Γράφει ο Κωνσταντίνος Μ. Πηγάκης*

Σε κάποιες περιπτώσεις ο βήχας είναι ξηρός, ενώ σε άλλες θεωρείται παραγωγικός. Παραγωγικός είναι ο βήχας που φέρει βλέννα (φλέμα ή πτύελο). Ο βήχας μπορεί να είναι είτε οξύς ή χρόνιος:

Ο οξύς βήχας ξεκινά συνήθως ξαφνικά και οφείλεται συχνά σε κρύωμα, γρίπη ή παραρρινοκολπίτιδα. Συνήθως αποδράμει μετά από 3 εβδομάδες.

Ο υποξύς βήχας διαρκεί 3 έως 8 εβδομάδες.

Ο χρόνιος βήχας διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες.

Αίτια

Εκτός από τις πρόσφατες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη, άλλα κοινά αίτια βήχα περιλαμβάνουν:

• Αλλεργίες και άσθμα

• Πνευμονικές λοιμώξεις, όπως πνευμονία ή οξεία βρογχίτιδα

• Μεταλοιμώδης βήχας μετά από ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού.

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (εμφύσημα ή χρόνια βρογχίτιδα)

• Παραρρινοκολπίτιδα που οδηγεί σε οπισθορρινική καταρροή

• Πνευμονοπάθειες, όπως βρογχιεκτασίες, διάμεση πνευμονοπάθεια ή όγκοι

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

• Κάπνισμα

• Έκθεση σε παθητικό κάπνισμα

• Έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους

• Αναστολείς ACE (φάρμακα που χρησιμοποιούνται στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης)

• Καρδιακή ανεπάρκεια

• Ψυχογενή αίτια

Απευθυνόμαστε στον Πνευμονολόγο μας αν έχουμε:

• Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή

• Εξάνθημα ή διόγκωση προσώπου ή λαιμού με δυσκολία κατάποσης

• Βίαιο βήχα που ξεκινά ξαφνικά

• Υψίσυχνο ήχο (καλείται συριγμός) όταν εισπνέουμε ή όταν εκπνέουμε

• Βήχα που παράγει αίμα

• Πυρετό

• Παχύρρευστα, οσμηρά, κιτρινοπράσινα φλέματα

• Ιστορικό καρδιοπάθειας, διόγκωση των ποδιών ή ένα βήχα που επιδεινώνεται όταν ξαπλώνετε

• Έκθεση σε κάποιον με φυματίωση

• Ακούσια απώλεια βάρους ή νυχτερινή εφίδρωση

• Βήχας που διαρκεί περισσότερο από 10-14 ημέρες

Οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να εκτελεστούν περιλαμβάνουν:

• Δοκιμασίες της πνευμονικής λειτουργίας (σπιρομέτρηση)

• Ανάλυση  - καλλιέργεια των πτυέλων (εάν ο βήχας παράγει πτύελα)

• Ακτινογραφία  θώρακα ή

• Αξονική τομογραφία θώρακα (CT)

• Εξετάσεις για έλεγχο αλλεργίας

• Βρογχοσκόπηση

Πρόληψη

• Μην καπνίζετε και αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα.

• Εάν έχετε εποχικές αλλεργίες, παραμείνετε σε εσωτερικούς χώρους τις ημέρες με υψηλό φορτίο αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων. Εάν είναι δυνατό διατηρήστε τα παράθυρα κλειστά και χρησιμοποιήστε ένα κλιματιστικό. Αποφύγετε τους ανεμιστήρες που τραβούν αέρα από έξω. Κάντε ντους και αλλάξτε τα ρούχα σας όταν επιστρέφετε από έξω.

• Εάν έχετε αλλεργίες όλο το χρόνο, καλύψτε τα μαξιλάρια και το στρώμα με καλύμματα έναντι των ακάρεων, χρησιμοποιήστε έναν ιονιστή αέρα και αποφύγετε τα κατοικίδια (επί τεκμηριωμένης αλλεργίας σε αυτά) και άλλους πυροδοτικούς παράγοντες.

Να θυμάσαι:

1. Όταν ο βήχας διαρκεί λιγότερο από τρεις εβδομάδες, θεωρείται οξύς, ενώ όταν ξεπερνά αυτό το χρονικό διάστημα, λέγεται χρόνιος και είναι απαραίτητο να διερευνηθεί η αιτία που τον προκαλεί.

2. Oρισμένα φάρμακα για την πίεση και την καρδιακή ανεπάρκεια (οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης) μπορεί να έχουν ως ανεπιθύμητη παρενέργεια το χρόνιο ξηρό βήχα. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει συχνά και αντιμετωπίζεται με τη διακοπή του συγκεκριμένου φαρμάκου και τη ρύθμιση της πίεσης με φάρμακο άλλης κατηγορίας.

3. Από τη στιγμή που ο βήχας συνοδεύει ιογενείς καταστάσεις του αναπνευστικού, οι οποίες θα κάνουν τον κύκλο τους και θα φύγουν, δεν χρειάζεται κανένα φάρμακο.

4. Ποτέ μην δίνεις υπογλώσσια δισκία ή καραμέλες για το βήχα σε παιδιά μικρότερα των 6 ετών. Κινδυνεύουν να πνιγούν στην περίπτωση που αυτά "κολλήσουν" στο λαιμό τους.

5. Μη παίρνεις το αντιβηχικό που σου σύστησε ο γείτονας

Ο τσιγαρόβηχας ΔΕΝ είναι κάτι το φυσιολογικό.

Οφείλεται στον ερεθισμό των πνευμόνων από τον καπνό με αποτέλεσμα να παράγονται φλέματα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα φλέματα αυτά μαζεύονται και αποβάλλονται το πρωί μετά το ξύπνημα. Αυτό όμως συνήθως αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη ότι κάτι πιο σοβαρό μπορεί να έχει ξεκινήσει. Αυτό είναι η η χρόνια βρογχίτιδα η οποία μπορεί να εξελιχθεί στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σε αυτήν την περίπτωση η επίσκεψη σε πνευμονολόγο με στόχο τη διακοπή του καπνίσματος και η διενέργεια σπιρομέτρησης είναι επιτακτική.

Να αναφέρουμε πως κόβοντας το κάπνισμα, τις πρώτες 2-3 εβδομάδες, ο βήχας μπορεί να χειροτερέψει επειδή ο οργανισμός ξεκινά να ανακτά τις δυνάμεις του και λειτουργεί φυσιολογικά. Οπότε προσπαθεί να αποβάλει όλα τα φλέματα και τις ακαθαρσίες οι οποίες μαζεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα.

*Ο Κωνσταντίνος Μ. Πηγάκης ειναι ειδικός Πνευμονολόγος

Τηλέφωνα επικοινωνίας 2815107970 και 6940275080

email: k_pigakis@yahoo.gr. 

Ιστοσελίδα: http://www.breatheasy.gr

Facebook: https://www.facebook.com/kospigMD/?fref=ts

Το ιατρείο του κ. Πηγάκη βρίσκεται στην Αρχιεπισκόπου Μακαρίου & Φαϊτάκη 2 γωνία (κτήριο ΟΓΑ Ηρακλείου).