Μια εκδήλωση που έγινε στο ξενοδοχείο «Ατλαντίς» από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Τμήματος Ανατολικής Κρήτης, με τον κ Αντώνη Μανιαδάκη να είναι ένας εκ των ομιλητών.

Ο κ. Μανιαδάκης μεταξύ αλλων, αναφερομενος στο χώρο της ελληνικής ακτοπλοΐας στον οποίο δραστηριοποιουνται οι Μινωικές Γραμμές, σημειώσε μεταξύ άλλων πως:

«Η γεωγραφική ιδιαιτερότητα της χώρας μας με το νησιώτικο χαρακτήρα της ο οποίος  δημιουργεί ιδιαίτερες ανάγκες ενός σύνθετου δικτύου συγκοινωνίας με στόχο την επίτευξη επαρκούς και ποιοτικής εξυπηρέτησης των πελατών. Βεβαίως, απαραίτητη είναι και η συμβολή της Πολιτείας η οποία έχει την υποχρέωση με την εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών αλλά και την έμπρακτη στήριξή της να διασφαλίζει διαχρονικά τον κοινωνικό χαρακτήρα της ακτοπλοΐας, με σκοπό τη διατήρηση της εδαφικής συνέχειας και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την οικονομική ανάπτυξη των νησιών. Είναι επομένως φανερός ο σοβαρός ρόλος της επιβατηγού ναυτιλίας, που με τα επιβατηγά και οχηματαγωγά πλοία, συνδέει την ηπειρωτική χώρα με τα νησιά ικανοποιώντας τις ανάγκες των κατοίκων των νησιών, των μεταφορέων και του τουρισμού ενώ συμβάλλει καθοριστικά και στην ενίσχυση της συνοχής μεταξύ της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας.

Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιευμένες μελέτες του κλάδου, η χώρα μας ελέγχει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο το 19,9% της ακτοπλοϊκής αγοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., η ποσοστιαία κατανομή της συνολικής κίνησης μέσω θαλάσσης στις χώρες μέλη της Ε.Ε. για το 2016 δείχνει ότι η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία είναι οι κύριοι παίκτες αυτής της αγοράς, διακινώντας το 36,7% της συνολικής διακίνησης επιβατών στην Ευρώπη. Το πραγματικό ποσοστό όμως της συνολικής διακίνησης επιβατών και οχημάτων στη χώρα μας είναι πολύ υψηλότερο δεδομένου ότι η μορφολογία της Ελλάδας, μίας χώρας με περισσότερα από 100 κατοικημένα νησιά, είναι πολύ περισσότερα συγκριτικά με την Ιταλία.

Στο χώρο της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας, ο κλάδος  της ακτοπλοΐας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις ανάπτυξης αλλά και απειλές. Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών οδήγησε  εταιρείες της ακτοπλοΐας σε σοβαρά οικονομικά  προβλήματα, ενώ κάποιες από αυτές οδηγήθηκαν σε οικονομικό αδιέξοδο και χρεωκοπία. Κατά την περίοδο της παγκόσμιας πετρελαϊκής κρίσης και της οικονομικής κρίσης της χώρας μας επηρεάστηκαν τόσο το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας όσο και ο κλάδος της ελληνικής ακτοπλοΐας, ο οποίος ακόμη και σήμερα έχει να αντιμετωπίσει σημαντικές δυσκολίες, όπως:

α) τη σημαντική μείωση του μεταφορικού έργου των επιβατών, κυρίως λόγω της ύφεσης, κατά 46% περίπου και των εσόδων σε όλες τις γραμμές του κλάδου την περίοδο 2009-2016.

β) το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον μεταξύ των εταιρειών του κλάδου, αλλά και κατ’ επέκταση του έμμεσου ανταγωνισμού, με την επιθετική εμπορική πολιτική των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους και τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων που εφαρμόζουν.

γ) το υψηλό λειτουργικό κόστος. Ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία, το κόστος των καυσίμων αποτελεί το μεγαλύτερο λειτουργικό κόστος, συνέπεια της αύξησης των διεθνών τιμών των καυσίμων, με αποτέλεσμα τόσο οι ταμειακές ροές όσο και τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών του κλάδου να επηρεάζονται αρνητικά.

δ) τη μη διαθέσιμη τραπεζική χρηματοδότηση, συνέπεια των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες. Λόγω των ζημιογόνων οικονομικών χρήσεων κατά την περίοδο της κρίσης,  οι περισσότερες εταιρείες της ακτοπλοΐας εξαρτώνται σε υψηλό βαθμό από τις τράπεζες, ενώ αρκετές από αυτές έχουν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του δανεισμού τους τα τελευταία χρόνια, δεδομένου ότι δεν είχαν την δυνατότητα να τηρήσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις.

ε) τους νέους κανονισμούς του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού IMO, που αφορούν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων με την επιβολή της χρήσης ναυτιλιακού καυσίμου μικρής περιεκτικότητας σε θείο 0,5% για όλα ανεξαιρέτως τα πλοία, από την 1η Ιανουαρίου 2020. Ο κανονισμός αυτός αναμένεται να επιβαρύνει περεταίρω τα λειτουργικά έξοδα των ναυτιλιακών εταιρειών, ενώ στην περίπτωση μη συμμόρφωσης μίας εταιρείας με τους κανονισμούς που επιβάλλει το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο θα απαιτηθεί σημαντικό ύψος εναλλακτικών επενδύσεων.

στ) το υψηλό κόστος αγοράς πλοίου, το οποίο κατά τη συνήθη ναυτιλιακή πρακτική χρηματοδοτείται κατά 60% με τραπεζικό δανεισμό και κατά 40% με ίδια κεφάλαια.

Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο κλάδος της ελληνικής ακτοπλοΐας αντικατοπτρίζεται στα παρακάτω γραφήματα, όπως αναφέρεται στην κλαδική έρευνα που διενεργήθηκε από τη συμβουλευτική εταιρεία μελετών XRTC η οποία ειδικεύεται σε θέματα ναυτιλίας. Σύμφωνα με τη μέθοδο του Altman, παρουσιάζεται η πιθανότητα χρεοκοπίας των εταιρειών της ακτοπλοΐας, συγκρίνοντας τα στοιχεία μεταξύ των ετών 2010 – 2016. Η μείωση της επιβατικής κίνησης, η χαμηλή ρευστότητα σε συνδυασμό με την αδυναμία εξεύρεσης νέων κεφαλαίων και η αυξημένη τιμή των καυσίμων, αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες που απειλούν τον κλάδο με χρεοκοπία.

Έχοντας από τη μία πλευρά το έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον του κλάδου και από την άλλη τις συνέπειες της πολυετούς οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα μας και κατ’ επέκταση τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες οικονομίες, η εταιρεία μας ακολουθεί τα τελευταία χρόνια πολιτική μείωσης των λειτουργικών δαπανών της όσο και του τραπεζικού δανεισμού της, αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών και εξορθολογισμού των δομών της σε ξηρά και θάλασσα, διατηρώντας παράλληλα σταθερά τα σημεία του εμπορικού της δικτύου.

Οι παραπάνω εξελίξεις σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές καυσίμων αλλά και την υπερπροσφορά χωρητικότητας πριν την περίοδο της κρίσης οδήγησαν την εταιρεία στην λήψη μέτρων προκειμένου να μειώσει τόσο τα λειτουργικά της έξοδα όσο και το τραπεζικό δανεισμό της. Μεταξύ άλλων, η Εταιρεία προχώρησε σε πωλήσεις πλοίων, καταγράφοντας πάντοτε κέρδος από τις εν λόγω συναλλαγές, ενδεικτικά να αναφέρω κέρδη 11,2 εκατ. ευρώ από την πώληση του πλοίου Αριάδνη Παλάς, 3,5 εκατ. ευρώ από την πώληση του Ίκαρος Παλάς, προκειμένου να μειώσει το ύψος του δανεισμού της.

Επιπρόσθετα, προχώρησε σε αναδιοργάνωση του τραπεζικού δανεισμού της μειώνοντας τον αριθμό των κοινοπρακτουσών τραπεζών από 24 σε 9 ενώ παράλληλα εξασφάλισε νέους όρους χρηματοδότησης οι οποίοι ήταν σαφώς πιο βελτιωμένοι. Η εταιρεία σήμερα έχει ένα από τα χαμηλότερα περιθώρια δανεισμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ενώ ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το χρηματοοικονομικό κόστος το 2004 ανέρχονταν σε 27,2 εκατ. ευρώ ενώ το έτος 2016 μειώθηκε σε 2,1 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μια μείωση δηλαδή κατά 25 εκατ. ευρώ περίπου. 

Τα μέτρα αυτά κρίθηκαν ως απολύτως απαραίτητα έτσι ώστε οι Μινωικές Γραμμές να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα τους, και στη συνέχεια να έχουν μια υγιή χρηματοοικονομική δομή προκειμένου να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν ικανοποιητικά επίπεδα κερδοφορίας.

Θα πρέπει εδώ να τονιστεί, ότι στη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων της Εταιρείας, καθοριστική ήταν η συμβολή του βασικού μετόχου (Όμιλος Grimaldi), ο οποίος εν μέσω κρίσης, την ενίσχυσε με 80 εκατ. € συμμετέχοντας σε δύο αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.

Οι Μινωικές Γραμμές κατάφεραν να βγουν αλώβητες από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών καταγράφοντας το 2016 την  καλύτερη οικονομική επίδοση, επί των καθαρών κερδών, στα 45 χρόνια από την ίδρυση της εταιρείας! Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου ανήλθε σε € 160,2 εκ., ενώ  τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε € 37,8 εκ., παρουσιάζοντας αύξηση € 1,8 εκ. σε σχέση με τo 2015. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε € 20,7 εκ. παρουσιάζοντας αύξηση € 3,0 εκ., σε σχέση με το προηγούμενο έτος και τα συνολικά ίδια κεφάλαια της Εταιρείας σε ενοποιημένο επίπεδο ανήλθαν σε € 280,2 εκ. (€ 2,62 ανά μετοχή). Ο τραπεζικός δανεισμός διαμορφώθηκε στα € 153,2 εκ., ενώ τα ταμειακά διαθέσιμα ανήλθαν σε € 29,4 εκ. Τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα του 2016, αποδεικνύουν έμπρακτα ότι οι επιλογές της Εταιρείας κινήθηκαν προς τη σωστή κατεύθυνση για την ενίσχυση της αξίας της.

Κυρίες και Κύριοι,            

Είναι ζωτικής σημασίας η στήριξη και επιχειρηματική ανάπτυξη του τομέα της ναυτιλίας! Το κράτος οφείλει να διαφυλάξει το σημαντικότερο παράγοντα για τον τουρισμό, τη σύνδεση των νησιών με την κυρίως Ελλάδα και την οικονομία της χώρας μας!

Οι Έλληνες, πάντοτε ιστορικά προστρέχαμε στη θάλασσα σε όλες τις εποχές κρίσης και κατορθώναμε μέσα από αυτήν να προχωρούμε μπροστά. Η ναυτιλία αποτελεί για εμάς τον προνομιακό χώρο που θα καθορίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες. Για το μέλλον της ελληνικής ακτοπλοΐας, η πολιτεία θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα και να επανεξετάσει τις μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται από διεθνείς επενδυτικούς ομίλους και με τη δέουσα προσοχή και σοβαρότητα να επανασχεδιάσει τον χάρτη ανάπτυξης της Ελλάδας μας, με όραμα, δημιουργική σκέψη, αμερόληπτα και χωρίς κομματικές ή συντεχνιακές σκοπιμότητες, με επίκεντρο τη ναυτιλία.

Θα πρέπει να επανεξετασθεί η λειτουργία και ανάπτυξη των ναυπηγείων μας, να επαναξιολογηθούν οι υποδομές και οι δυνατότητες ανάπτυξης των λιμανιών μας, γιατί αποτελούν πύλη εισόδου στις μεγάλες Ευρωπαϊκές και Βαλκανικές αγορές και να επανασχεδιαστεί το μέλλον των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και της κρουαζιέρας…. Ιδιαίτερα δε, στο χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας, θα πρέπει να περιοριστεί ο κρατικός παρεμβατισμός μόνο σε τομείς που αφορούν στην ασφαλή και ποιοτική διαχείριση των πλοίων, να βρεθεί κάποια λύση στη συνεχιζόμενη επιβάρυνση των μη ανταποδοτικών τελών στα εισιτήρια, στα προβλήματα ελλιπούς λιμενικής υποδομής (λιμάνια με καίρια γεωγραφική θέση) και να αναβαθμιστεί το ναυτικό επάγγελμα. Τώρα είναι μία ευκαιρία να αναγεννηθεί το της θαλάσσης κράτος!    

Μιας και το θέμα όμως των επενδυτικών προκλήσεων και της ναυτιλιακής ανάπτυξης της χώρας μας παραμένει επίκαιρο και η εκμετάλλευση της τεράστιας ακτογραμμής που διαθέτει η Κρήτη, αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση και εξαιρετική ευκαιρία ανάπτυξης και ευημερίας για το τόπο μας, κατά τη γνώμη μου αλλά και τις δηλώσεις πολλών ειδικών επί του θέματος σε  διεθνές επίπεδο, η υπάρχουσα προ ετών επενδυτική πρόταση για αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου στο Νότιο Κρητικό Πέλαγος είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποδείξουμε ότι έχουμε λάβει το μήνυμα της ανάπτυξης και είναι στο χέρι μας να το διαχειριστούμε και να το εξελίξουμε.                                                        

Η εξαιρετική γεωγραφική θέση του προβλεπόμενου, από το χωροταξικό σχεδιασμό Κρήτης, του λιμένος Τυμπακίου ευνοεί τις εμπορικές συναλλαγές, αφού αποτελεί τόπο επικοινωνίας και σύγκλισης τριών ηπείρων, ενώ η Κρήτη ως Κέντρο Εμπορευματικών Μεταφορών θα αποκτήσει κύριο ρόλο στη Μεσόγειο τον οποίο διεκδικούν και άλλα νησιά όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Σικελία. Το Νότιο Κρητικό Πέλαγος θα πρέπει και μπορεί να γίνει πέλαγος προοπτικής, ανάπτυξης και δημιουργίας για την ευρύτερη περιοχή. Η στρατηγική θέση της Κρήτης με τη δημιουργία ενός μεικτού λιμένα, όπως του Ηρακλείου, επιβατηγού, οχηματαγωγού, κρουαζιέρας και διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων θα ενισχυθεί σημαντικά, ενώ τα οφέλη για το νησί και τους κατοίκους του θα είναι πολλαπλά, αφού το λιμάνι του Τυμπακίου θα λειτουργήσει ως καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης και πηγή ευημερίας για την περιοχή και κατ’ επέκταση για όλη την Κρήτη.

Σας ευχαριστώ»