Τα prosopakritis συνάντησαν τον κ. Γιάννη Πρινιωτάκη ο οποίος μίλησε για τις εμπειρίες που έχει βιώσει αλλά και τον ρόλο των Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού.

Κύριε Πρινιωτακη ήσασταν ο υπαρχηγός των Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού στο Ηράκλειο. Πείτε μας, ποιο ακριβώς είναι το έργο των Σαμαρειτών;

Ξεκίνησα να είμαι Σαμαρείτης το 1996 και έχω αριθμό μητρώου στο Ηράκλειο. Όταν δηλαδή ιδρύθηκαν οι Σαμαρείτες στο Ηράκλειο, ήμουν ο δεύτερος. Οι Σαμαρείτες βρίσκονται «παντού στην ανάγκη», όπως έλεγε ένα παλιό μας σλόγκαν. Όπου υπάρχουν πόλεμοι, καταστροφές, σεισμοί, αγνοούμενοι, εμείς τρέχουμε. Είμαστε «παντός καιρού».

Εάν σας ζητήσω να μου περιγράψετε μια εμπειρία που σας συγκλόνισε από όλα αυτά τα χρονια, ποιά  θα διαλέγατε;

Οι εμπειρίες που έχω ζήσει είναι πολλές και συγκλονιστικές. Ξεχωρίζω όμως τους μήνες που έζησα στο Πογραδετς της Αλβανίας, όταν γινόταν ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία το 1999.

Εκεί ήταν τα στρατόπεδα των προσφύγων από τον πόλεμο…

Ακριβώς! Όταν συνέβαινε ο πόλεμος της πρώην Γιουγκοσλαβίας, η ελληνική κυβέρνηση φοβήθηκε , ότι η Ελλάδα θα γέμιζε πρόσφυγες από την Αλβανία. Για να το αποφύγει λοιπόν αυτό, η ελληνική κυβέρνηση σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ δημιούργησε ένα στρατόπεδο- καταυλισμό υποδοχής Αλβανών προσφύγων από την εμπόλεμη ζώνη, στο Πογραδετς της Αλβανίας. Το στρατόπεδο φυλασσόταν από έμμισθους Έλληνες που υπηρετούσαν στο ΝΑΤΟ.

Η αποστολή των Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού αποτελούνταν από δυο κοινωνικούς λειτουργούς, δυο νοσοκόμες, ένα γιατρό, ένα οδηγό ένα έμμισθο Σαμαρείτη και δυο εθελοντές άμισθους. Εγώ από την Κρήτη και κάποιος από την Ξάνθη.

Ποιος ήταν ο ρόλος σας στον καταυλισμό; Τι ακριβώς κάνατε;

Αρχικά ξεκινήσαμε να περιθάλπουμε κάποιες εκατοντάδες ανθρώπων. Στο τέλος είχαμε φτάσει τους 4000! Ο ρόλος μας ήταν να φροντίζουμε το φαγητό, και να διαμορφώσουμε το χώρο, όσο γίνεται πιο ανθρώπινο. Φτιάξαμε τουαλέτες, ντουζιέρες , μέχρι σχολείο οργανώσαμε. Κτίζαμε οικήματα, φουρνίζαμε ψωμί. Ακόμη και ψυχολογική στήριξη παρείχαμε. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι αντιμετωπίσαμε εκεί πέρα…

Κατά τη διάρκεια πολέμου εσείς βρισκόσασταν σε στρατόπεδο προσφύγων. Δεν αισθανθήκατε ότι ίσως κινδυνεύατε;

Φυσικά και φοβόμασταν. Αρχικά τους ίδιους τους πρόσφυγες, οι οποίοι ήταν Αλβανοί και γνωρίζοντας ότι είμαστε Έλληνες , μας έβλεπαν με καχυποψία, γιατί μας θεωρούσαν φίλους των Σέρβων. Δεν μας ήθελαν αρχικά, μας έβριζαν και μας έφτυναν. Να αναφέρω επίσης πως κάποιοι από αυτούς οπλοφορούσαν. Πέρασε αρκετός καιρός για να αρχίσουν να μας εμπιστεύονται και να καταλάβουν ότι είμαστε εκεί για να τους βοηθήσουμε.

Κάποια μέρα μάλιστα σταμάτησαν μπροστά στο στρατόπεδο κάποια μαύρα αυτοκίνητα , βγήκαν από μέσα κάποιοι με καλαζνικοφ και άρχισαν να πυροβολούν, προφανώς για εκφοβισμό. Παράλληλα ακούγαμε συχνά πυροβολισμούς και ανατινάξεις, παρόλο που το Πογραδετς δεν ήταν εμπόλεμη ζώνη.

Σκεφτήκατε να φύγετε και να γυρίσετε πίσω;

Ποτέ! Αισθανόμουν ότι είχα χρέος να μείνω και να παλέψω και εγώ. Ήταν απίστευτο αυτό που έζησα εκεί. Τελείωνα αργά το βράδυ τις δουλειές  που είχα αναλάβει και όταν πήγαινα για ύπνο, δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Έκλαιγα. Σκαφτόμουν όσα έβλεπα και κατέρρεα..Να φανταστείτε κάποια στιγμή ένας πιτσιρικάς  13 χρονών μου περιέγραψε κλαίγοντας πως είδε τους γονείς του να σφαγιάζονται μπροστά στα μάτια του.Κάθε μερικές μέρες  έρχονταν ένοπλοι του στρατού του Ουτσεκα και τοιχοκολλούσαν τα ονόματα των ανθρώπων που είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο και όλοι μαζεύονταν να δουν αν είναι κάποιος δικός τους ανάμεσα. Θρήνος.

Έβλεπα ανθρώπους οι οποίοι  ήταν μορφωμένοι, αξιοπρεπείς και όμως στέκονταν στην ουρά με ένα κατσαρολακι στο χέρι και περίμεναν υπομονετικά να πάρουν λίγο φαγητό και ένα ρολό χαρτί τουαλέτας. Ο απόλυτος εξευτελισμός του ανθρώπου. Όταν γύρισα στην Ελλάδα και έβλεπα τους ανθρώπους να τσακώνονται  και να γκρινιάζουν για ανούσια πράγματα, τους θεωρούσα πολύ αστείους.

Όταν αργότερα καταλάγιασαν τα πράγματα, ο κόσμος άρχισε να γυρνά σιγά σιγά στα σπίτια του. Έτσι άρχισε το στρατόπεδο να αδειάζει, και εμείς δεν είχαμε λόγο ύπαρξης. Έτσι γύρισα στο Ηράκλειο.

Στη συνέχει σπεύσατε για βοήθεια στον μεγάλο σεισμό της Αθήνας;

Ναι. Ήταν απόγευμα της ίδιας χρονιάς (1999), όταν ακούσαμε για το μεγάλο σεισμό στην Αθήνα. Εγώ επειδή είμαι και εθελοντής πυροσβέστης, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τη βάση μας, για το ποιος επιθυμεί να μεταβεί στην Αθήνα, ώστε να βοηθήσει στην ανεύρεση επιζώντων. Το περιθώριο που είχαμε για να απαντήσουμε και να ετοιμαστούμε, ήταν 4 ώρες. Εγώ το σακίδιο μου το έχω πάντα έτοιμο και φυσικά δέχτηκα αμέσως. Από το Ηράκλειο μαζευτήκαμε έξι άτομα, ανάμεσα μας και δυο γυναίκες. Στην Αθήνα ήμασταν υπό τις διαταγές της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ξεκινήσαμε από ένα εργοστάσιο οινοπνεύματος, που είχε καταρρεύσει. Η δουλειά μας ήταν να σκάβουμε ,να ξεθάβουμε και να ανασύρουμε νεκρούς.

Ήμασταν άυπνοι, καμιά φορά κοιμόμασταν για λίγες ώρες με τα ρούχα, ο ένας στην πλάτη του άλλου. Τρώγαμε σάντουιτς και δουλεύαμε ασταμάτητα, κάτω από άθλιες συνθήκες. Φανταστείτε ότι επειδή η μυρωδιά ήταν έντονη, είχαμε στην τσέπη μας ένα βαζάκι «βιξ» και βάζαμε στα ρουθούνια μας, ώστε να μην μυρίζουμε!

Αμέσως μετά μας πήγαν στο εργοστάσιο του Φουρλη, που επίσης είχε καταρρεύσει. Το εργοστάσιο αυτό ήταν ιδιόμορφης κατασκευής, σαν να ήταν κτισμένο στον αέρα. Εκεί με έδεσαν με σχοινί και με κατέβασαν, για να απεγκλωβίσω το πτώμα μιας γυναίκας, που ήταν μαγκωμένο και κρεμόταν στον αέρα. Ενώ λοιπόν βρισκόμουν στον αέρα, πρόσωπο με πρόσωπο με το πτώμα, έκανε μετασεισμό και άρχισαν όλα να κουνιούνται. Εκεί πραγματικά πίστεψα ότι δεν θα ξαναβγώ ζωντανός.

Πέρα όμως από την αγωνία και την κούραση που είχαμε  ψάχνοντας και δουλεύοντας μεσα στα χαλάσματα, το χειρότερο ήταν οι συγγενείς. Ήταν όλοι μαζεμένοι εκεί, θρηνούσαν για τους ανθρώπους τους και μας κοιτούσαν στα μάτια περιμένοντας να τους δώσουμε μια είδηση.

Τέλος, ύστερα από έξι μέρες γυρίσαμε στο Ηράκλειο. Καθίσαμε και ξεκουραστήκαμε μια εβδομάδα και μετά ξαναγυρίσαμε στην Αθήνα, για να επανδρώσουμε καταυλισμούς υποδοχής σεισμοπαθών. Με μια μεγάλη αποστολή που απαρτιζόταν από Σαμαρείτες, εθελοντές προσκόπους και το χαμόγελο του παιδιού πήγαμε στους καταυλισμούς, ώστε να προσφέρουμε στους ανθρώπους φαγητό και πρώτες ύλες.

Η πολιτεία σας στηρίζει;

Είμαι στον εθελοντισμό από το 1973 που ξεκίνησα ως πιτσιρικάς πρόσκοπος. Δεν πήρα ποτέ δεκάρα τσακιστή. Φανταστείτε ότι όλο αυτό το διάστημα που λείπω, δεν απέχω από την οικογένεια μου μόνο , αλλά και από τη δουλειά μου. Μόνο τα έξοδα μετακίνησης και το φαγητό μου έχουν καλύψει όποτε χρειάστηκε. Και όταν ήμουν στην Αλβανία, μου έδωσαν και μια δεύτερη φόρμα εργασίας, γιατί η πρώτη είχε λιώσει! Χρήματα; Ποτέ. Μόνο μια φορά που με βράβευσε ο Ερυθρός Σταυρός  για την προσφορά μου.

Μιλάτε για τις εμπειρίες σας με ιδιαίτερο πάθος και συγκίνηση. Αν γυρίζατε το χρόνο πίσω θα ξανακάνατε τα ίδια πράγματα;

Αν γυρνούσα το χρόνο πίσω, τα ίδια  θα έκανα ξανά! Δεν θα άλλαζα ούτε μια μέρα. Το να μπορείς να προσφέρεις στο συνάνθρωπο, με γεμίζει ως άνθρωπο. Ειδικά όσοι έχουμε κάποιες εξειδικευμένες γνώσεις, επιβάλλεται να βοηθάμε. Την ανάγκη για αλληλοβοήθεια τη βλέπουμε στα δύσκολα και χαίρομαι που οι άνθρωποι πλέον έχουν αρχίσει να ασχολούνται με τον εθελοντισμό.

Είπατε πριν ότι έχετε πάντα έτοιμο το σακίδιο. Να υποθέσω ότι και σήμερα αν χρειαστεί να συνδράμετε κάπου, θα πάτε;

Η οικογένεια μου τρέμει στην ιδέα ότι μπορεί να συμβεί κάπου κάτι και χρειαστεί να πάω. Ειδικά η γυναίκα μου με εκλιπαρεί να μην το σκάφτομαι καν. Αλλά ξέρετε κάτι; Αμα γινει κάτι, εγώ θα φύγω…!!

Αμαλία Αγγελάκη, prosopakritis.gr