Περιλαμβάνεται στην Προστατευόμενη περιοχή ‘’Δυτικά Αστερούσια (από Αγιοφάραγγο έως Κόκκινο Πύργο)’’ ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (GR4310004) για τους οικοτόπους και τα απειλούμενα είδη χλωρίδας και πανίδας της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και επίσης ανήκει στην ‘’Περιοχή Ειδικής Προστασίας’’ με το όνομα ΕΚΒΟΛΗ ΓΕΡΟΠΟΤΑΜΟΥ ΜΕΣΑΡΑΣ (GR4310012) για την ποικιλίατων πουλιών που προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/147/ΕΚ.

Η Καταλυκή και όλο το υγροτοπικό σύστημα του Γεροπόταμου αποτελεί πολύ σημαντικό μεταναστευτικό σταθμό για τα πουλιά, ιδιαίτερα την Άνοιξη λόγω της θέσης του. Η Καταλυκή μάλιστα αποτελεί το μεγαλύτερο φυσικό υγροβιότοπο με ανοιχτό νερό σε όλη τη νότια ακτογραμμή της Κρήτης που είναι κυρίως βραχώδης.

ΠΑΡΥΔΑΤΙΑ ΠΟΥΛΙΑ

Τα παρυδάτια είναι πουλιά με μακριά κυρίως πόδια που συνήθως περπατούν και τρέφονται στο ρηχό νερό ή δίπλα σε αυτό ή ακόμη σε υγρά λιβάδια. Πολλά είδη που διαχειμάζου στην Αφρική ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να αναπαραχθούν ως τον Αρκτικό κύκλο, σαν τη Δρεπανοσκαλίδρα και τη Νανοσκαλίδρα ή σε άλλες βόρειες περιοχές όπως ο Σηλίγουρος και ο Λασπότρυγγας

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ

ΓΕΛΟΓΛΑΡΟΝΟ

Τα γελογλάρονα είναι εντομοφάγα γλαρόνια που συνήθως ταξιδεύουν και τρέφονται ομαδικά. Ειδικά στον κόλπο της Μεσαράς είναι τακτικό, άνοιξη και φθινόπωρο.

ΛΙΜΟΖΑ

Σχετικά σπάνια στην Κρήτη αλλά μάλλον συχνή στον κόλπο της Μεσαράς, η Λιμόζα τα τελευταία χρόνια μειώνεται σε όλη της Ευρώπη

ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ

ΚΑΛΑΜΟΚΑΝΑΣ

Τυπικό είδος των αλμυρόβαλτων ο Καλαμοκανάς θα μπορούσε να αναπαράγεται κάθε χρόνο αν το νερό διατηρούνταν ως τα μέσα του καλοκαιριού και δεν υπήρχε αρκετή όχληση

ΚΑΛΑΜΟΚΙΡΚΟΣ

Τακτικό χειμωνιάτικο αρπακτικό ο Καλαμόκιρκος Circus aeroginosus) πετάει πάνω από τις καλαμιές ψάχνοντας για μικρά θηλαστικά ή και πουλιά που συλλαμβάνει στο έδαφος. Απαντάται και κατά τις μεταναστευτικές περιόδους συχνά ομαδικά.

ΚΥΚΝΟΣ

Κάποιες χρονιές ο παγωμένος βοράς στέλνει κύκνους τόσο νότια όσο η Καταλυκή που μπορεί να φιλοξενήσει λίγα άτομα. Φαινόμενα με μερικές δεκάδες κύκνους να διαχειμάζουν είναι πάντως σπάνια.

ΛΕΥΚΟΤΣΙΚΝΙΑΣ

Πολύ γνωστός ερωδιός σε ακτές και υγροβιότοπους. Στην περιοχή παρατηρείται σχεδόν όλο το χρόνο, ιδίως ως περαστικό, Μάρτιο-Μάιο και Αύγουστο-Νοέμβριο αν και μερικά άτομα ξεχειμωνιάζουν.

ΛΕΥΚΟΣΟΥΣΟΥΡΑΔΑ

Πολύ κοινή το χειμώνα και κατά τη μετανάστευση από Φεβρουάριο-μάρτιο και από Οκτώβριο-Δεκέμβριο. Φωλιάζουν σε ακτές και βραχονήσια της Κρήτης. Τρέφεται με μεγάλη ποικιλία από έντομα και άλλα ασπόνδυλα.

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ

ΧΑΛΚΟΚΟΤΑ

Από τα απειλούμενα είδη που συχνάζουν στην περιοχή τις μεταναστευτικές περιόδους και τρέφονται στο νερό αλλά και σε εκτάσεις με λιβάδια και αμμοθίνες με αμφίβια, μικρά ερπετά, σαλιγκάρια.

ΣΑΡΣΕΛΑ

Η πιο συχνή μεταναστευτική πάπια στην περιοχή της Μεσαράς όπου δεν είναι σπάνιες οι συγκεντρώσεις μερικών εκατοντάδων πάνω από τη θάλασσα. Συχνάζει άνοιξη κυρίως και διαχειμάζει νότια της Σαχάρας.

ΚΡΥΠΤΟΤΣΙΚΝΙΑΣ

Πιο σπάνιος από άλλους ερωδιούς και συχνά περνά απαρατήρητος χάρις στο κρυπτικό του πτέρωμα. Τρέφεται κυρίως με βατράχια και απαντά άνοιξη και φθινόπωρο.

ΤΟ ΞΕΡΕΤΕ;

ΠΟΤΑΜΟΣΦΥΡΙΧΤΗΣ

Ο χαραδριός αυτός έρχεται νωρίς την άνοιξη για να φωλιάσει στις αμμοθίνες σε όλη την παραλιακή ζώνη του κόλπου και ιδίως κοντά στο νερό. Οχήματα και λουόμενοι που δεν γνωρίζουν ότι τα αυγά του είναι πάνω στην άμμο, μπορεί να τα καταπατήσουν, έτσι το είδος μειώνεται και κινδυνεύει να εξαφανιστεί από την Κρήτη.

Κείμενα: Μιχάλης Δρετάκης Βιολόγος Ορνιθολόγος ΜΦΙΚ

Απόδοση Κειμένου: Στέλιος Χανιωτάκης

mesaralive.gr