Εγγραφείτε δωρεάν στο Newsletter του Creteplus.gr και διαβάστε τις 10 σημαντικότερες ειδήσεις της εβδομάδας.
Δεν έχετε συμπληρώσει το email σας ή το email που δηλώσατε δεν είναι έγκυρο.


Ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο από το Crete Plus



Μουσικοεικαστική μνήμη Ιάννη Ξενάκη

Μουσικοεικαστική μνήμη Ιάννη Ξενάκη

Πολιτισμός | 03/07/2017 - 11:51
Μουσικοεικαστική μνήμη Ιάννη Ξενάκη
Αφιέρωμα στον μεγάλο Ελληνα συνθέτη σε ένα σύνθετο εγχείρημα την προσεχή εβδομάδα, στο Αργος και στις Μυκήνες.

To σύνθετο εγχείρημα με τίτλο «Διεθνής Τόπος/Universal Topos, Πελοπόννησος», που θα παρουσιαστεί στο Αργος και στις Μυκήνες την προσεχή εβδομάδα είναι ένα καλλιτεχνικό, ερευνητικό site specific πρότζεκτ, που κινείται γύρω από την ιδέα μιας «δραματουργίας των χώρων». Η αλήθεια είναι ότι οι ορολογίες της σύγχρονης τέχνης εύκολα αποκαρδιώνουν τους μη μυημένους. Δηλαδή τι πρόκειται να συμβεί σε αυτούς τους ιστορικούς τόπους τις επόμενες ημέρες; Ποιο κοινό στοιχείο συνδέει τη σκέψη και τη δημιουργία του Ιάννη Ξενάκη με δύο εγκαταλελειμμένα εργοστάσια στη Νέα Κίο; Τι θα κάνουν έντεκα εικαστικοί καλλιτέχνες μέσα σε έναν κατεστραμμένο βιομηχανικό χώρο και γιατί θα συνυπάρξουν σε κοινά εργαστήρια οι ντόπιοι με τους φιλοξενούμενους σκηνοθέτες και τους θεατρολόγους;

Για τις παραπάνω φαινομενικά αταίριαστες συναντήσεις η θεατρολόγος και κριτικός Ελένη Βαροπούλου, που διευθύνει και πάλι το πρότζεκτ, είκοσι χρόνια μετά το τέλος του ιστορικού Φεστιβάλ Αργους, απαντά δίνοντας το συνδετικό νήμα: «Ολα ξεκινούν από τον χώρο.

Καθένας που έρχεται αντιμέτωπος με μια ιδιαίτερη εδαφικότητα και επιτόπια εξειδικευμένη αναζήτηση δέχεται πολύτιμα ερεθίσματα για την ευαισθησία και τη φαντασία του. Οι εμβληματικές τοποθεσίες αποτελούν αστείρευτες πηγές έμπνευσης και έχουν τη δύναμη να ανακαλούν μαγικά το παρελθόν».

Η αναμέτρηση λοιπόν για τους καλλιτέχνες –μουσικούς, χορευτές, εικαστικούς–, την τοπική κοινωνία αλλά και τους επισκέπτες θα γίνει με τον τόπο: τις Μυκήνες, το Αργος και το ιστορικό τους φορτίο. Τέτοιου είδους εγχειρήματα συνθέτουν μια κοινή πρόκληση. Φέτος η διοργάνωση περιλαμβάνει ως δίπτυχο το «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης», ένα αφιέρωμα στον μεγάλο Ελληνα συνθέτη με μια σειρά από παραστάσεις, προβολές και δρώμενα προς τιμήν του. Και την «Αργολική Industriale», η οποία κινείται σε χώρους βιωμάτων και μνήμης, αναμειγνύοντας τη συλλογική αφήγηση με πολυάριθμες μικροϊστορίες, χάρη σε πειραματικά εργαστήρια και την εικαστική παρέμβαση «Μικροφυσικές των ερειπίων».

Οι «Μέδουσες»

Η Μάχη Ξενάκη (Mâkhi Xenakis) θα βρίσκεται επίσης στο Αργος τις επόμενες ημέρες, ως μία από τους έντεκα καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο εγχείρημα «Μικροφυσικές των ερειπίων». Η κόρη του συνθέτη Ιάννη Ξενάκη, εικαστικός η ίδια, ζει στο Παρίσι και δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις πολλές φορές στο εξωτερικό.

Από το 2013 ασχολείται παράλληλα με την καταγραφή του αρχείου του πατέρα της, ενώ πριν από δύο χρόνια κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Iannis Xenakis, un pére bouleversant» («Ιάννης Ξενάκης, ένας συνταρακτικός πατέρας», ed. Actes Sud). Στο εικαστικό πρότζεκτ του «Διεθνούς Τόπου» συμμετέχει με το έργο της «Méduses» («Μέδουσες»). Πρόκειται για ένα βίντεο που έφτιαξε ειδικά για την έκθεση χρησιμοποιώντας εικόνες από την πρόσφατη ζωγραφική της δουλειά και μια ηλεκτροακουστική σύνθεση του πατέρα της, το έργο «La légende d’Eer » που ακουγόταν στο «Le Diatope» (1978), θέαμα με ήχο και φως που παρουσιάστηκε στα εγκαίνια του Κέντρου Georges Pompidou. Συνομιλήσαμε μαζί της λίγο πριν έρθει στην Ελλάδα, για τη δουλειά της αλλά και την επιρροή του πατέρα της στο έργο της.

– Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτε μια μουσική σύνθεση του πατέρα σας στη δουλειά σας. Τι σημαίνει αυτό για εσάς;

– Νομίζω ότι δεν θα τολμούσα ποτέ να κάνω το βήμα, εάν το έργο δεν εντασσόταν μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της απότισης φόρου τιμής στο πατέρα μου μέσω των «Πολυτόπων» του, που θα παρουσιαστούν στο πρότζεκτ «Διεθνής Τόπος». Επειδή θα ήταν δύσκολο να μεταφέρω τα σχέδια ή τα γλυπτά μου μέχρι το Αργος, σκεφτήκαμε με την Ελένη Βαροπούλου να γίνει ένα βίντεο, κάτι ανάλογο είχα κάνει ήδη για προηγούμενη δουλειά μου. Υστερα εκείνη μου μίλησε για τη σειρά «Μέδουσες» που εκτιμούσε. Ξαφνικά όλα μέσα μου ξεκαθάρισαν. Οταν έκανα αυτή τη σειρά, έγραφα το δεύτερο μέρος του βιβλίου για τον πατέρα μου. Στη διάρκεια των παιδικών μου χρόνων στην Κορσική, κάθε καλοκαίρι κολυμπούσαμε επί ώρες μαζί προσπαθώντας να βρούμε ψάρια για να φάμε, επειδή κατασκηνώναμε σε απομονωμένα μέρη. Καθώς γι’ αυτόν ήταν δύσκολο να χτυπήσει τα γρήγορα ψάρια λόγω του ματιού του (το έχασε στη διάρκεια του πολέμου, συνεπώς δεν υπολόγιζε σωστά τις αποστάσεις), ο δικός μου ρόλος ήταν να βρίσκω χταπόδια. Μόλις εντόπιζα ένα, του έδειχνα το θαλάμι κι εκείνος βουτούσε με μια αναπνοή και επέστρεφε στην επιφάνεια με το χταπόδι τυλιγμένο γύρω από το ψαροντούφεκο να κουνάει τα πλοκάμια του. Αργότερα συνέδεσα τη σκηνή με τον μύθο του Περσέα που επέστρεψε κρατώντας το κεφάλι της Μέδουσας.

ΗΜέδουσα της ελληνικής μυθολογίας συγκεντρώνει πολλά στοιχεία που ενυπάρχουν στη δουλειά μου. Αποφάσισα λοιπόν να παρουσιάσω τη συνέχεια των «Μεδουσών» στο Αργος, καθώς συνδέονται με τον θαλασσινό κόσμο της παιδικής μου ηλικίας και με τον πατέρα μου. Θέλοντας να βρω μια μουσική για να συνοδεύει τις εικόνες, σκέφτηκα αμέσως τη σύνθεση «La légende d’Eer». Κάποιες φορές, μου θύμιζε την ηλεκτροακουστική μουσική που συνέθεσε για τα «Πολύτοπα» και κάποιες άλλες τους ήχους που ακούγαμε όταν ήμασταν στη θάλασσα, βυθισμένοι κάτω από το νερό. Με τον καιρό αποδέχομαι την επίδραση που προκάλεσε η παρουσία του πατέρα μου στο καλλιτεχνικό μου έργο και επιτρέπω στον εαυτό μου να την παραδεχθεί. Μολονότι σε καμιά περίπτωση δεν συγκρίνομαι μαζί του, ούτε τον «χρησιμοποιώ» για να μου δώσει αξία...

Το καθοριστικό βλέμμα

– Σημειώνετε για τις «Μέδουσες» ότι η παρουσία ή η απουσία του ματιού είναι πανταχού παρούσες στη δουλειά σας. Τι εννοείτε με αυτό;

– Πρόκειται για ένα πολύ προσωπικό ζήτημα, ένα «τραύμα» όπως έλεγε η Λουίζ Μπουρζουά, που αφορά όσα έζησα μικρό κορίτσι με το μάτι του πατέρα μου: από τη μια πλευρά το ένα του μάτι, το βλέμμα, ζωντανό, και από την άλλη, το γυάλινο μάτι, που με τον τραυματισμό του ήταν πάντοτε παρόν και τρομακτικό. Με αυτόν τον πατέρα λοιπόν, που ήταν βαθιά εμποτισμένος με την ελληνική μυθολογία και για την οποία μου μιλούσε συχνά, μπόρεσα σιγά σιγά να δομήσω με τρόπο ασυνείδητο την προσωπική μου μυθολογία στο έργο μου ανακατεύοντας τον Κύκλωπα, τον Οιδίποδα, τη Μέδουσα, την Αντιγόνη και τόσους άλλους. Σε όλα αυτά, το θέμα του βλέμματος παραμένει διαρκώς παρόν.

Μια εικαστική περιπέτεια in situ

«Τα είδα πεταμένα στις γωνίες στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο ΡΕΑ. Εσκυψα πάνω τους μήπως κάτι έχει μείνει, μια μικρή χειρονομία αγάπης για αυτά τα αντικείμενα που κάποιος κάποτε τα φρόντιζε πριν γίνουν βιβλία-πέτρες». «Βιβλία, πέτρες» είναι ο τίτλος της δουλειάς που θα εκθέσει η εικαστικός και σκηνοθέτις Βουβούλα Σκούρα στις «Μικροφυσικές των ερειπίων». Η καλλιτέχνις ανήκει σε αυτούς που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της Ελένης Βεροπούλου να στήσουν τα έργα τους σε ένα περιβάλλον που θα ονομάζαμε νεκρή ζώνη.

Τα εργοστάσια ΡΕΑ και ΠΕΛΑΡΓΟΣ, χώροι ερειπωμένοι που θα ξανανοίξουν έπειτα από χρόνια για τους επισκέπτες, υπήρξαν δύο από τα μεγαλύτερα της Αργολίδας και σήμερα αποτελούν μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας. Οι δεκάδες στοίβες των παλιών χαρτιών –λίστες, τιμολόγια, έγγραφα– που η Βουβούλα Σκούρα βρήκε μπροστά της στην πρώτη της επίσκεψη επιτόπου, έμοιασαν στα δικά της μάτια με τις πτυχώσεις αρχαίων αγαλμάτων. Αυτό το υλικό αποτέλεσε τη βάση για μια σειρά εικόνες-παλίμψηστα, όπου ενσωματώνονται φωτογραφίες από την ισοπεδωμένη πλέον αρχαία Παλμύρα. «Στις σελίδες αυτών των φθαρμένων βιβλίων, στα οποία ο ήλιος και η βροχή έκαναν το χρέος τους, θα καταγράψω τις δικές μου ιστορίες», εξηγεί.

Και η εικαστικός Αρτεμις Αλκαλάη επέστρεψε στα παλιά εργοστάσια για το δικό της έργο, ένα μικρό αρχείο μνήμης της βιομηχανικής ιστορίας του τόπου. Για εκείνην «οδηγοί» υπήρξαν οι «πρωταγωνιστές» της. Είναι οι ηλικιωμένοι εργάτες-εργάτριες και ο διευθυντής του εργοστασίου ΠΕΛΑΡΓΟΣ, συνταξιούχοι πια, που στάθηκαν μπροστά στον φακό για μια σειρά φωτογραφικά πορτρέτα. «Τους συνάντησα στα σπίτια τους, όπου με καλοδέχτηκαν», μας είπε. «Τους ζήτησα να επιστρέψουμε στους ερειπωμένους χώρους, εκεί όπου κάποιοι άρχισαν να δουλεύουν από μικρά παιδιά 12 και 15 ετών. Το έκαναν με χαρά και συγκίνηση. Οι άντρες έτρεχαν από δωμάτιο σε δωμάτιο και από μηχανή σε μηχανή εξηγώντας ο καθένας την αρμοδιότητά του. Ανθρωποι που δούλεψαν μαζί για μια ζωή, ήθελαν επίσης να φωτογραφηθούν μαζί μπροστά στις μηχανές. Αντίθετα οι γυναίκες προτίμησαν να φωτογραφηθούν στο σπίτι τους ή στην αυλή τους, ενώ με κάποιες πήγαμε μια μικρή βόλτα, αποτυπώνοντας παράλληλα τον τρόπο ζωής τους και το τοπίο της Αργολίδας».

Για πληροφορίες και το πλήρες πρόγραμμα του πρότζεκτ: www.facebook.com/DIETHNISTOPOS/


Πηγή kathimerini.gr

Συντάκτης: Newsroom CretePlus.gr


Αν θέλεις το πρόβλημα σου να ακουστεί, αν τα "στραβά και τα ανάποδα" που βλέπεις γύρω σου σε κάνουν να δυσανασχετείς, τότε...

Γίνε εσύ ο ρεπορτερ του CretePlus.gr.

Αν βρίσκεσαι στο δρόμο αποθήκευσε τους αριθμούς μας και στείλε μας τη φωτογραφία, το βίντεο ή το μήνυμα σου και δες το να ανεβαίνει άμεσα με εμάς αιχμή για την επίλυση του.

reporter@creteplus.gr 6932255686.

Δες το άρθρο σου στα "δικά σας ρεπορτάζ"



Ειδήσεις Πολιτισμός

Ιερουσαλήμ: Η πόλη που μαρτύρησε, τάφηκε και αναστήθηκε…

Η πόλη στην οποία εκτυλίχθηκαν τα κοσμοϊστορικά γεγονότα των Παθών του Ιησού,

Η νηστεία των Χριστουγέννων

Ξεκίνησε σήμερα η νηστεία των Χριστουγέννων

Σαν σήμερα το 1957 έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Καζαντζάκης

Ένα από τα μεγάλα κεφάλαια της νεοελληνικής λογοτεχνίας

Θεατρική παράσταση για... τα παιδιά της μακρινής Ουγκάντα

Το Θεατρικό Εργαστήρι Ζαρού ενισχύει τη δράση του Bombo Kids

«Οι επισκέπτες»: Η μικρή ταινία του Θοδωρή Παπαδουλάκη…

Πριν την ταινία «Ο Αδερφός μου», ο Θοδωρής Παπαδουλάκης συγκίνησε με τους «Επισκέπτες»

Η ιστορία του δέντρου των Χριστουγέννων

Από την αρχαία δενδρολατρεία και τη σύνδεσή του με το δέντρο της ζωής ως τη διάδοσή του από τους Γερμανούς σε ολόκληρο τον κόσμο

Γιατί η εβδομάδα μετά το Πάσχα ονομάζεται και “λευκή”

Ολόκληρη η εβδομάδα από το άγιο Πάσχα μέχρι την επομένη Κυριακή

Εκεί που μαρτύρησε και αναστήθηκε ο Θεάνθρωπος

Η ιστορία του πιο σημαντικού Ναού της Χριστιανοσύνης, εκείνου της Αναστάσεως ή του Πανάγιου Τάφου

Στο "σπίτι" τους επέστρεψαν κρητικές αρχαιότητες

Εγκαίνια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου περιοδικής έκθεσης με επαναπατρισμένα έργα

Η ανύψωση της πρώτης επαναστατικής σημαίας!

Η κήρυξη της επανάστασης στη Μάνη …17 Μαρτίου 1821…!

Μπερλουσκόνι: «Ψηφίστε με, είμαι ο μόνος που εμπιστεύονται…

Μείωση φόρων και κατάργηση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια υπόσχεται ο επικεφαλής του Φόρτσα Ιτάλια

Ψήφισμα στήριξης των αγροτικών κινητοποιήσεων από τον…

Η Ένωση Συλλόγων Γονέων Μαθητών Δήμου Φαιστού χαιρετίζει τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις του οργανωμένου κινήματος της μικρoμεσαίας αγροτιάς.

Όλες οι ειδήσεις σήμερα

Ροή Ειδήσεων








Social


Όλες οι ειδήσεις σήμερα
Εγγραφείτε δωρεάν στο Newsletter του Creteplus.gr και διαβάστε τις 10 σημαντικότερες ειδήσεις της εβδομάδας.
Δεν έχετε συμπληρώσει το email σας ή το email που δηλώσατε δεν είναι έγκυρο.