Γράφει ο Ανδρέας Τσιλογιάννης

Για την ιστορία, το «Αnnus Horribilis» χρησιμοποιήθηκε το έτος 1891, ώστε να περιγράψει με τρόπο φρικτό το έτος 1870, όπου για πρώτη φορά στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ορίζεται σε Σύνοδο – μέσω αρκετών αντιδράσεων προερχομένων από καρδινάλιους και λόγιους της τότε εποχής -, ως δόγμα το Αλάθητο του Πάπα, από τον Πάπα Πίο τον Θ`. Αλάθητο σημαίνει ο αποκλεισμός κάθε  της δυνατότητας λάθους από τον Πάπα. Στη σύγχρονη εποχή, το «Annus Horribilis» χρησιμοποιείται για πρώτη φορά το 1992 από την Βασίλισσα της Ηνωμένου Βασιλείου, Ελισάβετ Β`, όταν κατά τη διάρκεια της  Βασιλικής Ομιλίας για την ευκαιρία της συμπλήρωσης της 40ης επετείου της ανόδου στον Θρόνο, η Βασίλισσα Ελισάβετ ονομάζει το 1992 ως «Annus Horribilis» για την ίδια και την οικογένειά της. Η συγκεκριμένη λατινική φράση θα μπορούσε να αποδοθεί κάλλιστα στο έτος 2016 εξαιτίας των πολικών γεγονότων, τόσο στην παγκόσμια όσο και στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. To παγκόσμιο έτος 2016 αποτελεί μια χρονιά που δύσκολα η Ευρώπη και ο κόσμος θα ξεχάσει. 

Στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής η θητεία του 44ου Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα τελειώνει, με την ανέλπιστη βάσει δημοσκοπήσεων εκλογή του Ντόναλτ Τραμπ παρά τη νίκη στην ψηφοφορία της Χιλλαρυ Κλίντον. Στην Ευρώπη, το μη σωτήριο έτος 2016, βρίσκει τον Ευρωπαίο Πολίτη να νιώθει δυστυχισμένος και φοβισμένος από τα τρομοκρατικά χτυπήματα του Ισλαμικού Κράτους, μη ασφαλής  με λόγο προερχόμενο από τις ροές των μετακινηθέντων ασιατικών πληθυσμών «προσφύγων – μεταναστών» στην Ευρωπαϊκή επικράτεια συμπεριλαμβανόμενης και την έξαρση της ανθρωπιστικής κρίσης της Ελλάδας, κυρίως όμως αποθαρρημένο εξαιτίας των αποτελεσμάτων του βρετανικού δημοψηφίσματος του καλοκαιριού με τους Βρετανούς να επιλέγουν το Brexit από την Ευρωπαϊκή Ένωση και του ιταλικού δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου. Η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γαλλία οδηγεί στον φόβο και  αναγκάζει τον  Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ με διάγγελμα, να ανακοινώσει στον γαλλικό λαό τη μη συμμετοχή του στις προσεχείς Γαλλικές εκλογές εξαιτίας της μη πιθανότητας εκλογής του ιδίου όπως ισχυρίζεται. Στην Τουρκία του Ερντογάν, μετά το πραξικόπημα της 16ης Ιουλίου 2016  παρατηρείται η με κάθε τρόπο μετατροπή της Τουρκικής Δημοκρατίας σε Σουλτανάτο, με τον Τούρκο Σουλτάνο Ερντογάν, να απειλεί κάθε τόσο την Ε.Ε., πως θα στείλει 3 εκατομμύρια προσφύγων – μεταναστών. Το απόγευμα της 4ης Δεκεμβρίου μια χαραμάδα ηλιαχτίδας έρχεται να ξεγελάσει το μουντό Ευρωπαϊκό τοπίο, λόγω της νίκης του Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν του Πράσινου υποψηφίου για την Προεδρία της Αυστρίας, έναντι του Ακροδεξιού συνυποψηφίου Νόρμπετ Χόφερ, παρά το γεγονός, πως το 46,4 % του Αυστριακού λαού επέλεξε και ψήφισε ακροδεξιά και θιασώτη – νοσταλγό του Αδόλφου Χίτλερ. Όμως τα χαμόγελα από την επικράτηση του  Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν στις Αυστριακές εκλογές σταματούν γρήγορα και ο φόβος με τον σκεπτικισμό να αιωρούνται ξανά πιο δυνατοί στην ατμόσφαιρα της Γηραιάς Ηπείρου τα ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου εξαιτίας του Ιταλικού «Νο», στις Συνταγματικές Μεταρρυθμίσεις που μέσω του Ιταλικού «referendum» της 4ης Δεκεμβρίου, προσπάθησε ανεπιτυχώς να περάσει στον Ιταλικό λαό ο «απερχόμενος» – καθώς ο ίδιος έχει διαθέσει την παραίτησή του στον Ιταλό πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Ματαρέλλα – Ιταλός πρωθυπουργός κ. Matteo Renzi. Tις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Δεκέμβρη του 2016, γίνονται γνωστά τα αποτελέσματα του Ιταλικού δημοψηφίσματος. Το «Νo» στις προτεινόμενες Συνταγματικές Μεταρρυθμίσεις του πρωθυπουργού κ. Μatteo Renzi επικρατεί με 59,2 %  που μεταφράζεται σε 19.376.822 ψήφους του εκλογικού σώματος, έναντι του «Si» το οποίο λαμβάνει το 40.8 % και 13.361.413 των ψήφων των Ιταλών πολιτών. Για πρώτη φορά στη νεότερη ιταλική ιστορία, ο πλούσιος βορράς συμπράττει με τον ιταλικό νότο και όλοι μαζί οι Ιταλοί πλην ορισμένων περιοχών της κεντρικής Ιταλίας και της γενέτειρας του Matteo Renzi Φλωρεντίας, στρέφονται ενάντια στο προτεινόμενο δημοψήφισμα Συνταγματικών Μεταρρυθμίσεων. Αναλυτές, αναφέρουν πως ο Ιταλός στρέφεται ενάντια στην πολιτική των Γερμανών, βάζει πλάτη στην επεκτατική οικονομική πολιτική των Γερμανικών τραπεζών, ορθώνει ανάστημα, λέγοντας τέλος στην Ευρώπη που οι Γερμανοί θέλουν να δημιουργήσουν μέσω μιας βαριάς λιτότητας. Ο ίδιος κύκλος των αναλυτών πιστεύει πως το δημοψήφισμα δεν είναι κατανοητό από την πλειοψηφία των Ιταλών πολιτών, ψηφίζουν «Νο» στη πολιτική λιτότητας και της ρητορείας της σκληρής επιβαλλόμενης από τη Γερμανία δημοσιονομικής πολιτικής στο χώρο της Ευρωζώνης. «No», ψηφίζουν γερουσιαστές, δήμαρχοι και περιφερειάρχες, οι οποίοι δεν θέλουν ούτε να διακινδυνέψουν οι θέσεις τους με ενδεχόμενο περιορισμό αυτών, ούτε και να φύγουν από τα χέρια τους εξουσίες που θα περνούσαν στην κεντρική εξουσία εάν επικρατούσε στο ιταλικό δημοψήφισμα το όχι. 

Ακόμα και ο πρώην Ιταλός πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νapolitano αλλά και ο πρώην Ιταλός κεντροαριστερός πρωθυπουργός D` Alema ψηφίζουν «No», μη μπορώντας να κατανοήσουν και να δεχθούν τη μείωση ρόλου και αριθμού γερουσιαστών που επιθυμεί ο Matteo Renzi στην Ιταλική Γερουσία ( Senato della Reppublica). «Δικαιωμένος» από την επικράτηση του «No» στο Ιταλικό δημοψήφισμα, αισθάνεται ο πολέμιος του Matteo Renzi και επικεφαλής της Περιφέρειας του πλούσιου Veneto, μέλος της Λέγκα  του Βορρά, Luca Gaia, o οποίος πέρα από τις ομοφοβικές και κατά των μεταναστών δηλώσεις αλλά και θιασώτης της ανεξαρτησίας της περιοχής του Veneto από την υπόλοιπη Ιταλία, ανεξαρτησία  εκφρασμένη και με «δημοψήφισμα ηλεκτρονικό» των πολιτών του Veneto, χωρίς επίσημο χαρακτήρα, τον Μάιο του 2014. Η πόλη της Βενετίας, άλλωστε είναι γνωστή για την αποσχιστική διάθεση αρκετών κατοίκων, ακόμα και του νυν δημάρχου της Luigi Brugnaro, o οποίος «πιστεύει» στη δημιουργία μιας μητροπολιτικής Βενετίας, στη φόρμα της παλαιάς βενετσιάνικης αυτοκρατορίας. Η περιφέρεια του Veneto, λέει «Νο» στις Συνταγματικές Μεταρρυθμίσεις που προωθούσε ο Μatteo Renzi με ένα ποσοστό της τάξεως του 61,94 % και η πόλη της Βενετίας εκφράζεται στο Ιταλικό δημοψήφισμα με ένα «No» της τάξεως του 59,95 %. O περιφερειάρχης του Veneto, Luca Gaia, είναι αυτός που προσφεύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο (Corte Costituzionale) της Ιταλίας τον Νοέμβριο του 2016 κατά των μεταρρυθμίσεων Renzi, όπου το Συνταγματικό Δικαστήριο απορρίπτει μέρος των Συνταγματικών Μεταρρυθμίσεων του Matteo Renzi. Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ουσιαστικά υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να ζητείται απλώς η γνώμη των περιφερειών, αλλά η συναίνεσή τους. Η αρχή του τέλους του δημοψηφίσματος Renzi είναι γεγονός. Ο ακροδεξιός με αποσχιστικές τάσεις περιφερειάρχης του Veneto, Luca Gaia δηλώνει πως « πρόκειται για μια ιστορική δικαστική απόφαση, η οποία πλήττει τον συγκεντρωτισμό της κυβέρνησης της Ρώμης ». Ο Matteo Renzi, απαντάει πως «είμαστε περικυκλωμένοι από μια ασφυκτική γραφειοκρατία. Πρέπει, από τον λαό, να εγκριθεί η μεταρρύθμιση που προβλέπει τον περιορισμό των δικαιοδοσιών των περιφερειών». Αλλά και στο νότο και στη Napoli η Camorra δεν ενθουσιάζεται με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις Renzi δίνει γραμμή του όχι στις οικογένειες που ελέγχει την περιοχή της και την πόλη της Napoli. 

Το «Νο» κυριαρχεί με 70 % έναντι του «Si». Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος παίζει και η στάση του πρώην Ιταλού πρωθυπουργού Silvio Berlusconi αλλά και του  «Kινήματος των 5 Αστέρων» του λαϊκιστή ηθοποιού Beppe Grillo, όπου βλέποντας την εξουσία να έρχεται τουλάχιστον δημοσκοπικά, προπαγανδίζει όχι μόνο εναντίον των Συνταγματικών Μεταρρυθμίσεων που προωθούσε ο Ιταλός απερχόμενος πρωθυπουργός κ. Matteo Renzi, αλλά και υπερ της εξόδου της Ιταλίας από το Ευρώ και την Ευρωζώνη. Στην τρίτη πλέον οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά από  την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε, την Ιταλία, με ένα τεράστιο χρέος της τάξεως των 360 δις ευρώ, τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα τεράστια, με τις τράπεζες, πρώτη την ιστορική «Monte Paschi Di Siena», έτοιμες για κατάρρευση καθώς δεν μπορεί το Ιταλικό τραπεζικό σύστημα να αντέξει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.  Ο δείκτης ανεργίας στη τάξη του  11,6 % του πληθυσμού και στο 36 % στην ανεργία των νέων,  αλλά και με αποσχιστικές τάσεις στον βορρά, προβλήματα ανάπτυξης στον νότο και με την κεντρική Ιταλία προσφάτως δοκιμασμένη από τους μεγάλους σεισμούς ο Matteo Renzi αδυνατεί να πείσει τους Ιταλούς να αποδεχθούν τη Συνταγματική Μεταρρύθμιση που προτείνει. Το δημοψήφισμα για τη Συνταγματική Μεταρρύθμιση στην Ιταλία μετατρέπεται κατ` ουσίαν ως δημοψήφισμα υπέρ ή όχι της πολιτικής Renzi, πολιτική που οι Ιταλοί πιστεύουν πως είναι αποτέλεσμα και σε πλήρη γραμμή της σκληρής Γερμανικής δημοσιονομικής πολιτικής. Ο Matteo Renzi, σταθερός στις θέσεις που προεκλογικά διατύπωσε με πλήρη σαφήνεια, παραδέχεται την πολιτική ήττα στο δημοψήφισμα και δηλώνει στις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 5ης Δεκεμβρίου του 2016, πως παραιτείται από τη θέση του Προέδρου του Ιταλικού Υπουργικού Συμβουλίου. (Presidente del Consiglio dei Ministri). Παραίτηση που κάνει πράξη το απόγευμα της Δευτέρας 5ης Δεκεμβρίου, επισκεπτόμενος τον Ιταλό Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Sergio Mattarella. 

Ο Ιταλός Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Mattarella, υπό την πίεση των αγορών και μιας ενδεχόμενης κατάρρευσης της ιταλικής οικονομίας προτείνει πολιτικό ελιγμό στον παραιτειθέντα πρωθυπουργό κ. Renzi, ζητώντας να παραμείνει στην θέση του Προέδρου του Υπουργικού Συμβουλίου τουλάχιστον μέχρι την Παρασκευή 9η Δεκεμβρίου, μέρα ψήφισης του Ιταλικού Κρατικού Προϋπολογισμού. Ο Matteo Renzi, αποδέχεται την πρόταση του Ιταλού Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Mattarella, με πράξη που ονομάζεται στην ιταλική πολιτική σκηνή ως ελιγμός «manovra». H πολύ αναμενόμενη μέρα της 5ης   του Δεκέμβρη για τη Γηραιά Ήπειρο ήρθε, με το μέλλον της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακόμα δυσκολότερο μετά το «No» στο Ιταλικό «referendum» που έφερε η βούληση του Ιταλικού λαού. Λαός, που με αυτόν τον τρόπο θέλησε να τιμωρήσει την σκληρή πολιτική της λιτότητας που επιβάλλεται στις οικονομίες της Ευρωζώνης με παρέμβαση Γερμανική. Δεν μπορώ να δεχθώ, πως στην Ευρώπη του αύριο, θα επικρατήσουν λαϊκίστικες δομές, ακροδεξιά, ο φόβος και τάσεις που δεν συγκαταλέγονται στις δημοκρατικές αντιλήψεις. Μου είναι αδύνατο, να φανταστώ μια Ευρώπη έρμαιο της φτώχιας και της ψήφου διαμαρτυρίας με αυξανόμενες διχαστικές τάσεις. Ποια Ευρώπη θέλουμε μετά την 5η Δεκεμβρίου του 2016 ; Η  Ευρώπη έχει ευθύνες για το αύριο των πολιτών αυτής ; Θα συνεχιστεί η ανθρωπιστική κρίση επιβαλλόμενη μέσα από τη σκληρή λιτότητα ; Η Καγκελάριος της Γερμανίας Μέρκελ κάνοντας πράξη την επιθυμία του Μπαράκ Ομπάμα να είναι ξανά υποψήφια Καγκελάριος θα μπορέσει να αντισταθεί στη λιτότητα; Θα μπορέσει η πλούσια Γερμανία να πατάξει την ανθρωπιστική κρίση και την αυξητική τάση της ακροδεξιάς ; Ποια Ευρώπη επιθυμούμε να επικρατήσει ; Αυτή των Γερμανών ή αυτή των πολιτών ; Το 2016, «annus horribilis», σύντομα θα αποτελέσει παρελθόν, και ώρα να αρχίζουμε να μιλάμε για ένα «annus mirrabilis».Για ένα όμορφο χρόνο. 

Δημοσιογράφος. Πολιτικός αναλυτής Email: Andreas.tsilogiannis@gmail.com Twitter: @TsilogiannisAnd Facebook: Andreas Tsilogiannis