Τα «καυτά μέτωπα» των προηγούμενων ημερών ήταν σε ύφεση χθες και ένας στεναγμός ανακούφισης έβγαινε από κυβερνητικούς και τοπικούς παράγοντες, αλλά και από τις δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος που έδωσαν την επίπονη μάχη της κατάσβεσης. Οι άνδρες και οι γυναίκες της Πυροσβεστικής για ακόμα μία φορά επιτέλεσαν σε υψηλό επίπεδο το καθήκον τους, συνεπικουρούμενοι από πλήθος εθελοντών, υπαλλήλων ΟΤΑ κ.λπ. Σημαίνει αυτό όμως πως ο κρατικός μηχανισμός «λειτούργησε πάρα πολύ καλά», όπως αναφέρθηκε χθες στο Μαξίμου, πόσο μάλλον συνολικά η πολιτεία και η κοινωνία; Απεναντίας, οι επαναλαμβανόμενες καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα αποτελούν έκφραση πολλαπλών στρεβλώσεων και ανεπαρκειών κράτους και κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Γιατί τίποτα δεν τελείωσε. Τα 18.500 καμένα στρέμματα στην Ανατολική Αττική, τα 23.500 στα Κύθηρα και τα πολλές χιλιάδες σε Ηλεία, Ζάκυνθο και αλλού είναι αρχή πλήθους προβλημάτων και πραγμάτων που πρέπει να γίνουν, από την αντιπλημμυρική προστασία και την αναδάσωση μέχρι τις αποζημιώσεις και την προστασία του δημόσιου δασικού χώρου από καταπατήσεις.

Ενα πρώτο ερώτημα αφορά τη δυνατότητα και τον σχεδιασμό άμεσης αντίδρασης, καθώς είναι φανερό πως ορισμένες φωτιές ξέφυγαν το πρώτο μισάωρο, όπως στην Αττική, και συχνά ύστερα απ’ αυτό είναι δύσκολο να τιθασευτούν. Σοβαρά προβλήματα παρουσιάστηκαν και στον συντονισμό, ειδικά το πρώτο κρίσιμο χρονικό διάστημα. Στον Κάλαμο η φωτιά ξέφυγε το απόγευμα της Κυριακής, στα Κύθηρα (όπως και στον Κότρωνα Μάνης) σε κάποιο σημείο της πυρόσβεσης δόθηκε λάθος σήμα επιτυχίας, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν τα εναέρια μέσα και να υπάρξει πολύ μεγαλύτερη ανάπτυξη της πυρκαγιάς. Δεύτερον, είναι επαρκή τα μέσα πυρόσβεσης; Ποιοι και με ποια κριτήρια αποφασίζουν τη χρήση τους; «Από τα τρία Καναντέρ που υπάρχουν στο αεροδρόμιο της Ανδραβίδας, μπόρεσε να σηκωθεί μόνο το ένα κι αυτό την Τρίτη το μεσημέρι έφυγε για ανεφοδιασμό, αλλά δεν επέστρεψε παρά μόνο πολύ αργά και αφού βάλαμε τις φωνές πως μπορεί να κατευθυνθεί η φωτιά προς την Αρχαία Ολυμπία. Την ίδια ώρα στην Ηλεία ξυπνούσαν μνήμες 2007 από τις φλόγες που κινούνταν ανεξέλεγκτα πια και υποχρεωθήκαμε να εκκενώσουμε την κοινότητα Περιστερίου, για να μη θρηνήσουμε θύματα», λέει στην «Κ» ο δήμαρχος Ηλιδας Χρήστος Χριστοδουλόπουλος. «Είναι δυνατόν 15 Αυγούστου να μην έχουν επισκευαστεί Καναντέρ; Υψώνουμε κραυγή αγωνίας. Αν δεν αρκούν τα πτητικά μέσα πυρόσβεσης, να προμηθευτούμε περισσότερα. Η καταστροφή κοστίζει παραπάνω. Και δεν μπορώ να σκεφτώ πως τα αεροπλάνα πάνε εκεί που ζητούν υπουργοί ή πολιτικά στελέχη», τονίζει ο δήμαρχος.

Τρίτον, τι γίνεται με την πρόληψη; Βλέπετε συντηρημένες ή νέες αντιπυρικές ζώνες; Υπάρχει δασοπονία και καθαρισμός των δασών, όπως σημείωνε χθες στο ΑΠΕ ο δασολόγος - περιβαλλοντολόγος Γρηγόρης Βάρρας; Οι δασικοί δρόμοι είναι σε άθλια κατάσταση («δεν έχει ανοίξει ένας δασικός δρόμος εδώ και 15 χρόνια», λέει ο κ. Χριστοδουλόπουλος). Οι δήμοι διαμαρτύρονται γιατί δεν λαμβάνουν επαρκή χρήματα για προληπτική παρέμβαση δασοπροστασίας. Κι αυτά τα πολύ λίγα, που παίρνουν, αξιοποιούνται σωστά; Η ΔΕΗ καθαρίζει τους πυλώνες; Η φωτιά στον Κάλαμο ενδέχεται –σύμφωνα με τις μαρτυρίες– να ξεκίνησε από πυλώνα μεταφοράς ρεύματος.

Ευθύνες πολιτών

Τέταρτον, ποιες είναι οι ευθύνες των πολιτών; Οι πάσης φύσεως εμπρηστές, των μικρών ή των μεγάλων συμφερόντων, κάνουν τη «δουλειά» τους και πρέπει να αντιμετωπιστούν κατάλληλα και κυρίως με περιφρούρηση της δημόσιας δασικής περιουσίας. Αλλά είναι μόνο αυτοί; Η φωτιά στην Ηλεία, όπως είπε στην «Κ» ο δήμαρχος Ηλιδας, ξέσπασε από κάψιμο κλαδιών σε χωράφι! Τι γίνεται με τα τόσα ιδιόκτητα οικόπεδα ή χωράφια που μένουν ακαθάριστα, γεμάτα ξερά χόρτα, έτοιμα να λαμπαδιάσουν; Τι γίνεται με την αυθαίρετη ή... ημιαυθαίρετη δόμηση, που σπέρνει σπίτια μέσα στο δάσος και μετά θέλει και από ένα... πυροσβεστικό αεροπλάνο; Μιας πυρκαγιάς μύρια έπονται. Ας λειτουργήσει ως σήμα αλλαγής πορείας.