Μνήμη, Αντίσταση, Διεκδίκηση: Οι γερμανικές οφειλες στο επίκεντρο
Γράφει ο Αριστομένης Συγγελάκης*
Η πανέμορφη αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών στη Ρηγίλλης αποδείχθηκε πολύ μικρή και γέμισε μία ώρα πριν την έναρξη της εκδήλωσης. Οι σεβάσμιες μορφές των ηρώων μαγνήτιζαν τα βλέμματα και το ενδιαφέρον: πρωταγωνιστές οι πρωτεργάτες της Εθνικής Αντίστασης: η ΕΠΟΝίτισσα Ελένη Μπενά («Λεύτερη Νέα»- πρώην βουλευτής), ο ΕΛΑΣίτης Ευάγγελος Μαχαίρας (πρώην πρόεδρος Δ.Σ.Α.) και το στέλεχος του ΕΑΜ Στέλιος Ζαμάνος (ταμίας σήμερα του Εθνικού Συμβουλίου), ευθυτενείς και αγέρωχοι, παρά τον ένα αιώνα ζωής που σε λίγο συμπληρώνουν. Από την πρώτη γραμμή της εθνικοαπελευθερωτικής και αντιφασιστικής πάλης βρέθηκαν αργότερα στις φυλακές και τα ξερονήσια και στη συνέχεια στο Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών. Οι Μαχαίρας και Ζαμάνος μάλιστα, συνεχίζουν έως σήμερα την ανεκτίμητη συμβολή τους στον αγώνα του Εθνικού Συμβουλίου, συγκλονίζοντας με το παράδειγμά τους. Και από κοντά οι «νεότεροι»: ο ακαδημαϊκός Επαμεινώνδας Σπηλιωτόπουλος της θρυλικής ΠΕΑΝ, της οργάνωσης που ακύρωσε τα σχέδια των Γερμανών για την προσέλκυση εθελοντών ανατινάζοντας τα γραφεία της δωσιλογικής ΕΣΠΟ, ο Βασίλης Πριόβολος, ο «καπετάν Ερμής» του ΕΛΑΣ, ο Γιώργης Κλάδος, που 17 ετών πολέμησε τους Γερμανούς στη Μάχη της Κρήτης και συνέχισε τη ριψοκίνδυνη δράση του μέχρι τη λήξη της Κατοχής και στη συνέχεια, υπέστη φοβερές διώξεις και είχε έντονη αντιδικτατορική δράση και ο Χαράλαμπος Ρούπας, με μεγάλη προσφορά στο Εθνικό Συμβούλιο.
Παρόντα και τα αητόπουλα Βασίλης Μπρακατσούλας (πρώην βουλευτής, με πολύχρονες διώξεις και αγώνες), Στέφανος Ληναίος (πρώην βουλευτής, αυτοεξόριστος την περίοδο της Χούντας, συντονιστής σήμερα της Γραμματείας του Εθνικού Συμβουλίου), Ιγνάτιος Αξιώτης (ακάματος εργάτης της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών) και πολλοί ακόμη, που αξίζουν ειδικής μνείας σε επόμενο άρθρο. Μαζί τους οι επιζήσαντες της Κατοχής Θόδωρος Βαλαχάς, που στις 2.9.1944 όταν οι Γερμανοί ματοκύλισαν τον Χορτιάτη ήταν κρατούμενος σε ηλικία 12 ετών στο Στρατόπεδο Παύλου Μελά και Παναγιώτης Μπαμπούσκας, τελευταίος επιζών του Ολοκαυτώματος των Λυγγιάδων, που φέρει ακόμη στο κορμί του τα σημάδια της γερμανικής ξιφολόγχης που τον τρύπησε αν και ήταν βρέφος ενός έτους!
Η Πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου αλλά και οι Υπουργοί Πάνος Καμμένος, Νίκος Χουντής και Κώστας Ήσυχος διαδήλωσαν την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να διεκδικήσει τις γερμανικές οφειλές, να αναδείξει την ιστορική μνήμη και να χτυπήσει τον φασισμό. Ο στρατηγός ε.α. Δημήτρης Αλευρομάγειρος, ήρωας του Κυπριακού αγώνα και ο Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και διαχρονικά συνεπής υποστηρικτής της διεκδίκησης Στέλιος Περράκης, εκ μέρους του Εθνικού Συμβουλίου, περιέγραψαν το πολιτικό πλαίσιο του αγώνα, αναφέρθηκαν στους κύριους σταθμούς του και επεσήμαναν τις παγίδες αλλά και τις θετικές προοπτικές που διανοίγονται. Από κοινού ξεκαθάρισαν ότι πρόκειται για αγώνα διεκδίκησης και όχι εκδίκησης, με μόνο σκοπό την απόδοση Δικαιοσύνης! Παρόντες επίσης οι Πρόεδροι των Ενώσεων Θυμάτων, δήμαρχοι μαρτυρικών δήμων, δεκάδες πρέσβεις (όχι όμως ο Γερμανός πρεσβευτής, ο οποίος περιορίστηκε στην εκπροσώπηση της ΟΔΓ από μεσαίο στέλεχος της Πρεσβείας...) και πολλά ακόμη μέλη του Εθνικού Συμβουλίου.
Όμως τις εντυπώσεις έκλεψαν ο Αργύρης Σφουντούρης, ο ηρωικός επιζήσας της σφαγής του Διστόμου, ο άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και την αποκάλυψη της αλήθειας για τις ναζιστικές θηριωδίες στην Ελλάδα και ο φλογερός φιλέλληνας Καθηγητής Κριστόφ Σμινκ – Γουσταύους, που έφερε στο φως το Ολοκαύτωμα των Λυγγιάδων και στηρίζει σθεναρά τον αγώνα διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών. Σημαντική επίσης και η παρουσία και το μήνυμα στήριξης του Γερμανού Αντιπροέδρου του Die Linke Βόλφγκανγκ Γκέρκε.
Συγκλόνισε ο Στέφανος Ληναίος απαγγέλλοντας το ποίημα του Άγγελου Σικελιανού «Ηχήστε σάλπιγγες». Ένα ποίημα - Θούριο, που απαγγέλθηκε στην κηδεία του Κωστή Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου 1943 και ξεσήκωσε τους Έλληνες (κλιμακώθηκαν τότε οι λαϊκές κινητοποιήσεις που κορυφώθηκαν με τη μεγαλειώδη διαδήλωση της 5ης Μαρτίου και πέτυχαν την ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης στην Ελλάδα!). Συγκίνησε η Ρίτα Αντωνοπούλου με το «Άσμα ασμάτων» και τον «Αντώνη» από το Μαουτχάουζεν αλλά και το «Ακορντεόν» του Μάνου Λοιζου.
Μια αναφορά που έχει αξία: ο Μανώλης Γλέζος, το σύμβολο της ελληνικής και ευρωπαϊκής Αντίστασης, που περιοδεύει ανά τη Γερμανία αυτές τις βδομάδες για να πείσει και αφυπνίσει την γερμανική κοινή γνώμη για το δίκαιο των αιτημάτων μας και ο αείμνηστος Γιάννης Σταμούλης, πρωτοπόρος της δικαστικής διεκδίκησης, ήταν διαρκώς παρόντες σε όλες τις ομιλίες και τις συζητήσεις.
Πολλά συγχαρητήρια ανήκουν στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και ιδίως στον διαρκώς ανήσυχο και παραγωγικό Αναπληρωτή Υπουργό Κώστα Ήσυχο και το επιτελείο του.
Παρά τις όποιες αδυναμίες, η εκδήλωση αυτή αποτελεί τομή! Το ελληνικό κράτος τιμά εμπράκτως και ουσιαστικά την Εθνική Αντίσταση και τα ελληνικά Ολοκαυτώματα, αναγνωρίζει ως ισότιμο συνεργάτη το Εθνικό Συμβούλιο και στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας για τη διεκδίκηση και ελπίδας. Ένα είναι βέβαιο: δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να δικαιωθούμε!
*Ο κ. Συγγελάκης είναι μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου