Η κουβέντα σχετικά με τις αιτίες που προκαλούν τα τροχαία ατυχήματα, ήρθε και πάλι στο προσκήνιο, έπειτα από το τραγικό δυστύχημα που σημειώθηκε το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης στον ΒΟΑΚ (Διαβάστε ΕΔΩ) και στοίχισε τη ζωή σε έναν ακόμη συμπολίτη μας.

Ωστόσο, δεν έχουν περάσει παρά μερικές ημέρες, από ένα ακόμη θανατηφόρο τροχαίο, αυτό που έγινε στην Αγία Βαρβάρα και είχε ως αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό ενός ζευγαριού από τις Μοίρες (Διαβάστε ΕΔΩ και ΕΔΩ).

Με αφορμή τα τροχαία ατυχήματα, ο διοικητής του Α.Τ. Νεάπολης Λασιθίου, Ιωάννης Παπαλεωνίδας, δημοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο:

«ΤΡΟΧΑΙΟ ΑΤΥΧΗΜΑ. Η  ΠΡΟΦΑΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗ…ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ!»

Ας είμαστε ρεαλιστές και πάνω από όλα ειλικρινείς. Το τροχαίο ατύχημα ως φαινόμενο, θα είναι δύσκολο να εξαλειφθεί, διότι όπου υπάρχει τροχαία κίνηση θα είναι πάντοτε πιθανό το ζήτημα εμφάνισής του. Υπάρχει όμως η δυνατότητα άμβλυνσης, κάτι το οποίο επιχειρώ παρακάτω να αποδείξω ως ενδεχόμενο εφικτό, μέσα από την παρούσα (και διαφορετική θέλω να πιστεύω), προσέγγιση.

Χάριν του επιδιωκόμενου ως άνω σκοπού, σας ζητώ εν αρχή να φανταστούμε την απευκταία εκδοχή πρόκλησης ενός τροχαίου ατυχήματος. Το «ευτύχημα» θα είναι όταν περιορίζεται μόνον στις υλικές ζημίες των οχημάτων, χωρίς περαιτέρω δυσμενείς προεκτάσεις σε ανθρώπινες ζωές, ένεκα (και αυτό κυρίως) της προηγηθείσας συνειδητοποίησης για την αναγκαιότητα εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας καθώς και της χρήσης των παθητικών μέσων συγκράτησης, ως ανάγκη επιβεβλημένη. Το δυστύχημα όμως ανευρίσκεται στα απότοκά του, όταν ως συνέπειες ανακύπτουν τραυματισμοί, μόνιμες αναπηρίες και ιδίως απώλειες ζωών.

Τότε πραγματικά μιλάμε για τραγωδίες, αφού οικογένειες βυθίζονται σε ανείπωτο πένθος, ο στενός κοινωνικός περίγυρος σε βαθειά θλίψη και ένας ευρύτερος κύκλος ανθρώπων, εμείς οι ίδιοι δηλαδή, που συναποτελούμε τον κοινωνικό ιστό, εισερχόμεθα σε καθεστώς περίσκεψης και περισυλλογής. Αν προσπαθήσουμε για λίγο να μπούμε στην θέση αυτών των ανθρώπων που βιώνουν τις συνέπειες από τον απροσδόκητο θάνατο του δικού τους ανθρώπου, θα αντιληφθούμε στο μέτρο του δυνατού, τα συναισθήματα από τα οποία διακατέχονται. Η τραγικότητα των συναισθημάτων, είναι βέβαιον ότι θα μας προκαλέσουν ρίγος και πολύ περισσότερο φόβο, στην σκέψη πως θα μπορούσε στην θέση τους να βρισκόμασταν εμείς οι ίδιοι και να βιώναμε την απώλεια κάποιου δικού μας ανθρώπου.

Κυρίαρχο όμως ερώτημα, και που προκύπτει πάντοτε μετά το αρχικό σοκ, είναι το που κείνται οι ευθύνες στην πρόκληση ενός τροχαίου ατυχήματος. Ίσως, και ενδεχόμενα με κάποια «ευκολία» να απαντούσε κάποιος στο ερώτημα αυτό, ότι ευθύνεται η οδική συμπεριφορά του άλλου ή ο δρόμος με τις κατασκευαστικές του ατέλειες και αστοχίες ή η ακαταλληλότητα και η παλαιότητα του οχήματος (του άλλου..) που δεν ανταποκρινόταν στις περιστάσεις ή τέλος, συνδυαστικά όλα τα ανωτέρω. Εστιάζεται δηλαδή η απάντηση, στην άποψη ότι για τα επισυμβαίνοντα, κατά κυρίαρχο ποσοστό, ευθύνονται όλοι οι άλλοι παράγοντες, σταθμητοί ή αστάθμητοι.

Ποιο είναι όμως το κριτήριο εκείνο το οποίο οδηγεί την κρίση του ερωτώμενου στην κατεύθυνση αυτή, ώστε να αναφωνήσει ότι για την πρόκλησή του τροχαίου ατυχήματος ευθύνεται ο άλλος ή άλλοι, και ανωτέρω ήδη, αναφερόμενοι παράμετροι; Στο κατ’ επέκταση αυτό ερώτημα στο ίδιο πάντοτε πρόσωπο, και όντας απαλλαγμένο από την επιθυμία ικανοποίησης οικονομικών αποζημιώσεων ή αποφυγής καταβολής αυτών, ίσως, και ενδεχόμενα με κάποια «δυσκολία» τώρα, να σιγοψιθύριζε ότι ενδεχομένως να διαδραμάτισε ουσιώδη ρόλο στην πρόκληση του τροχαίου, ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ (για τον «ψίθυρο» και την μη ευθεία και ανοιχτή παραδοχή, δύναμαι να υποθέσω ότι και πάλι ο εγωισμός μπορεί να παρεμβάλλεται, μην τυχόν και καταρριφθούν οι αδιαμφισβήτητοι προηγούμενοι ισχυρισμοί περί της διαπιστωμένης ευθύνης των άλλων...).

Πολλά θα μπορούσαν να είχαν αποσοβηθεί όχι μόνον στην εξεταζόμενη θεματική των τροχαίων ατυχημάτων, αλλά και σε άλλες πτυχές και δραστηριότητες της ζωής μας αν κοιτούσαμε λίγο μέσα μας, λίγο βαθύτερα και αναλογιζόμασταν την δική μας ευθύνη, την δική μας συνευθύνη αν θέλετε. Αν δεικνύαμε σεβασμό στους εαυτούς μας, αν δεικνύαμε σεβασμό στους συνανθρώπους μας και διαπνεόμεθα από σοβαρότητα στις πράξεις μας, δεν θα ήταν όλα πράγματι καλύτερα; Και μήπως πρόσθετα, δεν θα πρέπει να στεκόμαστε διαρκώς στις ευθύνες που πράγματι αναλογούν στην Πολιτεία, όσον αφορά την δημιουργία νέων ή βελτίωσης των ήδη υφιστάμενων υποδομών, αλλά να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε και το βαθμό της δική μας συνέργειας με δεδομένες τις απαντούμενες, αλλά γνωστές σ’ εμάς, ελλείψεις; Άλλωστε, το να παθαίνεις ενώ γνωρίζεις, περισσότερη ευθύνη προσδίδει παρά αφαιρεί…

Ας αναλογιστούμε για μία στιγμή τι θα επιτυγχάναμε, σε όλα τα επιμέρους επίπεδα (ηθικό, κοινωνικό, οικονομικό κ.α), αν αφήναμε κατά μέρος εγωισμούς και κυρίως επιθετικές συμπεριφορές που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο δημιουργούν απρόβλεπτες καταστάσεις, σίγουρα όμως με δυσμενείς προεκτάσεις, ιδιαιτέρως δε σε ένα οδικό περιβάλλον, με όχι τις καλύτερες των προδιαγραφών που θα έπρεπε να υφίστανται. Πράγματι, ας σκεφτούμε για λίγο το εξής: ποιον ή τι εξυπηρετεί, η αποδοχή στενών έως ανύπαρκτων ορίων ασφαλείας κατά την στιγμή της οδήγησης, ιδιαιτέρως δε σε οδούς, την επικινδυνότητα των οποίων διαπιστωμένα δεν αγνοούμε (και πάλι η γνώση (;) μας στο προσκήνιο), με δεδομένο ότι η πλειονότητα των εμπλεκομένων σε τροχαία ατυχήματα έχει καταδειχθεί ότι διέμεναν ή εργαζόταν σε απόσταση μικρότερη ή ίση των10 χιλ.από το σημείο πρόκλησής; Το μόνο που καταφέρνουμε, μη κατευνάζοντας την παρόρμηση, που πολλές φορές μας οδηγεί σε ακραίες προσλαμβάνουσες οδικές συμπεριφορές, είναι να εκβιάσουμε την πρόκληση ενός τροχαίου ατυχήματος με πιθανές συνέπειες όλα τα παραπάνω αποτελέσματα.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να γίνουμε, υιοθετώντας μια ποιο εγκρατή οδική συμπεριφορά, παράδειγμα προς μίμηση και όχι προς αποφυγή μιας και ο μιμητισμός είναι στοιχείο σύμφυτο σε όλους τους ανθρώπους, ιδιαιτέρως δε προς τα μικρά παιδιά, την ιδιαίτερη αυτή κατηγορία ανήλικων πολιτών και αυριανών χρηστών των οδών, που στις κρίσιμες αυτές ηλικίες, διαπλάθοντας τον χαρακτήρα τους, έχουν ανάγκη θετικών επιρροών και προτύπων, και όχι αρνητικών παραδειγμάτων, εμφυσώντας σε αυτά την νοοτροπία και την αντίληψη, ότι σοβαρός και υπεύθυνος άνθρωπος δεν λογίζεται εκείνος που σε κάθε στιγμή πράττει αυτό που θέλει αλλά εκείνος που σε κάθε στιγμή πράττει αυτό που οι περιστάσεις επιβάλλουν!

Προκειμένου λοιπόν, καταστεί εφικτό, να αμβλυνθούν τα τροχαία ατυχήματα, συνακόλουθα δε και οι προεκτάσεις τους, προτείνω, σε όλους μας, να εγκαταλείψουμε σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές που ως εφαλτήριο και συνακόλουθο οδηγό έχουν τον εγωκεντρισμό, την ανυπομονησία και την επιθετικότητα και ας αφήσουμε χώρο στην συγκατάβαση, στην σύνεση και την λογική, εξάλλου η πρώτη εκδοχή αναστέλλει την αυτοκυριαρχία, ενώ η δεύτερη την καθιστά συνοδοιπόρο μας! Είναι λιγάκι δύσκολο, όχι όμως και ακατόρθωτο. Άλλωστε, μέρες όπως αυτές που διανύουμε προς το Άγιο Πάσχα, προσφέρονται απολύτως για περίσκεψη και αυτοκριτική, που εν τέλει μπορεί και να μας οδηγήσουν σε μία ριζική αναθεώρηση των πραγμάτων, επιφέροντας μία ολική αλλαγή στην στάση μας απέναντι στο θεμελιωδέστερο και πολυτιμότερο αγαθό το οποίο διαθέτουμε και μας έχει δοθεί. Την ζωή.

Εύχομαι πραγματικά, να συντελεστεί αυτή η αλλαγή στις σκέψεις μας και να εδραιωθεί στις πράξεις μας, ξεκινώντας, αν θέλετε, και από την οδική μας συμπεριφορά. Καλή Ανάσταση!    

                                                                                         
                                                                        ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΠΑΠΑΛΕΩΝΙΔΑΣ
                                                                                    ΑΣΤΥΝΟΜΟΣ Β΄
                                                                      Διοικητής Α.Τ Νεάπολης-Λασιθίου