Έτσι, πολύ σύντομα (μέχρι την 29η Δεκεμβρίου) ή θα εκλεγεί ως νέος Πρόεδρος ο προταθείς από την Κυβέρνηση κ. Σταύρος Δήμας ή θα οδηγηθούμε σε εκλογές, εφόσον δεν καταστεί δυνατή η εκλογή. Αυτό είναι το δίλημμα ενώπιον του οποίου θα βρεθούν οι 300 της ελληνικής Βουλής σε λίγες ημέρες. Και είναι δίλημμα πολύ σοβαρό, αφού από την εκλογή ή όχι Προέδρου της Δημοκρατίας θα εξαρτηθεί στη συνέχεια η πορεία της χώρας.  

          Προβάλλει, λοιπόν, τώρα έντονα το ζήτημα της ευθύνης των βουλευτών, που αφορά αφενός το αν θα ψηφίσουν ή όχι το νέο Πρόεδρο και, αφετέρου, κατά πόσον η ψήφος τους θα είναι ψήφος ελεύθερη ή θα είναι ψήφος κάτω από την πίεση των λεγομένων περί αποστασίας και περί αργυρώνητων βουλευτών. Πρέπει να ειπωθεί πως, για να είναι ψήφος ευθύνης, η ψήφος πρέπει να είναι ελεύθερη, να συμφωνεί δηλαδή με αυτό που επιθυμεί κατά βάθος ο βουλευτής και όχι να είναι απλώς αποτέλεσμα των επιταγών του κόμματος και προπάντων αποτέλεσμα εκβιασμού και εκφοβισμού. Ευθύνη και ελευθερία είναι δυο αξίες και δυο αρχές αλληλένδετες: δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ελεύθερο αυτόν που αποφασίζει κάτω από πίεση και το φόβο, διότι η ψήφος του ουσιαστικά είναι η απόφαση ενός ανελεύθερου ανθρώπου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της εκλογής του νέου Προέδρου, όλα όσα λέγονται, και μάλιστα χωρίς σοβαρές αποδείξεις, περί «αποστατών»και περί αργυρώνητων βουλευτών, τίποτε άλλο δεν κάνουν από το να  λειτουργούν εκφοβιστικά στη συνείδηση των βουλευτών και να μη τους επιτρέπουν να λειτουργήσουν ως ελεύθεροι άνθρωποι και πολίτες . Όλο αυτό το σκηνικό δεν είναι τίποτε άλλο από μια μορφή νεοσταλινισμού (δες άρθρο του Κώστα Καρακώτια με τίτλο «Σταλινισμός νέας κοπής»,στο Εθνος.gr της 9/12/2014), με την οποία συγκεκριμένοι κομματικοί φορείς προσπαθούν να αποτρέψουν τους βουλευτές από το να ψηφίσουν το νέο Πρόεδρο. Ωστόσο, ο βουλευτής, στα μεγάλα ζητήματα που αφορούν την πορεία της χώρας, πρέπει να είναι ανεπηρέαστος από τέτοιους παράγοντες, οι οποίοι ακυρώνουν ό, τι πιο ουσιαστικό κάνει τον άνθρωπο αληθινό άνθρωπο: την ελευθερία του, την ελεύθερη βούλησή του. Διότι μόνο όταν αποφασίζει ελεύθερα, μπορούμε να του ζητήσουμε και ευθύνες.

          Καταλαβαίνει κανείς πως στον αμαρτωλό και εν πολλοίς σκοτεινό χώρο της πολιτικής τα παραπάνω ηχούν παράξενα, εξωπραγματικά ή, στην καλύτερη περίπτωση, ρομαντικά. Η πολιτική ήταν πάντοτε ένα πεδίο σύγκρουσης για τη νομή της εξουσίας και, ως εκ τούτου, στην περίπτωσή της ισχύει το: «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Το ζητούμενο για τα κομματικά στελέχη είναι η επικράτηση των κομμάτων τους στον πολιτικό στίβο, πράγμα που (δυστυχώς) επιτρέπει τη χρήση και αθέμιτων μέσων, άλλοτε αναφανδόν και άλλοτε συγκεκαλυμμένα, πάντοτε, όμως, με το πρόσχημα ότι η χρήση τους είναι «για το καλό του τόπου». Ωστόσο, εκείνοι που χρησιμοποιούν αυτά τα μέσα κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι με τον τρόπο αυτό επικρατούν  συγκρουσιακές καταστάσεις, συχνά ακραίες, η πολιτική ζωή δηλητηριάζεται από το ψεύδος και την απάτη και οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται ανελεύθερα και κάτω από πίεση.

          Θα πρέπει να τονιστεί για άλλη μια φορά ότι στη Δημοκρατία όλα πρέπει να γίνονται φανερά και μέσα σε κλίμα ηπιότητας και μετριοπάθειας. Αυτό απαιτεί ο πολιτικός αγώνας να γίνεται με όρους αλήθειας και ελευθερίας και όχι κάτω από πίεση, φόβο  και πολιτικό εκβιασμό. Αυτό αφορά άλλα καθεστώτα, τα καθεστώτα του φόβου και της βίας. Και, επιτέλους, ας βάλουμε στην πολιτική και την ηθική, η οποία έχει ξεχαστεί στον ελληνικό πολιτικό στίβο. Και ας μη ξεχνάμε ότι βασικό στοιχείο της ηθικής πράξης είναι η ενσυνείδητη ελευθερία: το ηθικό και το ελεύθερο πάνε πλάι-πλάι. Καμιά πράξη ανελεύθερη δεν μπορεί να θεωρηθεί ηθική, με τη βαθύτερη σημασία του όρου.

          Επανερχόμενος στο θέμα μου, θα έλεγα ότι είναι ανάγκη οι βουλευτές να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να πράξουν με ελεύθερη συνείδηση, κάνοντας την επιλογή τους με βάση το συμφέρον του τόπου και όχι απλώς το κομματικό συμφέρον. Εξάλλου, η προεδρική εκλογή στην Ελλάδα και το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν είναι αυτά που καθορίζουν τις τύχες της χώρας και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τις εθνικές εκλογές. Ο Πρόεδρος είναι ένα πρόσωπο-σύμβολο της ενότητας του λαού και του έθνους. Αν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σ’ αυτό, τότε όλη μας η πορεία είναι λανθασμένη. Θα περίμενε, λοιπόν, κανείς να υπάρξει στο σημείο αυτό συμφωνία. Ωστόσο, αφού αυτό δεν γίνεται, τουλάχιστον ας ψηφίσουν οι βουλευτές όλων των κομμάτων με ελεύθερη τη συνείδηση, για να είναι και το αποτέλεσμα της εκλογής έκφραση όχι της κομματικής   ταυτότητας αλλά της ελεύθερης απόφασης των βουλευτών.

          «Ο άνθρωπος είναι απόλυτα ελεύθερος και γι’ αυτό είναι απόλυτα υπεύθυνος» (Ζαν Πωλ Σαρτρ). Αν οι βουλευτές μας θέλουν να λέγονται και να είναι υπεύθυνοι, τότε πρέπει να πράξουν και να αποφασίσουν ως ελεύθεροι άνθρωποι, αγνοώντας τα ψεύδη, τις πιέσεις, την εκβιαστική  λασπολογία και το φόβο. Είναι η ώρα της ευθύνης και άρα η ώρα της ελευθερίας της συνείδησης.

Γιάννης Γ. Τσερεβελάκης