται οι εξελίξεις στο βόρειο κομμάτι της Συρίας και στη Μοσούλη, μπορεί η τουρκική πλευρά να παρουσιάζει επεκτατικές και επιθετικές βλέψεις στην περίπτωση των δύο νότιων γειτόνων της χώρας, ωστόσο ο «ελληνικός παράγοντας» διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο στις νέες κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας.

Ο προβληματισμός

Καλά ενημερωμένες πηγές από την τουρκική πρωτεύουσα παρουσιάζουν μια πολύ διαφορετική εικόνα σχετικά με την προσέγγιση της τουρκικής πλευράς στα ελληνοτουρκικά. Σε επίσημο και διπλωματικό επίπεδο, η Αγκυρα εκφράζει αισιοδοξία για το μέλλον των ελληνοτουρκικών. Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρεται στον Ελληνα ομόλογό του με τον χαρακτηριστικό όρο «ο φίλος μου» και η τουρκική διπλωματία πραγματοποιεί προσεκτικές τοποθετήσεις όταν πρόκειται για θέματα που αφορούν τις διμερείς σχέσεις. Ωστόσο, στο παρασκήνιο, η τουρκική πλευρά εκφράζει προβληματισμούς για τις τελευταίες κινήσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. «Η Αγκυρα παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας», τονίζει μια πηγή που γνωρίζει εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις που αφορούν τον τουρκικό στρατό.

Την ίδια στιγμή, υπάρχει μια σειρά άλλων ζητημάτων που προβληματίζουν την τουρκική πλευρά. Οι τελευταίες δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, τα ανακοινωθέντα του υπουργείου Εξωτερικών, τα δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου αποτελούν πηγή προβληματισμού για την τουρκική διπλωματία. Η ανάλυση αυτών των εξελίξεων οδηγεί την Τουρκία στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα διατηρεί την πάγια, «αδιάλλακτη» γραμμή της στα ελληνοτουρκικά. Τη συγκεκριμένη άποψη ενισχύει και η στάση που τηρεί η Αθήνα στα ζητήματα της «τουρκικής μειονότητας» της Δυτικής Θράκης. Σύμφωνα πάντα με την τουρκική πλευρά, τα μεγάλα προβλήματα σε αυτό το πεδίο παραμένουν επί τάπητος.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, προέκυψε και το ζήτημα με το μέλλον των πραξικοπηματιών αξιωματικών που βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα. Η τουρκική πλευρά εκφράζει πικρία για το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν παράδωσε με συνοπτικές διαδικασίες τους πραξικοπηματίες στην τουρκική δικαιοσύνη.

Στους τουρκικούς προβληματισμούς σχετικά με την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, διαστάσεις έρχονται να δώσουν και οι τελευταίες εξελίξεις στο κυπριακό ζήτημα. Σε αυτό το πεδίο, η τουρκική πλευρά, σε επίσημο επίπεδο, διατηρεί την αισιοδοξία της και πραγματοποιεί αναφορά στην προοπτική μιας «γρήγορης λύσης». Για να εξασφαλιστεί μια ώρα αρχύτερα η πολυπόθητη «γρήγορη λύση» που θα δώσει τέλος σε ένα πρόβλημα 42 ετών, η Τουρκία αναμένει πρωτοβουλίες από την Αθήνα. Στο εδαφικό και στο ζήτημα των εγγυήσεων, η Αγκυρα αναμένει από την Αθήνα συγκατάθεση για αμοιβαίες υποχωρήσεις και γεφυρωτικές προτάσεις. Η Τουρκία παρατηρεί ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά τηρεί «αδιάλλακτη στάση» σε μια σειρά ζητημάτων. Για αυτό τον λόγο η Αγκυρα ζητεί από την Αθήνα να πιέσει την κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη για συμβιβαστικές λύσεις. Μέχρι στιγμής, η Αθήνα εκπέμπει το μήνυμα ότι δεν είναι έτοιμη για μια τέτοια πρωτοβουλία.

Τέλος, υπάρχει και μια άλλη πτυχή του όλου ζητήματος. Τα τελευταία βήματα της Αθήνας και της Λευκωσίας στο πεδίο της ΑΟΖ και του φυσικού αερίου αποτελούν μια πηγή επιπρόσθετου προβληματισμού για την τουρκική διπλωματία.

Ο αιφνιδιασμός

Ενώ η ελληνική κοινή γνώμη συζητεί τις τοποθετήσεις Ερντογάν σχετικά με το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η Τουρκία λαμβάνει μια νέα αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία. Διά μέσου του επίσημου πρακτορείου Ανατολία, η τουρκική πλευρά δίνει στη δημοσιότητα την πληροφορία ότι πλέον έχουν ξεκινήσει σε καθημερινή βάση οι μουσουλμανικές τελετουργίες σε ένα παράρτημα της Αγίας Σοφίας. Το πρακτορείο μεταδίδει την είδηση ότι η Υπηρεσία Θρησκευτικών Υποθέσεων προχώρησε στον διορισμό του ιμάμη Οντέρ Σόι στο Χιουνκάρ Κασρί της Αγίας Σοφίας. Μαζί με αυτό τον διορισμό, ο ιμάμης ξεκίνησε να διαβάζει εδάφια του Κορανίου πέντε φορές την ημέρα, όπως προβλέπεται στο Ισλάμ.