Ο Παύλος Ποτουρίδης μιλάει για το «Κρασί» του Νικόλαου Χωματά
Πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα όπως φαίνεται, με το μέλλον του να διαγράφεται ελπιδοφόρο στον τομέα της ποίησης, αποτυπώνει την εσωτερική κραυγή του, το σεβντά του για τη ζωή με τις πολύπλευρες εκφάνσεις της χρησιμοποιώντας τις περισσότερες φορές ελεύθερο στίχο.
Απαλλαγμένος από τον αυστηρά έμμετρο στίχο στην πλειονότητα των ποιημάτων του ορίζει τη μετρική δομή, ας μου επιτραπεί ο όρος, με έναν ιδιάζοντα τρόπο. Μάλιστα φροντίζει ο ποιητής, ως εστέτ, ηθελημένα ή όχι να σχηματοποιεί την ποιητική δυναμική του δημιουργώντας με την ανισόμερη παράθεση των στίχων του εικαστικά σχέδια. Για παράδειγμα, με τον κορμό των ποιημάτων, αν απομακρυνθεί κανείς οπτικά μπορεί να διακρίνει σιλουέτες αντικειμένων, εικόνων οι οποίες ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη σαν σχήματα νεφών όπου ο καθένας θεατής κάνει τις δικές του προβολές. Άλλωστε, ο ποιητής στοχάζεται και καταθέτει στο χαρτί και οι δέκτες κάνουν τις δικές τους προβολές, τις δικές τους αναγνώσεις.
Έτσι κι αλλιώς όταν ένα έργο, είτε ποίημα, είτε έργο τέχνης φύγει από τα χέρια του δημιουργού, αποκτά λόγο ύπαρξης, συνεχίζει να ζει μέσα από τους αποδέκτες του. Το έργο αυτονομείται. Συχνά περνάει στη λήθη ακόμη και η κινητήριος δύναμη του καλλιτέχνη, η σηματοδοσία του, τα όποια μηνύματά του κλπ.
Ο καθένας εισπράττει διαφορετικά πράγματα πολλές φορές από το ίδιο έργο, κάνει άλλες αναγνώσεις, δονούνται διαφορετικές χορδές της ευαισθησίας.
Ο έρωτας, ο πόθος, η προσμονή, η γυναίκα, τα στοιχεία της φύσης είναι κάποιοι άξονες γύρω από τους οποίους δομεί την ποίησή του ο Νικόλαος.
Ο λόγος του πλούσιος, δανείζεται άλλοτε στοιχεία λόγια και άλλοτε λαϊκά, συχνά του κρητικού λαϊκού ιδιώματος σε μία συνύπαρξη εξαιρετική.
Οι ποιητικές αρετές της συλλογής <<Κρασί μου και Σεβντά>> είναι πολλές.
Το κρασί γενικότερα στην ποίηση κατέχει πολύ μεγάλη θέση ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων. Ο Όμηρος, ο Ανακρέων, Ο Αισχύλος, ο Πίνδαρος, Θέογνις ο Μεγαρεύς είναι κάποιοι από τους ποιητές που αναφέρονται στις ιδιότητές του τις ευεργετικές, αλλά και σ αυτές της μέθης που προκαλούνται από την υπερβολική χρήση, κυρίως όμως το κρασί απασχολεί ως φάρμακο, ως ενεργή δύναμη απελευθέρωσης επιθυμιών και πόθων, ως παυσίλυπο αλλά και ως ψυχικός καταλύτης. Ο Οράτιος, μεταγενέστερος των προαναφερθέντων, χαρακτηριστικά αναφέρει ‘’Il vino porta alla luce I segreti nascosti dell’ anima’’ ( Το κρασί φέρνει στο φως όλα τα κρυμμένα μυστικά της ψυχής). Μεγάλη κουβέντα όμως…
Το κρασί σ αυτές τις ποιητικές σελίδες του Νικόλαου, όπου παρατίθεται, κάνει την παρουσία του επίσης ηχηρή. Κατά βάση συνδεδεμένο με το σεβντά, όπως λέει και ο τίτλος της συλλογής «Σαν κελάρι με κρασί παλιό, αφρώδες, μεθώ από τον έρωτά σου κι απόψε…» ή «Μυρίζω το χώμα σου και το κρασί σου» , αλλά ακόμη το συναντάμε και στην παράκληση του ποιητή «Θε μου… δωσ΄μου κρασί και υπομονή…».
Κάνοντας ένα γλωσσικό παίγνιο για το έργο του Νικόλαου, συνδέοντας ποίηση και κρασί, δανείζομαι τη ρήση του διάσημου Σκωτσέζου ποιητή Robert Louis Stevenson του 19ου αι. “wine is bottled poetry” (Το κρασί είναι εμφιαλωμένη ποίηση).
Κλείνοντας, μιας και ο Νικόλαος είναι μάγειρας, θα επαναλάβω το δύστυχο από τους Δειπνοσοφιστές του Εύφρωνα (κωμικός ποιητής) « Ουδέν ο μάγειρος του ποιητού διαφέρει΄ ο νούς γαρ έστιν εκατέρω τούτων τέχνη» (Σε τίποτα δεν διαφέρει ο μάγειρας από τον ποιητή΄, διότι η τέχνη του καθενός από τους δύο τους είναι το μυαλό).
Παύλος Ποτουρίδης, Εκπαιδευτικός