Δήλωση ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενόψει της ψηφοφορίας για το Σώμα των επιτρόπων.

Ώρα για δράση

«Από την Ουκρανία ως τη Συρία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η γειτονιά μας παραμένει ασταθής και ευμετάβλητη. Οι πολυάριθμοι πρόσφυγες που φθάνουν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον μας υπενθυμίζουν ότι πρέπει να συνδυάσουμε την επίδειξη αλληλεγγύης με το αίτημα για ασφαλή σύνορα. Και οι διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, όπως η επιδημία του Έμπολα, δημιούργησαν στους πολίτες φόβους απόλυτα κατανοητούς.

Δεν μπορούμε να παραβλέπουμε αυτά τα τεράστια προβλήματα, και δεν θα το κάνουμε. Δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε, και δεν θα το κάνουμε. Γι αυτό επιμένω ότι είναι πια ώρα να αναληφθεί ευρωπαϊκή δράση. Γι αυτό δηλώνω δυνατά και καθαρά ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι τα προβλήματα της Ευρώπης δεν μπορούν να περιμένουν.»

Να ξεπεράσουμε κατεστημένες νοοτροπίες

«Όταν παρουσίασα την ομάδα μου στις 10 Σεπτεμβρίου, ήθελα να δείξω ότι επιθυμώ να λειτουργώ γρήγορα και αποτελεσματικά. Γι΄ αυτό η Επιτροπή μου δεν θα μοιάζει μόνο διαφορετική, αλλά και θα εργάζεται διαφορετικά. Όχι ως ένα άθροισμα των μερών της, αλλά ως ομάδα. Όχι μέσα από κατεστημένες νοοτροπίες, στεγανά και όρια χαρτοφυλακίων, αλλά ως ένα συλλογικό, πολιτικό όργανο. Θέλω μια πολιτική, εκτελεστική Επιτροπή στην υπηρεσία του κοινού συμφέροντος και των Ευρωπαίων πολιτών.»

Απάντηση στις ανησυχίες

«Οι ακροάσεις απέδειξαν ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση όσον αφορά την ομάδα που πρότεινα. Ωστόσο, εκφράσατε και ορισμένες ανησυχίες – κατά τις ακροάσεις αλλά και τις επαφές σας μαζί μου. Είμαι έτοιμος να απαντήσω στα θέματα που επισημάνατε σχετικά με τη λειτουργία της νέας Επιτροπής.

Σας άκουσα με προσοχή και θα εξηγήσω εν συντομία πώς θα αντιμετωπίσω τις ανησυχίες σας για ορισμένα θέματα:

1.           Μια νέα Σλοβένα επίτροπος, η Βιολέτα Μπουλτς, πέρασε την ακρόασή της σε χρόνο ρεκόρ. Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στις γρήγορες αλλαγές χαρτοφυλακίου. Η Βιολέτα θα είναι αρμόδια για το χαρτοφυλάκιο των Μεταφορών, ενώ ο Μάρος Σέφτσοβιτς, έμπειρο μέλος της απερχόμενης Επιτροπής, θα είναι αντιπρόεδρος αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση.

2.           Αποφάσισα να διευρύνω τα καθήκοντα του Φρανς Τίμερμανς ώστε να έχει και την οριζόντια αρμοδιότητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Όπως γνωρίζετε, η βιώσιμη ανάπτυξη είναι αρχή που κατοχυρώνεται στις συνθήκες της ΕΕ (άρθρο 2 ΣΕΕ) και συνεπώς πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από όλα τα θεσμικά όργανα σε όλες τις δράσεις και τις πολιτικές τους. Αποτελεί επίσης μέρος του χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, για τον οποίον ο Φρανς έχει την οριζόντια αρμοδιότητα. Η βιωσιμότητα και τα περιβαλλοντικά θέματα θεωρούνται σημαντικά από τους πολίτες μας. Στη νέα Επιτροπή, έχουμε τα εργαλεία που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους: σημαντικά περιβαλλοντικά χαρτοφυλάκια που διαθέτουν μεγάλους προϋπολογισμούς και ισχυρά ρυθμιστικά όπλα.

3.           Τα φάρμακα και τα φαρμακευτικά προϊόντα θα παραμείνουν στην αρμοδιότητα της γενικής διεύθυνσης Υγείας, επειδή συμφωνώ μαζί σας ότι τα φάρμακα δεν είναι προϊόντα σαν όλα τα άλλα. Η σχετική πολιτική θα εκπονηθεί από κοινού από τον Βίτενις Αντριουκάιτις και την Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα η οποία έδειξε τις εξαιρετικές της ικανότητες κατά την ακρόασή της.

4.           Η πολιτική για το διάστημα μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη μιας ισχυρής βιομηχανικής βάσης στην Ευρώπη – μια από τις προτεραιότητες της Επιτροπής μου. Γι΄αυτό τον λόγο αποφάσισα ότι θα παραμείνει στις αρμοδιότητες της γενικής διεύθυνσης Εσωτερικής Αγοράς και Βιομηχανίας, στα ασφαλή χέρια της Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα.

5.           Τελευταίο, αν και εξίσου σημαντικό, αποφάσισα να αναθέσω στον Δημήτρη Αβραμόπουλο, επίτροπο Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, την αρμοδιότητα για την Ιδιότητα του πολίτη – όλα αυτά είναι θέματα που αγγίζουν πολύ τους Ευρωπαίους πολίτες – ο οποίος στο θέμα αυτό θα συνεργάζεται στενά με την Βέρα Γιούροβα, επίτροπο Δικαιοσύνης και Προστασίας των Καταναλωτών. Παράλληλα, επιθυμώ να ανανεώσω την εμπιστοσύνη μου στο πρόσωπο του Τίμπορ Νάβρατσιτς ο οποίος τα πήγε εξαιρετικά στην ακρόασή του και επέδειξε ισχυρή ευρωπαϊκή δέσμευση – γεγονός λόγω του οποίου εξάλλου τον εγκρίνατε ως επίτροπο.»

Διαφορές μεταξύ επενδυτών και κράτους

Έλαβα υπόψη μου τις έντονες συζητήσεις γύρω από την επίλυση διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους (ΕΔΕΚ) κατά τις διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP). Θα ήθελα να επαναλάβω τη θέση που διατύπωσα με σαφήνεια ενώπιον του Κοινοβουλίου στις 15 Ιουλίου και την οποία θα βρείτε στις πολιτικές κατευθύνσεις μου: Η Επιτροπή μου δεν θα δεχτεί να περιορίζεται η δικαιοδοσία των δικαστηρίων στα κράτη μέλη της ΕΕ από ειδικά καθεστώτα που ρυθμίζουν διαφορές μεταξύ επενδυτών και κράτους. Το κράτος δικαίου και η αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου πρέπει να εφαρμόζονται και σε αυτό το πλαίσιο.

Η διαπραγματευτική εντολή προβλέπει ορισμένους όρους που πρέπει να τηρούνται από τέτοια καθεστώτα, καθώς και την εκτίμηση της σχέσης τους με τα εθνικά δικαστήρια. Συνεπώς, ως προς αυτό το θέμα, η εντολή δεν συνεπάγεται καμία υποχρέωση, αλλά χρησιμεύει απλά ως οδηγός.

Νόμιζα ότι είχα διατυπώσει με μεγάλη σαφήνεια τη δέσμευσή μου ως προς αυτό το σημείο, αλλά με μεγάλη ευχαρίστηση θα δώσω περισσότερες διευκρινίσεις και θα την επαναλάβω εδώ σήμερα, όπως μερικοί από σας μου ζήτησαν να κάνω: η συμφωνία που πρόκειται να υποβάλει η Επιτροπή μου για έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν θα προβλέπει τίποτα που να περιορίζει την πρόσβαση των μερών στα εθνικά δικαστήρια ή να επιτρέπει σε μυστικά δικαστήρια να έχουν τον τελευταίο λόγο σε διαφορές μεταξύ επενδυτών και κρατών.

Ζήτησα από τον Φρανς Τίμερμανς, στο πλαίσιο των καθηκόντων του ως πρώτου αντιπροέδρου αρμόδιου για το Κράτος Δικαίου και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, να με συμβουλεύσει για το θέμα. Δεν θα υπάρχει ρήτρα επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους στο πλαίσιο της TTIP εάν δεν συμφωνήσει σε αυτό και ο Φρανς.

Είμαι βέβαιος ότι– με τη στήριξή σας – μπορούμε να διαπραγματευτούμε μια φιλόδοξη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με αυτές τις αρχές και με πλήρη σεβασμό των ευρωπαϊκών συμφερόντων και του κράτους δικαίου.

Γεφύρωση του επενδυτικού χάσματος

«Θέλω να είμαι σαφής όταν λέω ότι η Επιτροπή μου, όπως και κάθε προηγούμενη Επιτροπή, θα μεταχειρίζεται ισότιμα τα κράτη μέλη, και ότι θα είμαστε αυστηροί όταν πρέπει. Είναι καιρός πλέον να επιτύχουμε μια πραγματικά «μεγάλη συμφωνία», έναν ευρύ συνασπισμό κρατών και των κυριότερων πολιτικών κομμάτων που θα συνεργαστούν με βάση τρεις άξονες: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, δημοσιονομική αξιοπιστία και επενδύσεις.

Η απάντηση στις σημερινές οικονομικές προκλήσεις δεν μπορεί να προέρχεται εκ των άνω. Δεν πιστεύω σε θαύματα - δεν υπάρχει μαγική συνταγή ή «κουμπί ανάπτυξης» που μπορούμε να πατήσουμε στις Βρυξέλλες. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η δημοσιονομική αξιοπιστία και οι επενδύσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να συμβαδίζουν.»

«Το επίπεδο των επενδύσεων στην ΕΕ μειώθηκε σχεδόν κατά 500 δισ. ευρώ, ή κατά 20 %, σε σχέση με το πιο πρόσφατο υψηλότερο επίπεδο του 2007. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα επενδυτικό χάσμα. Πρέπει να καταβάλουμε προσπάθειες για να το καλύψουμε.

Η Ευρώπη μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου αυτού. Όπως γνωρίζετε, σκοπεύω να υποβάλω μια φιλόδοξη δέσμη επενδύσεων ύψους 300 δισ. ευρώ για την απασχόληση, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα.

Δεν θα δώσω αυτή τη στιγμή λεπτομέρειες για το τι περιλαμβάνει αυτή η δέσμη. Πώς θα μπορούσα να το κάνω όταν η νέα μου ομάδα δεν έχει ακόμη συναντηθεί για να τη συζητήσει;

Θα πρέπει απλά να έχετε λίγο εμπιστοσύνη. Έχετε το λόγο μου ότι η Επιτροπή θα αρχίσει να εργάζεται νυχθημερόν γι΄αυτή τη δέσμη από τη στιγμή που θα αναλάβει καθήκοντα.

Αν λάβετε την υποστήριξή σας σήμερα, θα παρουσιάσουμε τη δέσμη πριν από τα Χριστούγεννα. Δεν πρόκειται για υπόσχεση, αλλά για επιβεβαίωση.»

Οι πρώτες νομοθετικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής Γιούνκερ

«Κάθε ημέρα η Ευρώπη χάνει από τη μη αξιοποίηση των μεγάλων δυνατοτήτων της τεράστιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς μας. Οι θέσεις εργασίας που θα έπρεπε να υπάρχουν δεν δημιουργούνται. Οι ιδέες – το DNA της οικονομίας της Ευρώπης! – δεν υλοποιούνται στον βαθμό που θα έπρεπε. Ας αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση προς το καλύτερο.»

«Στον αυριανό ολοένα πιο ανταγωνιστικό κόσμο, προϋπόθεση για την ευημερία της Ευρώπης θα είναι η επίτευξη της Ενεργειακής Ένωσης.

Ενόψει των σχετικών συζητήσεων που θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες ημέρες, θα ήθελα να ζητήσω από τα κράτη μέλη να καταλήξουν σε συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ώστε να μπορέσουμε να πάμε στο Παρίσι με σαφή εντολή. Για να υπάρξει πρόοδος, όλοι μας θα πρέπει όλοι μαζί να βαδίζουμε προς την ίδια κατεύθυνση.»

Συμπέρασμα

«Οι πολίτες χάνουν την πίστη τους, οι εξτρεμιστές της αριστεράς και της δεξιάς δημιουργούν προσκόμματα στο έργο μας, και οι ανταγωνιστές μας επωφελούνται. Είναι πλέον καιρός να δώσουμε νέα πνοή στο ευρωπαϊκό σχέδιο.

Τεράστιες προκλήσεις μας περιμένουν. Είναι στο χέρι μας να διαμορφώσουμε αυτές τις προκλήσεις. Εάν θέλουμε να διαδραματίσουμε κάποιο ρόλο στο μέλλον πρέπει να αναλάβουμε δράση τώρα. Από εμάς εξαρτάται να διασφαλίσουμε ότι το αποτύπωμα του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου θα είναι εμφανές σε ό,τι κάνουμε. Διότι η Ευρώπη είναι η ασπίδα προστασίας για όλους εμάς που μπορούμε να θεωρούμε τη θαυμαστή αυτή ήπειρο σπίτι μας.

Στέκομαι εδώ μπροστά σας σε αυτό το Κοινοβούλιο που αποτελεί τον φάρο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, και σας καλώ σε ένα νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη.»